گزارش کارآموزی در كـاسپیـن پـلاست

بطور كل مراحل كار در این كارخانه بدین صورت است كه قالبگیری اصلی ،‌بوسیله ماسه CO2 به همراه چسب سیلیكات سدیم می باشد كه در آزمایشگاه ذرات ماسه مناسب ومورد نظر را پیدا می كنیم و بعد با آنها قالب تهیه می كنیم كه البته ماسه پشت این قالبها ماسه سیلیسی می باشد . از خود ماسه CO2 بعداز ذوب ریزی می توان بعنوان ماسه پشت استفاده كرد – از آنجایی كه محصول عمده این كارخانه والو بود ابتدا قالب آن را آماده كرده و سپس ماهپچه سازی می كردیم و از آنجایی كه خواص ماهپچه با ماسه متفاوت است پس نیاز به چسب بیشتری دارد . سپس ماهپچه را خشك كرده و درون قالب قرار می دادیم وبعد بوسیله گاز CO2‌ این قالب محكم می شد . حال قالب برای ذوب ریزی آماده است . دراین كارخانه والوهایی به قطر 20 in – 10 in – 8 in – b in – 4 in – 3 in – 2 in  و با فشارهای مختلف ( 1so psi – 300 psi – 1500 psi  ) ساخته می شدند .

حال می خواهیم ذوب ریزی كنیم ولی قبل از آن مواد ذوب را كنترل می كنیم بطوری كه طبق درخواست از چه آلیاژی استفاده كنیم بهتر است و چون اصول ذوب ریزی این كارخانه بیشتر مربوط به فولادهای آلیاژی می شود بعدا در مورد عناصر افرودنی به مذاب می نویسم .

درمورد ذوب ، ما ابتدا قراضه ها وبرگشتی ها را ذوب می كنیم و از ذوب یك نمونه آنالیز می كنیم كه جواب آن سریعا باید به دست یكی از مهندسین برسد . سپس مهندس هم بوسیله تجربه و هم علم آنالیز ذوب اولیه را نگاه كرده و برای بدست آوردن خواص مورد نظر ذوب میزان درصد عناصر افزودنی را تشخیص می دهد .

بعنوان مثال                       

 تا   تا

ویا بعنوان مثال دیگر :

120 mn  12                  

 حال كه ذوب مناسب بدست آمد قالبها را ذوب ریزی می كنیم بعد در آن طرف سوله بعداز منجمد شدن آنها را خالی می كنیم . پس این قطعات را سنگ می زنیم و مواد اضافی مثل سیستم راهگاهی وغیره را از قطعه جدا می كنیم و بعدقطعه را به كوره عملیات حرارتی منتقل می كنیم كه بعدا راجع به این كوره بیشتر توضیح می دهم .

بعداز مرحله آنیل و عملیات حرارتی قطعه به دستگاه شات بلاست منتقل می شود یعنی تمیز و آماده برای تحویل می باشد .

این مطالب بطور كلی روش كار این كارخانه بود كه شامل دو سوله نیزمی بود ونكته دیگر اینكه این شركت به غیر از فولادهای آلیاژی ، ذوب ریزی چدن نیز می كرد ولی بیشتر 1 نوع چدن آن هم چدن پركرم .

حال در ادامه می پردازیم به توضیح كوره های القایی – محاسبه شارژ- عمل شات بلاست – نسوز كوره القایی و … كه بعضی موارد برگرفته شده از كتاب های عملیات حرارتی دكتر گلعذار بامواد قالبگیری برای ریخته گری فلزات ( محمدحسین شمسی) و بعضی نكات مربوط به كارخانه و تمرین آنجا می باشد .

فولادهای آلیاژی :

فولاد آلیاژی فولادیست كه یك یا چند عنصر مثل : نیكل ، كرم ، منگنز ,مولیبدن ، وانادیم ، كبالت ، تیتانیم ، به آن اضافه شده باشد .

افزودن این عناصر خواصی از قبیل : نرمی ، سختی ، مقاومت در برابرزنگ خوردگی  ، مقاومت در برابر سایش ،‌مقاومت در برابر ضربه را به فولاد میدهد .

نام فولاد آلیاژی بستگی به عنصری دارد كه باآن اضافه شده باشد برای جوشكاری آن اگر الكترود مناسب مصرف شده و جوشكاری آن بطرز صحیحی صورت گیرد استحكام ناحیه اتصال رضایت بخش خواهد بود .

عناصری كه برای آلیاژ كردن بكار میروند هر كدام خواص مختلفی را در فولاد آلیاژی ایجاد می كنند كه در زیر بطور مختصر تشریح می گردد  :

با اضافه نمودن مقدار معینی كرم به فولاد سختی آلیاژحاصل افزایش یافته و مقاومت آن را در برابر سائیدگی زیاد میكند بدون اینكه آلیاژ را ترد نماید ، كرم را  به تنهایی یا عناصر دیگری از قبیل : نیكل ، وانادیم ، مولیبدن ، ویا تنگستن به فولاد آلیاژ اضافه نمود .

با اضافه كردن مقداری منگنز به فولاد ، ذرات فولاد حاصله كوچك شده و به همین دلیل استخوان بندی محكمتری بین ذرات فولاد بوجود آمده فلز را سخت میكند ، منگنز خاصیت آب رفتن فولاد را افزایش میدهد .

با افزودن مقدار معینی مولیبدن به هر عنصر بغیر از كربن آنرا سخت و آب گیر مینماید و درعین حال آلیاژ نرم و محكمی را ایجاد می كند كه قابل تراشكاری است .

این عنصر را می توان به تنهایی یا با عناصر دیگر بخصوص نیكل یا كرم و یا با هر دو آنها بفولاد اضافه نمود .

اضافه نمودن نیكل بفولاد بدون اینكه خاصیت نرم و چكش خواری آنرا تغییر دهد استحكام آنرا افزایش میدهد . با افزودن مقدار زیادی كرم بین 25 الی 35 درصد نه تنها استحكام آنرا افزایش می دهد بلكه این آلیاژ را در برابر زنگ خوردگی و ضربه كاملا مقاوم می سازد .

با اضافه كردن مقدارمعینی عنصر وانادیم به فولاد از بزرگ شدن اندازه ذرات در درجه حرارت بحرانی جلوگیری كرده و بهمین علت فولادیكه مقداری وانادیم به آن اضافه شده باشد برای آب دادن و سخت كردن بسیار مناسب خواهد بود .

اضافه نمودن تنگستن به فولاد معمولا برای فولادهایی است كه بخواهند از آن ابزار های برنده مثل مته های مخصوص و قلمهای الماس درست كنند و علاوه براین مقاومت زیادی در برابر سائیدگی ایجاد نمایند .

اضافه نمودن این عنصر بفولاد بدین منظور است كه فولاد بتواند حتی در حرارت قرمز مقاومت خود را حفظ نماید . بدین لحاظ مصرف این آلیاژ بیشتر در ساخت یاتاقانهای بربربنگی كه در اثرحرارت فرسایش  زیادی را ایجاد مینمایند .

سیلیسیم بعنوان یك احیاء كننده و بعنوان یك سخت كننده در هر دو فولادهای كربنی و آلیاژی بكار میرود . سه اثر مهم سیلیسیم در فولاد باید بدقت مورد توجه قرارگیرد

1)     سیلیسیم درجه حرارت بحرانی را بالا میبرد

2)     سیلیسیم استعداد گرافیته شدن و كربن گیری را زیاد می كند

3)   وقتی سیلیسیم با نیكل ، كرم ، و تنگستن تركیب میشوند ،‌مقاومت به اكسیدآسیون در درجه حرارت بالا را افزایش میدهد .

تعمیر كوره القائی :

برای تعمیر كوره القایی چنانچه باید كوره برای چدن ریزی آماده شود بدلیل اسیدی بودن سرباره چدن از نسوزهای اسیدی مانند سیلیس استفاده می كنیم ( توسط آهنربا باید تمام براده های مغناطیسی آن بطور كامل گرفته شود ) وچنانچه برای فولاد ریزی باید آماده شود از نسوزهای قلیائی ( بدلیل بازی بودن سرباره فولاد ) استفاده میشود .

مراحلی كه باید برای تعمیر انجام گیرد در صفحات روبه رو ذكر شده .

كوره های القائی برای ذوب فولادهای مقاوم در مقابل خوردگی كرم دار و كرم نیكل دار ، واحد مناسبی میباشند . دراین كوره ها افت عناصر آلیاژی بسیار كم است و میتوان با محاسبه دقیق بار درصد عناصر آلیاژی مناسب را در یك محدوده مجاز نگهداری كرد . 

عنوان                                                                         صفحه

مقدمه (تاریخچه تاسیس شركت)                                        1

زمینه های فعالیت                                                           2

آزمایشگاه عملیات حرارتی                                                3

فولادهای آلیاژی                                                            6

تعمیر كوره القایی                                                           9

ذوب فولادهای پرآلیاژی در كوره های القایی                          10

محاسبات شارژ                                                              16

چدنهای سفید                                                               18

خلاصه ای روشهای گوگرد زدایی چدن                                        21

پوششهای نسوز داخل كوره های القائی                                 23

نكات مهم در خاك روبی و پخت جداره نسوز كوره های ذوب القایی   25

پخت جداره نسوز                                                          28

آنیل كامل                                                                    29

آنیل همدما                                                                   31

نرماله كردن                                                                  32

v                  = مدلسازی – ریخته گری قطعات فولادی – ریخته گری قطعات چدنی– ماشین كاری – تراشكاری

v                 تعداد پرسنل = 25 نفر               كارشناس = 3 نفر

v         تجهیزات ذوب = كوره القایی فركانس متوسط باظرفیت   3500 Ky – كوره القایی فركانس متوسط با ظرفیت 1 تن .

v                 مجموعه تجهیزات متالوگرافی شامل پولیش و اچ نمونه ها .

v                 دستگاه تست كشش : به منظور اندازه گیری استحكام كشش ،‌مقاومت تسلیم ، درصد افزایش طول

v                 دستگاه تست ضربه : به منظور اندازه گیری مقاومت به ضربه قطعات

آزمایشات غیر مخرب

آزمایشگاه عملیات حرارتی :

A ‌ ) كوره عملیات حرارتی با ظرفیت  4/5m3  همراه با حمام آب و سیستم سیركولاسیون  .

B ) دستگاه شات بلاست

D ) جرثقیل ( 2-3-6/5 ton )             C ) Plan  تولید گاز CO2  

E‌) سنگهای آویز ( شناور ) و سنگهای میزی

F  ) آمیاب وكلوخه كوب و تجهیزات انتخاب ماسه و بونكر نگهداری ماسه .

تجهیزات مدلسازی :

A  ) پنج كاره   

B ) اره فلكه

C ) دستگاه خراطی      

D‌) ابزار آلات وتجهیزات پنوماتیك مانند فرز انگشتی

E ) دریل                                            

F ) عمود بٌر