كارآموزی در نمایندگی مجاز ایران خودرو

1- تاریخچه سازمان :

تكنولوژی درجهان امروزاز ویژگی خاصی برخوردار است و اگر به بخت واقبال معتقد باشیم می توانیم بگوییم تكنولوژی از واژه هائیست كه با اقبال خوبی مواجه است .

چرا كه دارندگان آن به آسانی میتوانند بر طالبین آن حكومت كنند. امروز نه تنها احتیاج به اقدامی جدی برای استثمار ندارند بلكه كشورهای جهان سوم خود به استقبال استثمار میروند . چون درخواست تكنولوژی بدون توجه به مسائل دانش فنی آن چیزی جزئ اسارت و استثمار نخواهد بود . متاسفانه كشور ما این اسارت را تجزیه كرده است چرا كه پیش از دویس میلیارد در سی سال گذشته برای صنعت سرمایه گذاری كرده اما تقریباً از صنعت چیز قابل توجهی نداریم در حالیكه كشورهای دیگر با سرمایه گذاری خیلی كمتراز این به صورت یك كشورصنعتی درآمده اند.

در میان صناع مختلف صنعت خودرو دارای اهمیت بیشتری است زیرا ان را معمولاً مادر صنایع دیگر می نامند . دلیل عمده اهمیت این صنعت عبارتند از : كاربرد وسیع ، پچیدگی، گستردگی قطعات مورد نیاز و در نتیجه وسیع بودن كارخانجات مرتبط با این صنعت، ارزش افزوده در صنعت خودرو است .نگاهی گذرا به وضعیت این صنعت در كشورهای پیشرفته صنعتی ما را با اهمیت این صنعت بیشترآشنا می سازد . از كلیه اتومبیلهای تولید شده در جهان در سال 2000 میلادی 85 % آن در سه بخش عمده صنعتی جهان تولید شده است . از این رقم حدود 28% مربوط به كشورهای اروپایی ، 29 % مربوط به آمریكا و 28 % مربوط به ژاپن است . ژاپن در فاصله سالهای 76 تا 85 میلادی 52% و از سال 85 تا 2000 حدود 200% رشد در تولید داشته است و این رقم افزایش برای تولید آن هم در حد تولیدات ژاپن بسیارزیاد است . در نتیجه تعیین سیاست در مورد این صنعت از تصمیم گیری های مهمی است كه مسئولان نظام باید بدان به صورت عمیق توجه كنند چرا كه مسئولان نظام باید بدان به صورت عمیق توجه كنند چرا كه این موضوع نقش مهمی در استقلال یا به عكس وابستگی دارد . میان خودروها نیز خودروی سواری بعلت مصرف فوق العاده آن نسبت به خودروهای دیگر نقش مهمتری را ایفا می كند در این جا تاریخچه خودروی سبك در ایران را  بررسی  و هم چنین تاریخچه كارخانه ایران خودرو.

اولین اتومبیل در سال 1280 هجری شمسی برای استفاده مظفرالدین شاه واردایران شد  این اتومبیل جنبه تشریفاتی داشت و در خیابانهای نامناسب آن زمان گاه گاه تردد  می نمود . اما بیشتر مواقع به دلیل اشكالات فنی (وگاهی به دلیل عدم پرداخت حقوق راننده آن) در گوشهای از قصر شاه متوقف بود . در حدود بیست سال بعد ورود اتومبیل برای مصارف شخصی توسط اعیان و اشراف آغاز شد و به تدریج نیز تعدادی برای مصارف عمومی وارد گردید به طوریكه بر اساس آمار موجود در سال1307 هزار و پانصد دستگاه خودرو شخصی و هزار دستگاه نیز كرایه وجود داشت . در سال 1321 حدود 130 دستگاه اتومبیل سواری به طور یكجا وارد شد . ورود اتومبیل هر سال افزایش یافت تا سال 1326 حدود 3000 دستگاه در سال وارد كشور شد . در سال 1324 حدود 10000 دستگاه اتومبیل وارد ایران شد . در طی این سالها تنها كار تولیدی كه در زمینه خودرو در ایران انجام می شد تولید اطاقهای چوبی آن هم بیشتر برای قسمت بار كامیون ها بود . در سال 1366 اولین كارخانه مونتاژخودرو جهت مونتاژ جیپ دو دیفرانسیل توسط شركت سهامی جیپ ایران بادریافت شش میلیون ریال وام از وزارت اقتصاد افتتاح شد . در سال 1340 شركت فیات ایتالیا اقدام به سرمایه گذاری در ایران جهت مونتاژ اتومبیل فیات 1100 نمود اما پنچ سال بعد از تولید آن متوقف شد . در سال 1341 انعقاد قرار دادی با شركت تالبوت جهت تولید اتومبیل در ایران مورد بررسی قرار گرفت . از جمله مدلهای تالبوت می توان به مدل Hanter اشاره كرد كه برای كشورهای آسیایی در نظر گرفته شده بود كه امتیاز آن به ایران واگذار گردید كه نامش همنام تیر افسانه ای آرش كمانگیر پیكان نامیده شد .در سال 1343 وزارت اقتصاد با اتخاد سیاستی جدید از صدور مجوز مونتاژ جلوگیری می كند و انعقاد قرار داد تالبوت را منوط به تولید قطعات بدنه و شاسی و پرس آنها در ایران می كند . متاسفانه عدم پیگیری این سیاست در سال 1346 خط مونتاژ اتومبیل های آریا و شاهین تحت امتیاز شركت آمریكن موتورز ،در كارخانه جیپ آغاز به كار می كند . در همین سال خطوط مونتاژ ژیان نیز تحت امتیاز سیتروئن فرانسه ، د ركارخانه سایپا به راه انداخته می شود . سال 1348 در تاریخ صنعت خودرو ایران باید سال وانت نامید . در این سال خط مونتاژ وانت پیكان در شركت ایران خودرو وانت مزدا در شركت مزدا وانت در شركت ایران كاوه آغاز بكار نمودند . مونتاژ وانت در شركت ایان كاوه از سال1356 متوقف شد . در طی همین سالها شركت جیپ 45 در صد از سهام خود را به شركت جنرال موتورز آمریكا فروخت به دنبال آن در سال 1352 خط مونتاژ آریا و شاهین تعطیل نمود و خط مونتاژ شورلت مدل های 2500 و 2800 را راه اندازی نمود. در همین سال مونتاژ اتومبیل رنو 5 نیز در شركت سایپا آغاز شد . در سال1354 شكت ایران خودرو خط تولید خود را با ساخت سالن رنگ وكارگاه پرس توسعه داد . به این ترتیب در صد ساخت داخل اتومبیل پیكان افزایش یافت . در سال 1355 شركت جیپ خط مونتاژ شورلت را به خط مونتاژ اتومبیلهای شورلت نوا، بیوك وكادیلاك تبدیل نمود . آخرین بخش قطعات ان اتومبیل ها در سال1364 وارد شد .و از آن پس تولید این اتومبیل ها در سال1364 وارد شد و از آن پس تولید این اتومبیل ها نیز متوقف شد .

حال با نگاهی به گذشته مشاهده می شود كه بجز پیكان كه از ابتدا با قصد تولید و ساخت در داخل و با این سیاست اقدام به ساخت آن شده است از تولید بقیه اتومبیل های ذكر شده خبری نیست . سیاست اعمال شده در موتور پیكان باعث شده بود كه حتی پیش از انقلاب نیز تولید پیكان به رقم بالایی از خود كفائی دست یابد .

و به همین صورت تنها محصولات تولیدی كارخانه ایران خودرو و  اواخردهه 60 و اوایل دهه 70 تولید پیكان وپیكان وانت بود . البته پیكان در ابتدا دارای یك مدل ساده بود . ولی بعد ها در قالب سه مدل پیكان دولوكوس (با چراغهای پهن تر در جلو وعقب  نسبت به دیگر مدلها و جلو داشبورد و تجهیزات مناسبتر) پیكان كار لوكس (ساده) و پیكان جوانان (با دو كاربراتور روبروی سیلندر ) تولید و به بازار عرضه شد ولی از اواخر دهه 60 تا هم اكنون فقط مدل دو لوكس توسط ایران خودرو تولید      می شود .

همچنین از اوایل دهه 70 به بعد ابتدا خط مونتاژ و سپس تولید اتومبیل های پژو 405 در انواع GL,GLX تحت امتیاز شركت پژو فرانسه در ایران خودرو آغاز شد .

در چند سال شركت ایران خودرو مبادرت به تولید اتومبیلهای پژو پرشیا (پارس) پژو RD 1600 و پژو 206  وخودرو ملی سمند نموده است .

همچنین شركت ایران خودرو با توجه به تولید خو.دروهای جدید در چند سال اخیر و با بكار گیری و راه اندازی نمایندگی های مجاز و تعمیر و فروش محصولات و همچنین عاملین مجاز سرویس دهی خدمات بعد از فروش و تاسیس شركتهای ایساكو به منظور تولید قطعات یدكی و لوازم جانبی اتومبیلهای تولیدی خودرو و شركت امداد خوردو ایران پایگاههای ثابت و سیار در سراسر كشور جهت سرویس دهی وكمك .و تعمیرات به خریداران محصولات ایران خودرو و شركتهای مرتبط دیگر با این كارخانه دامنه فعالیتهای خود را گسترش داده است . و خود را به عنوان مهمترین قطب صنعتی تولید خودرو در كشورو خاورمیانه معرفی نموده است

به طور مثال در جدول زیر آماری از محصولات تولیدی ایران خودرو را در سال 1380 ارائه می كنیم .

محصول

پیكان

پیكان وانت

پژو405

پژو RD

پژو استیشن

پژو پارس

پژو 206

سمند

جمع كل دستگاه

تولید در سال1380

128475

20174

23269

29501

117

7841

14511

1345

225233

2- نمودار سازمانی و تشكیلات :

نمایندگی مجاز شماره1036 ایران خودرو واقع در خیابان رودكی انتهای خیابان جمهوری، از لحاظ ساختمانی دارای دو قسمت می باشد .

1- فروشگاه و نمایشگاه                  2- تعمیرگاه

در قسمت فروشگاه و نمایشگاه طبقه همكف مختص جای پاركینگ و محوطه نمایشگاهی می باشد و در طبقه اول و دوم مربوط به اتاقهای كامپیوتر و كارهای اداری و اتاق رئیس نمایندگی می باشد . رئیس كل نمایندگی آقای قادری می باشند كه مسئولیت نظارت بر قسمتهای كارگاه و همچنین فروشگاه و امور خرید و فروش و سفارشات و كارهای اداری می باشند .مهندس و سرپرست كارگاه آقای خسرو كیان می باشند .

قسمت كارگاهی شامل كارگاههای آهنگری و صافكاری – باطریسازی و برق خودرو – سراجی (تودوزی) نقاشی و مكانیكی می باشد.

3- نوع محصولات تولیدی یا خدماتی و فرایند تولید و خدمات:

خدمات این نمایندگی شامل پیش فروش و یا فروش محصولات ایران خودرو و تعمیر و سرویس دهی و خدمات پس از فروش این محصولات می باشد كه به این منظور شامل دو قسمت نمایشگاه و فروشگاه و قسمت تعمیرگاه می باشد .

در رابطه با مراحل عملیات انجام امور تعمیراتی به این صورت است كه ابتدا اتومبیل مراجعه كننده در قسمت پذیرش كارت ورودی دریافت كرده و بسته به نوع نقص به كارگاه مراجعه می كند و سپس مسئول قسمت با تشخیص اینكه مشكل و نقص چیست به تعمیر آن اقدام می كند وقبل از انجام كار یا در اواسط مراحل تعمیر اگر لازم باشد با اتومبیل مسافتی را طی  می كند تا راحت تر نقص را پیدا كرده و بر طرف كند . سپس بعد از اینكه نقص و عیب اتومبیل بر طرف شد مسئول كارگاه مربوطه قطعات تعویضی و اجرت كار و سایر اطلاعات را در كارت ورودی نوشته و مشتری آن را به قسمت صندوق ارائه می كند و با تسویه حساب كار به پایان می رسد .

ب ) ارزیابی بخشهای مرتبط با رشته عملی كارآموز :

1-  موقعیت رشته كار آموز در واحد صنعتی :

با توجه به رشته تحصیلی ام (مكانیك – خوردو)  ارتباط مستقیمی بین رشته من و فرایند خدماتی این نمایندگی وجود داشت و در واقع كاربردی ترین رشته تخصص درنمایندگی به حساب می آید.

2-  بررسی و شرح وظایف كارآموز در واحد صنعتی :

من در این نمایندگی در قسمت تعمیر گاهی و در كارگاه مكانیكی واحد كارآموزی خود را گذراندم .

با توجه به نوع نقص و مشكل اتومبیل ارجاع داده شده به تعمیرگاه وظایف با نظر سر مكانیك و كارشناس فنی تعمیرگاه شكل  می گرفت . به طور مثال در زمان باز كردن موتور یك اتومبیل پژو 206 جهت تنظیم موتور وظایف من شامل كمك در باز كردن موتور و جدا كردن قطعات جانبی و همچنین تمیز كاری و روغنكاری بعضی از قطعات و كمك در بستن و سوار كردن موتور بود .

3-  برنامه های آینده ایران خودرو :

برنامه های آینده كارخانه ایران خودرو توقف تولید پیكان و بالابردن تعداد محصولات تولیدی دیگرش می باشد . و همچنین طراحی و ساخت خودروهای دیگر و راه اندازی خط مونتاژ چند اتومبیل خارجی كه هنوز به طور كامل قطعی نشده است . و نمایندگی ها نیز بالا بردن سطح كیفیت خدمات ارائه شده شده به مشتریان و استفاده از نیروهای با دانش و مجرب در پرسنل خدكاتی از برنامه های آینده ایران خودرو         می باشد .

ج – آزمون آموخته ها و نتایج و پیشنهادات :

من با گذراندن واحد كاراموزی در این نمایندگی توانستم تا حدودی مباحث تئوری را كه در رابطه با اتومبیل در دانشگاه خوانده بودم عملاً ببینم و كار كنم و همچنین از تجربیات افرادی هم كه بیشتردر زمینه عملی نسبت به تئوری تبحرداشتند استفاده كنم تا بتوانم در هر دو بعد تئوری و عملی مهارت پیدا كنم . پیشنهاد من این است كه در نمایندگی ها به كارآموزان اختیار بیشتری بدهند و به آنها اعتماد كنند و دامنده فعالیت آنها را گسترش دهند .

 ـ عیب یابی

1ـ كاهش كشش موتور

در هر موقع كه احساس شود ،سرعت و شتاب اتومبیل در جاده های مسطح كم شده یا در جاده هائی با سراشیبی تند وكوهستانی كه كشش آن ضعیف و احتیاج به تعویض دنده پائین داشته باشد ( بفرض اینكه جعبه دنده كاملا سالم بوده و ترمز ها بحالت آزاد وسایر قسمت های موتور نیز در حالت تنظیم باشد ) ، معلوم میشود كه قدرت كشش موتور كم شده و علت آن سائیده شدن سیلندر ها وپیستون ها و رینگ های پیستون بوده و یا اینكه عیب از مكانیزم سوپاپ ها می باشد

2 ـ افزایش مصرف روغن موتور

اگر موتور اتومبیل برای مدت طولانی روغن كم كند .در صورتیكه از قسمت های مختلف آن از قبیل واشر ها ،كاسه نمد ها ، پیچ های تخلیه روغن كارتر ، لوله های اتصال روغن ، اطراف فیلتر ، محفظه كلاچ ( هوزینگ كلاچ ) نشست روغن مشاهده نشود . دلیل روغن سوزی موتور بوده و باین معنی كه روغن دیواره سیلندر ها ،از اطراف رینگ های پیستون و سیلندر گذشته و به قسمت بالای سیلندر یا محفظه احتراق میرسد (در اثر سائیده شدن پیستون ها ، رینگ ها سیلندر ها و زیاد شدن فاصله دهانه رینگ ها). این روغن در محفظه احتراق سوخته و از اگزوز اتومبیل خارج میشود . واضح است كه از چنین موتوری همیشه دود غلیظ از اگزوز آن خارج خواهد شد .

یكی دیگر از علل كم شدن روغن موتور و روغن سوزی ، ورود روغن از فاصله بین ساقه سوپاپ وگاید سوپاپ ( گیت ) به اطاقك احتراق می باشد . معمولا بوسیله كلاهك های لاستیكی فنر دار كه بر روی ساقه سوپاپ قرار می گیرد و یا اورینگ های داخل گاید سوپاپ  ( گیت ) ، به اطاقك احتراق می باشد . معمولاً بوسیله كلاهك های لاستیكی فنردار كه برروی ساقه سوپاپ قرار میگیرد و یا اورینگ های داخل محفظه احتراق میرسد . این روغن پس از سوختن در سطح سوپاپ و ساقه سوپاپ بصورت دوده باقی می ماند .

بطور كلی طرز تشخیص روغن سوزی موتور بدین شرح است كه موتور را روشن كرده ومدتی دردورآرام كار می كند  ، در این حالت با فشاردادن پدال گاز ، دوده های آغشته به روغن از اگزوز آن خارج میشود ، كه با گرفتن دست جلو اگزوز بوی روغن سوخته ، استشمام میگردد .

توجه : موتور های تازه تعمیر كه هنوز رینگ ها و سوپاپ های آن آب بندی نشده است از اگزوز آن دود آغشته به روغن خارج میشود كه بتدریج كم شده و از بین میرود .

ضمناَ برای تشخیص روغن سوزی موتور ها ،میتوان درب محل ریختن روغن را برداشته و در صورت مشاهده كمپرس و یا استشمام بوی روغن سوخته ،روغن سوزی موتور را فهمید . 

3ـ كم شدن كمپرس سیلندر های موتور

ساده ترین روش برای تشخیص وضعیت كمپرس سیلندر ها ، این است كه موتور را پس از مدتی كار خاموش نموده و بآرامی با هندل می چرخانند ، در صورتیكه موتور براحتی بگردد ، معلوم میشود كه كمپرس سیلندر از اطراف رینگ های پیستون و سیلندر و یا سوپاپ ها خارج می شود . لذا باید نسبت به تعمیر موتور اقدام شود .

هم چنین با استفاده از دستگاه كمپرسنج نیز میتوان مقدار دقیق كمپرس هر یك از سیلندر ها را مشخص نموده وبا رقمی كه در كتابچه راهنمای تعمیرات موتور نوشته شده مقایسه كرده ووضعیت كمپرس موتور را معلوم نمود .

برای استفاده از كمپرس سنج، انژكتور های موتور را باز كرده و بترتیب از سیلندر شماره یك شروع می كنند ، مقدار كمپرس هر سیلندر را بر روی كاغذ یادداشت می نما یند .

در موقع خواندن اندازه كمپرس بایستی بیشترین رقمی را كه بر روی صفحه كمپرس سنج خونده میشود یاد داشت گردد . این عمل را میتوان برای كلیه سیلندر های موتور انجام داد .

اگر مقدار كمپرس خوانده شده كمتر از مقدار اصلی ( رقم مندرج در قسمت مشخصات فنی موتور ) باشد . علتش نفوذ كمپرس از اطراف رینگ های پیستون یا سوپاپ ها و یا واشر سر سیلندر خوهد بود . لذا باندازه یك قاشق سوپ خوری روغن موتور از محل انژكتور ها بوسیله سرنگ در بالای پیستونی كه كمپرس كمی دارد میریزند . این عمل سبب آب بندی موقت رینگ ها شده و كمپرس را نگه میدارد . اگر در آزمایش بعدی مقدار كمپرس سیلندر مورد بحث افزایش پیدا كند ، عیب های زیر را میتوان پیش بینی نمود :

سائیده شدن رینگ های پیستون ، دیواره سیلندر و پیستون ها ، هم چنین شكستگی رینگ های پیستون یا چسبیدن رینگ در شیار مربوطه .

در صورتیكه با اضافه كردن روغن ، كمپرس سیلندر زیاد نشود ، همانطوریكه در پیش گفته شد عیب از مكانیزم سوپاپ ها بوده و ممكن است در قسمتهای زیر مشاهده شود

شكستگی فنر سوپاپ ، میزان نمودن اندازه فیلر سوپاپ ، چسبیدن سوپاپ ها خوردگی یا سوختن نشیمن سوپاپ ، سائیدگی خیز بادامك میل سوپاپ ، سائیده شدن تاپت سوپاپ ها و بالاخره سوختگی واشر سر سیلندر .

اگر كمپرس دو سیلندر مجاور هم ، اختلاف زیاد داشته باشند ، لازم است كه ابتدا ء پیچ های سر سیلندر را سفت نموده و دوباره مقدار كمپرس سیلندر ها را اندازه گرفت ، در صورتیكه باز هم كمپرس سیلندر كم باشد ، بایستی واشر سر سیلندر را عوض نمود ( معمولاَ 10 % اختلاف كمپرس سیلندر ها قابل قبول است ) .

توجه : آزمایش كمپرس سیلندر ها بایستی موقعی انجام گیرد كه موتور گرم است ، زیرا در غیر اینصورت روغن موتور حالت چسبندگی داشته و بعلت روان كار نكردن موتور نتیجه مطلوب بدست نخواهد آمد .                                    

عنوان                                                                                       صفحه

مقدمه                                                                                                               1

نمودار سازمانی و تشكیلات                                                                              6

ارزیابی بخشهای مرتبط با رشته كارآموز                                                           8

عیب یابی                                                                                                          10

چرخ دنده های جلو موتور و طرز تنظیم آنها                                                     22

تعمیر شاتون ، میل لنگ و یاتاقان                                                                       30