مقدمه :
مجتمع كارخانجات تراكتورساز ی ایران در زمینی به مساحت تقریبی 334 هكتار در كنار شهر زیبای تبریز بنا گشته و یكی از بزرگترین واحدهای كشاورزی محسوب می شود .
طرح ایجاد كارخانجات تراكتورسازی ایران در چهارچوب مفاد موافقتنامه همكاریهای فنی ,اقتصادی بین دولت ایران و رومانی برای تولید تراكتور 65 اسب بمرحله اجرا درامد . در اوایل سال 1353 ادامه اجرای طرح تراكتور , رومانی بعلت جایگزین شدن طرح ساخت تراكتور سی فرگوسن پیگیری نگردید . متعاقب تغییر خط تولید 4 كارخانه عظیم ساخت تراكتور, موتور , ریخته گری و آهنگری بمنظور تولید 20000 دستگاه تراكتور تحت لیسانس سی فرگوسن و 30000 رستگاه موتور تجدید طرح گردید . ساخت موتور (موتور سازان ) در كنار خط تولید تراكتور به فعالیت پرداخته است .
این كارخانه برای ماشین كاری, مونتاژوتست پركنیز باقدرت 35 تا 85 اسب ایجاد شده است . ظرفیت اسمی با دو شیفت كاری 30000 دستگاه موتور شامل 2800 دستگاه موتور چهار سیلندرومونتاژ 2000 دستگاه سه سیلندر است كه بغد از انقلاب اسلامی با توجه به تحریم اقتصاری از طرف كشورهای اروپائی كارخانه با ترتیب كارشناسان فنی و مهندسی فنی اقدام به تحقیق و بررسی و ساخت قطعات از مرحله مونتاژ به مرحله تولید داخلی سوق داده و به غیر از موتورهای چهارسیلندر موتورشش سیلندر رادر خط تولید قرار داده .
امروزه كارخانه با دارا بودن خطوط ماشین كاری سیلندر , كارتر , یاتاقان , شاتون و بالانسرواخیراا با خرید و نصب ماشین كاری میل لنگ و میل سوپاپ گام بزرگی در راه خوركفائی برداشته و تمامی مواضع تولید را از سر راه برداشته و با تولید انواع اقسام موتور و همكاری با سایركارخانجات ایران به حركت روبه جلو خود ادامه و در سالهای اخیر صادرات از طریق این كارخانه به سایر كشورها به مرحله اجرا گذاشته شده . در كنار كارخانه موتورسازان, كارخانه اهنگری برای تولید قطعات اهنگری از پرسهای درونی استفاده می نمایند كه بعنوان تكنولوژی های این زشته شناخته شده و در خاورمیانه و اسیا یكی از معروفترین كارخانجات در بهربرداری كامل از پرسهای 1000 الی 8000 تنی برابر 33000 تن دز سال می باشد كه شارژ شاتود و میل لنگ و سایر اقلام به كارخانجات ساخت تراكتور و موتورسازان را به عهده گرفته وبا سایر كارخانجات داخلی همكاری مثمر ثمری را دارد .
كارخانه ریخته گری مجتمع تراكتورسازی ایران برای تولید 54000 تن چدن ایجاد شده است این كارخانه با مساحتی حدود 25000 متر مربع دارای مدرنترین خطوط قالبگیری و ماهیچه سازی و انتقال ذوب است با بهره برداری كامل از تاسیسات و امكانات ایجاد شده انواع چدن و مالیبل بمیزان 54000 تن در سال امكان پذیر است صادرات این كارخانه در سالهای اخیر به كشورهای المان و بلغارستان و ایتالیا افزایش یافته امیدواری بسیار زیادی در صادرات محصولات این كارخانه به كشورهای اسیائی افریقائی در برنامه های كارخانه مد نظر گرفته شده است از سال 1374 پروژه كامیونت به جمع تولیدات این كارخانه اضافه شده و هر روز بهتر از دیروز به مسیر پیشرفت خود ادامه می دهد .
اهمیت ماشین در كشاورزی
در ابتدا تمام محصولات كشاورزی به منظور تامین معاش انسان بوسیله قدرت بدنی انسان تولید و اماده می شد . با كشف اهن ابزاری ساخته شد كه باعث كاهش بیشتر كار بدنی انسان شد .
امروزه ماهواره ها از مزارع عكس برداری می كنند و متخصصین و دانشمندان را قادر می سازند تا مناطق افت زره را مشخص كرده و رطوبت خاك , حرارت خاك و بسیاری از عوامل دیگر را اندازه گیری می كند .
اختراع تراكتورهای كنترل از راه دور كه به طور خودكار بر اساس برنامه های كامپیوتری كارهای زراعی را انجام می دهند .
انواع تراكتورها
الف : بر اساس تامین خاصیت كششی و خودرو بودن
ب : بر اساس موارد استفاده
ج : بر اساس نوع شاسی یا قاب
ترامتور بر اساس تامین خاصیت كششی و خودرو بودن به تراكتورهای چرخدار, سه چرخ, چهارچرخ معمولی
مانورنوردی و فرمان گیری در تراكتورهای چرخدار
1- فرمانگیری چرخهای جلو
2- فرمان گیری كمر شكن
3- فرمان گیری تمام چرخها
تراكتورها بر اساس نوع شاسی, بدور شاسی تقسیم می شوند .
تراكتورها از لحاظ موارد استفاره :
تراكتورهای عمومی یا خدماتی , تراكتورهای پابلند یا شاسی بلند , تراكتورهای باغی , تراكتورهای صنعتی , تراكتورهای چمن زنی , تراكتورهای چرخ زنجیر .
اتصالات و دستگاههای هیدرولیك تراكتور
در ابتدا , تمام كارهای تراكتور در مزرعه از طریق كشیدن ماشین هایی كه در یك نقطه ثابت به ملبند تراكتور متصل می شدند . بعدها تغییراتی حاصل شد .
ماشینهای مزرعه كه با تراكتور كار می ننند به سه روش زیر به تراكتور متصل مس شود :
1- وسایل كششی كه به مالبند متصل هستند و كشیده می شوند . كه یك نقطه سوار هستند .
2- وسایل نیمه سوار كه دارای چرخ هستند كه به دو بازوی پایینی متصل هستند .
3- وسایل سوار كه به اتصال سه نقطه متصل هستند . كه بوسیله سیستم هیدرولیك بالا و پایین می شود .
روی اتصالات سه نقطه یك گویهای سوراخ وجود دارد كه با گوس ادوات متصل می شود بوسیله پین جا زده شور .
برای تثبیت بازوی هیدرولیك زنجیدهایی موجود است كه به عنوان نوسان گیر عمل می كنند .
سیستم هیدرولیك تراكتور شامل موارد زیر است :
1- فرمان هیدرولیك
2- ترمز هیدرولیك
3- جعبه دنده هیدرولیك (خودكار )
4- قفل دیفرانسیل
5- موتور هیدرولیك
6- پی . تی . او هیدرولیك
7- كلاج هیدرولیك
در سیستم هیدرولیك ساده یك پمپ روغن تحت فشار را به سیلندری كه داخل ان پیستون قرار دارد ارسال می كند . حركت پیستون برای بلند كردن وزن یا بار استفاده می شود و بوسیله یك دسته توسط راننده كنترل می شود .
برای پایین اوردن ادوات از وزن انها استفاده می شود .
كار سیستم كنترل كشش خودكار جلورس است . اگر وسیله بیش از حد زیر بار برود به جلورس خودكار ادوات را بالا می اورد تا تراكتور خاموش نشود .
اجرا سیستم هیدرولیك شامل :
1- مخزن 2- پمپ 3- سیلندر 4- صافی 5- لوله رابط
سیستم انتقال توان
توان موتور به وسیله سیستم انتقال توان به چرخهای محرك یا محور انتقال توان یك تراكتور منتقل می شود .
این سیستم باعث :
1- موجب قطع و وصل توان می شود .
2- سرعت های مختلف را تعیین می كند .
3- روشی برای معكوس كردن جهت حركت است .
برای انجام این كارها به قسمت زیر نیارمندیم :
1- كلاج
2- جعبه دنده
3- دیفرانسیل
4- گرداننده نهایی
كلاج وسیله ای است كه نیروی را از دو طرف موتور به جعبه دنده قطع و وصل میكند.
جعبه دنده های مكانیكی كه تعویض دنده انها بوسیله دست انجام می شود . متداولترین نوع جعبه دنده در تراكتور است . به دو نوع سری و موازی تقسیم می شوند .
جعبه دنده كشوئی سری :
در این نوع جعبه دنده , محور خروجی در امتداد محور ورودی قرار دارد اما این دو محور به یكدیگر متصل نیستند . محدر سومی كه به محور مجموعه دنده ای معروف است موازی دو محور ورودی و خروجی است .
جعبه دنده كشوئی موازی :
در این نوع جعبه دنده محور ورودی و خروجی موازی همدیگرند محور ورودی باعث حركت محور خروجی است .
دیفراسیل :
سه كار مهم را انجام می دهد :
1- نیرو را 90 درجه تغییر می دهد .
2- نیرو را یكسان ما بین چرخهای محرك تقسیم می كند .
3- باعث می شود تراكتور بتواند دور بزند .
4- باعث كاهش سرعت و افزایش گشتاور است .
دیفرانسیل شامل : 1- پیستون 2- گرانویل 3- هرزگردها كه بوسیله میل پلوس به چرخها متصل است .
گاهی اوقات پیش می اید كه هرزگردها عامل مزاحمت هستند و باعث بوكسوات هستند كه بوسیله قفل دیفرانسیل می توانیم دو میل پلوس را به هم قفل كنیم تا دو چرخ با هم بچرخند و هرزگردها از كار می افتد كه این عمل می تواند یطور مكانیكی یا هیدرولیكی انجام شود .
گرداننده نهائی :
اخرین قسمت سیستم انتقال قدرت است . به برای افزایش گشتاور و كاهش دور به كار می رود . ممكن است چرخ دنده ساده یا دنده خورشیدی و سیاره ای می باشد .
محور توان دهی (پی . تی . او )
استفاده روز افزون ار توان مكانیكی به جای دام در تولید محصولات كشاورزی باعث توسط انواع ماشین تراكتور گرد شد .
تراكتور علاوه بر كشیدن ادوات می تواند با تامین توان دورانی مكانیزههای انها را هم به كار اندازد . بر این اساس محور توان دهی نامیده می شود .
محور توان دهی محور چوخ دنده گرد مخصوصی است كه معمولا از قسمت عقب محفظه اكسل عقب تراكتور خارج می شور .
عمومی
تراكتور 285 به موتور A4.248 كه تنفس هوای طبیعی دارد مجهز می باشد .
موتورهای A4.236 و A4.284دارای چهارسیلندر می باشد كه با اب خنك می شوند, پمپ انژكتور گازئیلی مستقیما بر سر پیستون موتور A4.236 با كورس 127 میلی متر پاشش می كند و قطر پیستون 43/98 میلی متر و موتور A4.248 دارای كورس 127 میلی متر و قطر اسمی 101 میلی متر می باشد .
هرنوع موتور دارای سوپاپ یكسانی هستند كه در سیلندر مربوطه به طور عمودی قرار گرفته اند . دنده محرك میل سوپاپ در سمت راست بدنه موتور قرار گرفته است و سوپاپ ها بوسیله ضربات مداوم كار می كنند میل سوپاپ ها و یك سری از اسبك ها بر روی شفت سوار شده اند و در قسمت سر سیلندر مستقر هستند .
سوپاپ ها با میل سوپاپ بزرگتر می توانند در سر سیلندر دوام زیادی داشته باشند بدنه موتور و محفظه جلو موتور یك پارچه ریخته شده اند وبوش های چدنی به طور كامل به داخل بدنه موتور پرس می شوند .
پیستون های آلومینیومی با كله گود مجهز به سه عدد رینگ به موتورهای A4.248 سوار می شوند ولی پیستون موتورهای A4.236 دارای پنج رینگ می باشد پیستون ها به وسیله گژن پین به شاتون ها متصل شد اند و به طور روان به حركت در می ایند یاتاقان بزرگ شاتون قابل تعویض بوده و از ورقه نازك فولادی با الیاژ الومینیومی و قلع می باشند .
موتور با روغن تحت فشار روغنكاری می شود كه این روغن توسط پمپ دورانی از كارتر كشیده می شود كه خود این پمپ توسط میل لنگ به حركت در می اید قبل از این كه روغن تحت فشار در سراسر موتور جریان یابد از فیلتر عبور می كند .
میل لنگ روی پنج عدد یاتاقان قابل تعویض الیاژی الومینیوم و قلع سوار می شوند و این یاتاقانها توسط كلاهك چدنی سر جایشان محكم می گردند نیروی فشاری در جهت محور میل لنگ توسط چهار عدد واشر هلالی در دو طرف كلاهك یاتاقان مركزی و پوسته موتور مستقر هستند .
دستگاه بالانسر به پوسته موتور بسته شده و بوسیله دنده هایی كه به میل لنگ متصل است به حركت در می اید و پمپ روغن در وسط دستگاه بالانسر متمایل به یك طرف كارتر قرار گرفته است .
پوشش اسبك ها
دمونتاژ
1- كاپوت تراكتور را باز كنید .
2- باك گازئیل را باز كنید .
3- بست شیلنگ را شل كنید .
4- بست را باز كنید و شیلنگ را در اورید .
5- چهار پیچ الن را باز كنید .
6- پوشش اسبك ها را بردارید .
7- واشر مقوائی را جدا كنید .
مونتاژ
8- علاوه بر موارد ذیل عكس مراحل 1 الی7 را انجام دهید :
نصب یك واشر مقوائی خشك
تنظیم فاصله ازادی سوپاپ ها
تنظیم
1- درپوش اسبك ها را بردارید .
2- لقی سوپاپ ها را به 3/0میلی متر در حالت سرد تنظیم كنید .
لقی بین اهرم اسبك ها و سر میله سوپاپ تلقی می شود, ترتیب تنظیم لقی به شرح زیر است :
تنظیم لقی سوپاپ 1 زمانی كه سوپاپ شماره 8 كاملا باز است . (كاملا كمپرس شده است )
تنظیم لقی سوپاپ شماره 2 زمانیكه سوپاپ شماره7 كاملا باز است . (كاملا كمپرس شده است )
تنظیم لقی سوپاپ شماره 3 زمانیكه سوپاپ شماره 6 كاملا باز است . (كاملا كمپرس شده است )
تنظیم لقی سوپاپ شماره 4 زمانیكه سوپاپ شماره 5 كاملا باز است . (كاملا كمپرس شده است )
تنظیم لقی سوپاپ شماره 5 زمانیكه سوپاپ شماره 4 كاملا باز است . (كاملا كمپرس شده است )
تنظیم لقی سوپاپ شماره 6 زمانیكه سوپاپ شماره 3 كاملا باز است . (كاملا كمپرس شده است )
تنظیم لقی سوپاپ شماره 7 زمانیكه سوپاپ شماره 2 كاملا باز است . (كاملا كمپرس شده است )
تنظیم لقی سوپاپ شماره 8 زمانیكه سوپاپ شماره 1 كاملا باز است . (كاملا كمپرس شده است )
3- پوشش اسبك ها را مجداا ببندید .
مجموعه اسبك ها
دمونتاژ
1- پوشش اسبك ها را باز كنید .
2- باك گارئیل را باز كنید .
3- چهار مهره و واشرهای مربوطه را باز كنید .
4- مجموعه اسبك ها را بردارید .
مونتاژ
5- اتصال تازه اب بندی روغن را در جهت عقب (به طرف سر سیلندر) كشیده و محكم كنید .
6- مجموعه اسبك ها را ببندید .
مجموعه اسبك ها
تعمیر و نگهداری
باز كردن مجموعه
1- مجموعه اسبك ها را باز كنید .
2- خارو واشر را از انتهای جلو شفت اسبك ها باز كنید .
3- اسبك كشوئی سوپاپ شماره 1 را برای اشكار شدن شفت دراورید .
4- نگهدارنده كشوئی را از شفت خارج كنید .
5- اسبك كشوئی سوپاپ شماره 2 را برای ظاهر شدن شفت دراورید .
6- فنر طویل كشوئی را از شفت خارج كنید .
7- اسبك كشوئی سوپاپ شماره 3 را از شفت خارج كنید .
8- نگهدارنده كشوئی را از شفت خارج كنید .
9- اسبك كشوئی شماره 4 را از شفت بیرون اورید .
10- فنر كشوئی كوتاه را از شفت خارج كنید .
11- عكس مراحل 4 الی 12 را برای انتهای دیگر شفت انجام دهید . (عین هم هستند )
12- پیچ اتصال لوله تغذیه روغن را به حالت كشوئی از شفت خارج نمائید.
13- اتصال لوله تغذیه روغن را به حالت كشوئی از شفت خارج نمائید .
سوراخ های شفت و اسبك ها را از لحاظ سایش كنترل نمائید اسبك ها
بایستی به راحتی روی شفت سوار شوند و بازی انها بیش از اندازه نباشد.
دمونتاژ
14- مراحل 1 الی 13 را به غیر از موارد زیر انجام دهید :
(i) نگهدارنده ها قابل تعوض هستند, زمانی كه مجداا انها را مونتاژ می كنید مطمئن شوید كه سوراخهای پیچ دو سر از دید انتهای جلو شفت با سوراخ شیب دار هر جفت از اسبك ها روی سوپاپ مربوطه دریك امتداد باشند .
(ii) قبل از مونتاژ موتور تمام قطعات ان را با روغن تمیز روغنكاری نمائید .
منیفلد هوا و دود
دمونتاژ
1- كاپوت را بر دارید .
2- لوله سوخت ترموستات را جدا كنید .
3- كابل را جدا كنید .
4- شیلنگ لاستیكی و ورودی را باز كنید .
5- پنج پیچ, مهره و واشر را باز كنید .
6- منیفلدها را جدا سازید .
7- واشر منیفلد را بردارید .
مونتاژ
8- عكس مراحل 1 الی 7 را به غیر از موارد زیر انجام دهید :
(i) از واشر نو استفاده نمائید .
(ii) هر دو منیفلد را با هم ببندید .
لوله سوخت ترموستات را هواگیری نمائید
عمومی و آزاد