فصل اول:
كلیات تحقیق
1-1 كلیات تحقیق
اطلاعات مربوط به تحقیق با طرح مسئله آغاز می شود، سپس به اهمیت موضوع، فرضیه ها، اهداف تحقیق، روش انجام تحقیق كه در سطح اقتصاد منطقه ای مطرح است، روش گردآوری آمار و اطلاعات و روش تجزیه و تحلیل آن و … پرداخته خواهد شد..
1-1-1 طرح مسئله
رشد و توسعه اقتصادی مطلوب از اهداف مهم سرمایه گذاری هر كشور اعم از پیشرفته و یا در حال توسعه می باشد. رشد و توسعه اقتصادی در طول زمان درآمد سرانه واقعی مردم را افزایش و در نهایت سطح زندگی مردم را بهبود می بخشد. لیكن در بسیاری از كشورها مشاهده می گردد كه جریان توسعه كلیه مناطق درون یك كشور را به گونه ای مساوی و برابر مورد توجه قرار نداده و همواره تفاوتهای قابل ملاحظه ای در درجه توسعه یافتگی مناطق پدید می آید.
از متغیرهای مهمی كه سیاست های مخلتف رشد و توسعه در مناطق را تحت تأثیر قرار می دهد اشتغال می باشد. تجربه نشان داده است كه در میان مناطق مختلف یك كشور نابرابریهای زیادی در مورد اشتغال وجود دارد و عمدتاً به دلیل نداشتن شناخت واقعی از سیاست های متخذه در مناطق و ارزیابی تأثیر آنها بر متغیرهای مختلف اقتصادی از جمله اشتغال بوده است. با توجه به وجود نیروی كار جوان فراوان در كشور و اولویت قایل شدن دولت جهت رفع معضل بیكاری در برنامه های توسعه اقتصادی از جمله برنامه سوم توسعه اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی، ضروری است در جهت شناخت وضعیت اشتغال مناطق مختلف كشور، اقداماتی اساسی صورت گیرد تا از آن طریق طراحی و اجرای برنامه های اقتصادی واقع گرایانه تر و مؤثرتر اعمال گردند. بنابراین آنچه در این بررسی و تحقیق مطرح خواهد شد بررسی وضعیت اشتغال استان آذربایجان غربی و شهرستانهای تابعه در بخشهای مختلف اقتصادی و در مقاطع زمانی مخلتف می باشد.
به بیان دیگر مسئله اساسی تحقیق حاضر بررسی سهم بخشهای مختلف اقتصادی استان و شهرستانهای تابعه در اشتغال در سه مقطع زمانی 1355، 1365 ، 1375 و بدست آوردن فعالیتهای پایه برای استان و همچنین تحلیل تغییرات میزان اشتغال در گروهای عمده فعالیت می باشد.
1-1-2 اهمیت موضوع
تحقیق در زمینه موضوع حاضر در استان آذربایجانغربی برای اولین بار انجام می شود. بنابراین شناخت وضعیت اشتغال و بررسی تغییرات ساختاری اشتغال در بخشهای عمده اقتصادی و زیربخشهای آن در سطح استان و شهرستانهای تابعه یك ضرورت است. اولویت اول دولت در سیاست های اقتصادی در برنامه های مختلف توسعه اقتصادی اول و دوم و سوم مسئله اشتغال بوده و خواهد بود. به این منظور سیاست گذاران در منطقه اعم از استانداری، سازمان برنامه و بودجه استان، اداره كار، اداره صنایع، اداره كشاورزی و … در صورت شناخت مناسب از مسئله اشتغال قادر خواهند بود تا در زمینه تعیین و جهت دهی سرمایه گذاریها در بخشهای مختلف و توزیع آن موفق گردند.
تجزیه و تحلیل اشتغال در مناطق مختلف كشور مسلماً به درك بهتر جریان ایجاد اشتغال كمك می نمایند. اكثر سیاست گذاران علاقمند به دانستن روند تغییرات اشتغال در مناطق بوده چرا كه این امر رابطه تنگاتنگی با مسئله نابرابری در میزان بیكاری در مناطق مختلف دارد. ضمن اینكه عدم برنامه ریزی صحیح در امر اشتغال تمركز غیراداری جمعیت را در مناطق خاص بدنبال خواهد داشت. علاوه بر دلایل فوق اشتغال با بازار تولید مرتبط و بازار تولید نیز بدون شك در تغییر قدرت رقابتی منطقه در مقایسه با سایر مناطق كشور نقشی اساسی را ایفا می نماید.
1-1-3 فرضیه ها
در هر تحقیقی فرضیه هایی در نظر می گیرند و در جهت قبول یا رد آن فرضیه حركت می كنند. در این تحقیق نیز به دنبال آزمون فرضیه های زیر می باشیم:
الف- شهرستانهای استان آذربایجانغربی عموماً در بخش كشاورزی دارای مزیت نسبی (از دیدگاه اشتغال) می باشند.
ب- روند تغییرات اشتغال در استان آذربایجانغربی متناسب با سطح ملی نبوده است.
1-1-4 اهداف
تحقیق حاضر سعی در كشف چگونگی روند سطح اشتغال در بخشهای مختلف استان دارد. هدف اصلی این تحقیق دانستن این مطلب است كه چگونه و كجا توزیع منطقه ای اشتغال در سطح استان شكل گرفته است.
بطور مشخص اهداف جزئی این تحقیق عبارتنداز :
اقتصاد