آیین نامه ایمنی تأسیسات الكتریكی با اتصال به زمین و اهداف آن

فصل اول :‌

تعاریف

آیین نامه ایمنی تأسیسات الكتریكی با اتصال به زمین

بخش اول :‌كلیات

1-هدف ، ایجاد محیط ایمن از نظر برق گرفتگی با توجه به مقررات ودستور العمل های این آیین نامه می باشد

2-دامنه كاربرد – این آیین نامه برای اجرا در كلیه كارگاه ها مشمول قانون كار كه ولتاژ نامی مؤثر سیستم های برقی آنها حداكثر 1000 ولت جریان متناوب می باشد تدوین گردیده است .

3-حداكثر مقاومت اتصال زمین مجاز برای هر سیستم حفاظتی ( دو اهم ) بر مبنای ولتاژ فاز 380  ولت تعیین گردیده و همین مقدار برای مدارهای با ولتاژ فاز حداكثر 1000 ولت نیاز قابل قبول است چنانچه در موارد و تحت شرایط خاصی كه ایجاد اتصال زمین مؤثر با مقاومت كل سیستم ( دو اهم ) امكان پذیر نباشد باید مجوز لازم در این مورد ازوزارت كار اخذ گردد.

4-رعایت كلیه مقررات این آیین نامه الزامی بوده و عدم اجرای موارد پیش بینی شده یا انجام نیمه كاره آنها سبب بی اثر شدن و در نتیجه كل سیستم ایمنی مربوطه خواهد گردید.

 بخش دوم – تعاریف 

واژه های به كار رفته در این آیین نامه به شرح زیر تعریف می گردد:

1-تجهیزات الكتریكی – مصالح و تجهیزاتی كه برای تولید ، تبدیل و یا مصرف انرژی الكتریكی به كار می روند از قبیل مولدها ، موتورهای برق ، ترانسفورماتورها ، دستگاه های برقی ، دستگاه های اندازه گیری ، وسایل حفاظتی و مصالح الكتریكی .

2-تأسیسات الكتریكی – هر نوع تركیبی از وسایل و مصالح به هم پیوسته الكتریكی در محل یا فضای معین

3-مدار الكتریكی ( مدار ) تركیبی از وسایل و واسطه ها كه جریان الكتریكی می تواند از آنها عبور نماید .

4- قسمت برقدار – هر سیم یا هادی كه در شرایط عادی تحت ولتاژ الكتریكی  باشد

5-بدنه هادی – قسمتی كه به سادگی در دسترس بوده و در حالت عادی برقدار نمی باشد ولی ممكن است در اثر بروز نقصی در دستگاه برقدار شود .

6- قسمت های بیگانه – هادی زمین شده یا قسمت هادی كه جزئی از تأسیسات الكتریكی را تشكیل نداده باشد ( نظیر اسكلت فلزی ساختمان ها ، لوله های فلزی ، گاز ، آب و حرارت مركزی و غیره )

7-هادی حفاظتی – هادی هایی كه  از آن در اقدامات حفاظتی در برابر برق گرفتگی هنگام بروز اتصالی استفاده شده و بدنه های هادی را به قسمت های زیر وصل می نماید :

-      بدنه های هادی دیگر

-       قسمت های هادی بیگانه

-       الكترود زمین برق دار زمین شده

8-هادی خنثی – هادی ای كه به نقطه خنثی وصل بوده و به منظورانتقال انرژی الكتریكی از آن استفاده می شود

9-الكترود زمین – یك یا چند قطعه هادی كه به منظور برقراری ارتباط الكتریكی سیستم یا جرم كلی زمین ، در خاك مدفون شده باشد .

10-     الكترودهای زمین مستقل از نظر الكتریكی – الكترودهایی هستند كه فواصل آنها از یكدیگر به قدری است كه در صورت عبور حداكثر جریان ممكن از آنها ولتاژ الكترودهای دیگر به مقدار قابل ملاحظه ای تحت تأثیر قرار نگیرند .

11-                         مقادیر اسمی ( جریان ، توان ، سطح مقطع ..)

 الف ) درمورد ابعاد و دیگر مشخصات مكانیكی ، مقدار اسمی مشخص كننده كمیت معینی در حدود رواداریهای تعیین شده می باشد .

 ب) در مورد كمیت هایی نظیر توان جریان ولتاژ و غیره كه مقدار واقعی آنها بستگی به عوامل دیگری مانند تغییرات در مصرف افت ولتاژ و غیره دارد ، مقدار اسمی كمیتی است كه در اثر آن دما و تنش های مكانیكی یا الكترومغناطیسی در دستگاه مولد موتور یا وسایل مصرف كننده دیگر در شرایط متعارفی محیط كار از مقادیر مجاز مربوطه تجاوز نخواهد نمود.

12- جریان اتصال كوتاه – اضافه جریانی است كه در اثر متصل شدن دو نقطه با پتانسیل های مختلف در موقع كار عادی از طریق امپدانسی بسیار كوچك بوجود آمده باشد .

13- جریان اتصالی – جریانی است كه به زمین جاری می شود .

14- جریان اتصالی به زمین – جریان اتصالی است كه به زمین جاری می شود

 15- جریان احتمالی اتصال كوتاه – جریانی است كه احتمال بروز آن در اثر اتصال كوتاه در یك نقطه یا روی ترمینال های سیستم یاتأسیسات مورد نظر وجود دارد .

 16- جریان برق گرفتگی (‌جریانی كه از نظر پاتوفیزیولوی خطرناك است )