انحراف اشعه

اگر از محوری در سطح كانونی باشد ما از انحراف كروی عرضی و متقاطع صحبت می‌كنیم. دسته شعاعی از اشعه‌ها موازی با محوری است كه پس از شكست دوباره نور و مجموعه‌ای از مخروطها شكل می‌گیرد و روی محور عدسی‌ها قرار دارد (شكل 82).

سطحی كه این مجموعه از مخروطها را در بر گرفته است سطح خورنده نام دارد. و برش عرضی این سطح توسط هر سطح صافی كه از این اشعه می‌گذرد منحنی خورنده نام دارد. شكل 82 نشان دهنده این منحنی در انحراف گوی است. اگر برش عرضی توسط سطوح صاف عمود بر محور دوائری از پرتو مختلف باشند موج موازی‌شكلی از اشعه‌ها توسط نقطه درخشنده‌ای روی محور به وجود می‌آید كه از سطح عدسی دور است. در اینجا دائره‌های روشن نقش مهمی را در عكسهای آن نقطه در سطوح مختلف ایفا می‌كنند. كانون F در تقریب نسبی تعیین می‌شود و نقش كانون فقط برای اشعه‌ها است. به عنوان مثال اشعه‌هایی كه از طریق عدسی‌های نزدیك محور می‌گذرند اینطور هستند. كوچك‌ترین و روشن‌ترین تصویر از آن نقطه توسط عدسی‌هایی در سطح m به وجود می‌آید كه از كانون F  نمی‌گذرد.

بنابراین برای كاهش انحراف عرضی كروی یا گوی مانند در عدسی‌ها، ما باید كانون مناسبی از این عدسی‌ها را تعیین كنیم كه به عنوان مثال  توسط در نظر گرفتن كانون در   نه در F عكس به وجود می‌آید. عدسی‌های همگرا دارای انحراف طولی منحنی گوی مانند است. به عنوان مثال اشعه‌های غیر paraxial در محور در نقطه‌ای نزدیك عدسی از كانون paraxial همدیگر را قطع می‌كنند. عدسی‌های واگرا دارای انحراف گوی مانند در جهت مخالف هستند. انحراف گوی مانند از لحاظ عملی توسط انتخاب مناسب سطوح و دستگاه‌هایی از عدسی حذف می‌شوند. و همان برای انحراف گوی مانند آینه‌ها هم صحت دارد.

Coma

 اگر یك لكه روشن روی امواج گسترده‌ای كه روی محور نوری سیستم قرار ندارند تشكیل شود عكس آن دایره روشن نیست همان طوریكه در مرحله قبل هم بیان شد و شكل آنان نامتقارن فرض می‌شود. برخی اوقات این شكل، یادآور ذوزنب است گرچه نام این انحراف می‌باشد. coma به طور قابل توجهی توسط انحنای درست مشخصه‌های سیستم ضعیف می‌شود.

انحرافی كه توسط اشعه های مایل محور فرعی به وجود می‌آیند

این سطوح از طریق محور سیستم نوری می‌گذرد كه سطوح جنوبی نام دارد. اگر امواج استوانه‌ای شكل اشعه در این سطح صاف در یك زاویه كاملاً بزرگ با محور