بررسی تأثیر رویکرد ساختارگرا و نقش گرا بر مهارت صحبت کردن در بین زبان آموزان ایرانی

چکیده:

این پایان نامه سعی در بررسی تاثیر دو رویکرد ساختارگرایان و نقش گرایان بر روی مهارت صحبت کردن دانش آموزان با محدودیت سنی 14- 15 - 16ساله شده است. برای انجام این موضوع یک مطالعه ی کیفی روی دو گروه از دانش آموزان به تعداد صد نفر متشکل از گروه کنترل و آزمایش در موسسه تودی (Today) اردبیل که به صورت اتفاقی انتخاب شده بودند انجام گرفت. فعالیت های ارتباطی مختلفی که در روش کاربردی مطرح است با گروه آزمایش بکار برده شد. در حالیکه گروه ساختارگرایان در معرض آموزش غیرارتباطی یعنی بر حسب روشهای ساختارگرایی از جمله شنیداری - گفتاری قرار گرفتند. قبل از شروع هر نوع آموزش به هر دو گروه یک پیش آزمون جهت اطمینان از وضعیت اولیه آن ها در مورد متغیری که قرار است مورد سنجش قرار بگیرد ارائه شد و در نهایت یک پس آزمون جهت بررسی نتیجه ی آموزش بعد از ارائه ی درمان به گروه آزمایش و ارائه ی دارونما به گروه کنترل به عمل آورده شد.

در حالیکه دو گروه در مرحله ی پیش آزمون معدل تقریباً یکسانی داشتند در مرحله ی پس آزمون گروهی که به روش کاربردی آموزش دیده بود معدل بالایی نسبت به گروه کنترل (ساختارگرایان) داشتند. این مطالعه نشان داد که روش ارتباطی (CA) تاثیر بیشتری روی مهارت صحبت کردن دانش آموزان دارد.

فهرست مطالب

عنوان                                                                                                    صفحه

فصل اول: کلیات

1-1 مقدمه............................................................................................................................ 2

1-2 بیان مسئله...................................................................................................................... 3

1-3 فرضیه تحقیق................................................................................................................. 4

1-4 اهداف و اهمیت تحقیق................................................................................................... 4

1-5 تحدید و محدودیت تحقیق............................................................................................. 4

1-6 اصطلاحات کلیدی.......................................................................................................... 7

1-6-1 ساختارگرا.................................................................................................... 7

1-6-2 برنامه درسی ساختاری.................................................................................. 7

1-6-3 نمونه دادن / سرمشق دادن............................................................................. 7

1-6-4 مصاحبه مهارت گفتاری................................................................................. 8

1-6-5 رویکرد انسان گرایانه.................................................................................... 8

1-6-6 رویکرد ترکیبی............................................................................................. 8

1-6-7- رویکرد تجزیه ای....................................................................................... 9

1-6-8 رویکرد ارتباطی........................................................................................... 9

1-6-9 مهارت صحبت کردن.................................................................................... 9

1-6-10 رویکرد سنتی............................................................................................. 9

فصل دوم: مبانی نظری و پیشینه تاریخی تحقیق

2-1 مقدمه........................................................................................................................... 12

2-2 نگاه به زبان قبل از ساختارگرایان (نگرش سنتی به زبان).................................................... 13

2-2-1 صورت و معنی قبل از ساختارگرایان............................................................. 14

2-2-2 عدد دستور ی............................................................................................. 15

2-2-3 جنسیت دستور ی........................................................................................ 15

2-2-4 زمان دستور ی و غیردستور ی...................................................................... 15

2-2-5 ابدیت دستور ی و اهمیت زبان نوشتاری........................................................ 15

2-2-6 الگوگیری از مقولات زبان خارجی برای تدوین زبان مقصد............................. 16

2-2-7 آمیزش دستور در زمانی و هم زمانی.............................................................. 16

2-2-8 اجزاء کلام قبل از ساختارگرایان.................................................................... 17

2-3 ساختارگرایان به زبان چگونه نگاه می کردند؟................................................................... 17

2-3-1 ساختارگرایان و مهارت صحبت کردن........................................................... 18

2-3-2 ساختارگرایان و هم زمانی و در زمانی........................................................... 18

2-3-3 ساختارگرایان و شبکیه زبان.......................................................................... 19

2-3-4 ساختارگرایان هم نشینی و جانشینی.............................................................. 19

2-3-5 ساختارگرایان و جنبه فیزیک زبان................................................................. 20

2-3-6 ساختارگرایان و معنی................................................................................... 20

2-4 روش بررسی و یا تحلیل دوگانه از دیدگاه ساختارگرایان................................................... 21

2-5 سازهای پیاپی در ساختارگرایان....................................................................................... 24

2-6 نارسائی تجربه سازه در ساختارگرایان.............................................................................. 25

2-7 نگاه به زبان قبل از سوسور............................................................................................. 27

2-8 تحولات ساختارگرایی بعد از سوسور............................................................................... 28

2-9 ساختارگرایان (توصیف گرایان)....................................................................................... 33

2-10 انقلاب جدید نگاه به زبان بعد از ساختارگرایان (رویکرد زایشی و چامسکی).................... 37

2-11 نگاه نقش گرایان به زبان............................................................................................... 45

2-12 نقش گرایان و گونه های کاربردی یا سیاق سخن............................................................ 48

2-12-1 رسمی...................................................................................................... 48

2-12-2 مشروتی، صحبت یا گفتگو کردن با گروه کوچک ناشناس و غریبه................. 49

2-12-3 سبک تصادفی........................................................................................... 49

2-12-4 سبک صمیمانه........................................................................................... 49

2-12-5 سبک بسیار خشک.................................................................................... 50

2-12-6 سبک دست پا شکسته................................................................................ 50

2-13 نقش گرایان و توانش ارتباطی....................................................................................... 50

2-13-1 توانش کلامی که گاه جزئی از توانش اجتماعی- زبانی به حساب می آید یعنی

دانش چگونگی آغاز کردن و تمام کردن به مکالمه..................................................... 51

2-13-2 توانش اجتماعی زبان................................................................................. 51

2-13-3 توانش دستور ی........................................................................................ 51

2-13-4 توانش جبرانی یا راهبردی.......................................................................... 51

2-14 نگاه به زبان در ایران.................................................................................................... 52

2-15 نگاه به یادگیری وا نسان............................................................................................... 54

2-15-1 نگاه به یادگیری و انسان قبل از ساختارگرایان.............................................. 54

2-15-2 یادگیری از دیدگاه ساختارگرایان................................................................. 55

2-15-3 یادگیری و روان شناسی شناختی................................................................. 57

2-15-3-1 حافظه حسی.................................................................................. 57

2-15-3-2 حافظه کوتاه مدت.......................................................................... 58

2-15-3-3 حافظه بلند مدت............................................................................ 58

2-15-3-4 راهبردهای شناختی......................................................................... 61

2-15-3-5 راهبردهای فراشناختی..................................................................... 62

2-15-3-6 رده بندی کردن.............................................................................. 62

2-15-3-7 یادگیری معنادار و طوطی وار.......................................................... 63

2-15-3-8 دانش عملی یا عملیاتی و دانش خبری............................................. 63

2-15-3-9 پردازش نزولی............................................................................... 64

2-15-3-10 پردازش صعودی.......................................................................... 64

2-15-3-11 یادگیری پیاپی و پردازش موازی.................................................... 65

2-15-3-12 یادگیری استنتاجی و یادگیری استقرایی........................................... 65

2-15-4 نگاه به یادگیری – رویکرد انسان گرایانه...................................................... 66

2-16 متغیرهای مربوط به یادگیرنده........................................................................................ 69

2-16-1 سن.......................................................................................................... 69

2-16-2 جنس....................................................................................................... 69

2-16-3 متغیر شناختی............................................................................................ 70

2-16-4 روش شناختی........................................................................................... 70

2-16-4-1 وابسته به میدان و ناوابسته به میدان.......................................................... 71

2-16-4-2 سازش کننده و غیرسازش....................................................................... 71

2-16-4-3 جزئی نگر و کلی نگر............................................................................ 71

2-16-4-4 توانایی ذاتی و استعداد........................................................................... 72

2-16-5 راهبردهای یادگیری................................................................................... 72

2-16-6 متغیر عاطفی ............................................................................................ 73

2-16-7 متغیر اجتماعی و فرهنگی........................................................................... 75

2-17 روش آموزشی با دیدگاه زبان شناسی ساختارگرایان........................................................ 76

2-17-1 رویکرد ................................................................................................... 78

2-17-2 نظریه یادگیری ......................................................................................... 81

2-17-3 طرح درسی.............................................................................................. 84

2-17-4 اهداف ..................................................................................................... 84

2-17-5 برنامه درسی............................................................................................. 85

2-17-6 انواع فعالیت های یادگیری و تدریسی......................................................... 87

2-17-7 نقش زبان آموز.......................................................................................... 91

2-17-8 نقش معلم................................................................................................. 92

2-17-9 نقش مطالب آموزشی................................................................................. 93

2-17-10 رویه....................................................................................................... 94

2-18 روش آموزشی پیش نقش گرایان................................................................................... 97

2-19 رویکرد ارتباطی.......................................................................................................... 101

2-19-1 کلاس های ارتباطی.................................................................................. 103

2-19-2 مواد درسی ............................................................................................. 103

2-19-3دانش آموز................................................................................................ 104

2-19-4 معلم........................................................................................................ 105

2-19-5 مهارت شنیدن.......................................................................................... 106

2-19-6 مهارت سخن گفتن و آموزش زبان به صورت کاربردی................................ 109

2-19-7 مهارت خواندن و آموزش زبان بصورت کاربردی........................................ 112

2-19-8 مهارت نوشتن و آموزش زبان بصورت کابردی............................................ 113

2-20 پیشینه تحقیق در مورد رویکرد نقش گرایان و ساختار گرایان.......................................... 115

فصل سوم: روش

3-1 مقدمه.......................................................................................................................... 120

3-2 نوع تحقیق................................................................................................................... 120

3-3 روش تحقیق................................................................................................................ 121

3-4 واحد تحلیل................................................................................................................. 123

3-5 جامع آماری................................................................................................................. 124

3-6 تعیین حجم نمونه......................................................................................................... 124

فصل چهارم: تجزیه و تحلیل یافته ها در جدول

4-1 مقدمه.......................................................................................................................... 126

4-2 تجزیه و تحلیل داده ها در جدول................................................................................... 126

4-3 طرح مسأله و طرح فرضیه های پژوهش و جمع بندی...................................................... 126

فصل پنجم: نتیجه گیری

5-1 مقدمه.......................................................................................................................... 137

5-2 نتیجه........................................................................................................................... 137

5-3 پیشنهادات عملی.......................................................................................................... 138

5-4 پیشنهادات علمی.......................................................................................................... 139

منابع................................................................................................................................... 140