بررسی حقوقی ـ زیست محیطی پارک های ملی ایران

چکیده

انهدام و تخریب مناطق تحت مدیریت سازمان حفاظت محیط زیست ایران به ویژه پارک های ملی می بایست از جنبه های گوناگون مورد بررسی قرار گیرد. بنابراین در این پایان نامه به بررسی موضوع یاد شده از دیدگاه زیست محیطی و قوانین و مقررات مبادرت شده است. در همین راستا ارزیابی اقدامات مخرب و آلاینده و پاسخ های قانونی مربوط که در قوانین و مقررات ایران پیش بینی شده است همراه با چگونگی اثر بخش و موثر بودن یا نبودن آنها در راستای جلوگیری از تخریب و انهدام و وقوع جرایم زیست محیطی مربوط به از بین بردن پارک های ملی از مواردی است که در این تحقیق مطرح می گردد.

بدیهی است که برای رسیدن به نتایج یاد شده، شناخت پارک های ملی از لحاظ زیست محیطی و چگونگی پیدایش آنها ضروری خواهد بود. بنابراین در فصل اول این پایان نامه درباره موضوعات مختلف پیرامون پارک های ملی از قبیل تاریخچه، چگونگی شکل گیری، ابعاد، بررسی زیست محیطی پارک های ملی ایران، ارزش های حفاظتی این مناطق سخن به میان آمده است.

در فصل دوم برای حفاظت بیشتر و بهتر  از پارک های ملی، مدیریت پارک های ملی در ایران و جهان مورد بررسی قرار گرفته است. بدیهی است که پارک ملی تنها در صورت داشتن یک مدیریت مطلوب و کار آمده است که می تواند ارزشهای اکولوژیکی، فرهنگی و معنوی خود را حفظ نماید و یک مدیر خوب هم در صورتی می تواند به یک مدیریت بهینه برای ادارة پارک های ملی دست یابد که هم ابزارهای اجرایی لازم را در دست داشته باشد و هم چارچوب قانونی متناسبی برای حفظ و نگهداری آن وجود داشته باشد. لذا در فصل سوم این پایان نامه با تقسیم بندی قوانین و مقررات پارک ملی به بررسی آن پرداخته شده است.

در فصل چهارم با توجه به اصول مدیریت مطلوب در پارک های ملی و صغف های موجود در مدیریت این مناطق در ایران یک چارچوب متناسب حقوقی برای مدیریت مطلوب تر پارک های ملی ارائه گردیده است.

در هر حال برای ارتقاء مدیریت بهینه و حفظ و نگهداری پارک های ملی ایجاد قوانین و مقررات کار آمدتر و همگام با قوانین جهانی و اجرای آن توسط مسئولین و آشنایی مردم باارزش های پارک ملی امری ضروری به نظر می رسد که همت و تلاش تمامی اقشار جامعه را طلب می نماید.

فهرست مطالب

عنوان                                                                                              صفحه

چکیده

پیشگفتار (هدف، پیشینة، روش کار و تحقیق)

فصل اول : کلیات

1ـ1 مفهوم پارک ملی

1ـ1ـ1ـ تعاریف جهانی درباره پارک ملی

1ـ2ـ تاریخچه پارک های ملی

1ـ2ـ1ـ تاریخچه پارک ملی در جهان

1ـ2ـ2ـ تاریخچه پارک ملی در ایران

1ـ3 ـ ارزش های پارک ملی

1ـ3ـ1ـ ضرورت حفاظت از پارک های ملی

1ـ3ـ2ـ تدابیر حفاظت از پارک های ملی در عرصه بین المللی

1ـ4ـ بررسی وضعیت موجود در پارک های ملی ایران

1ـ4ـ1ـ تعداد و مساحت

1ـ4ـ2ـ موقعیت جغرافیایی

1ـ4ـ3ـ پوشش گیاهی و حیات وحش جانوری

فهرست مطالب

عنوان                                                                                              صفحه

1ـ4ـ4 روند تخریب

فصل دوم: نظام مدیریت در پارک های ملی

2ـ1ـ مدیریت جهانی در مورد پارک های ملی

2ـ1ـ1ـ  طبقه بندی اتحادیه بین المللی حفاظت IUNC

2ـ1ـ2ـ مدیریت گردشگری و تفرج در پارک های ملی

2ـ1ـ3ـ مدیریت حفاظت از جوامع طبیعی و گونه های وحش

2ـ 2ـ مدیریت ایران در مورد پارک های ملی

2ـ2ـ1ـ زون بندی پارک های ملی

2ـ2ـ2ـ همکاری با نهادهای بین المللی در زمینه حفاظت از پارک های ملی

2ـ2ـ3ـ صغف های اجرایی مدیریت

فصل سوم: مبانی و ارزیابی قوانین و مقررات ایران دربارة پارک های ملی

3ـ1ـ پیشینة قانون گذاری ایران در مورد پارک های ملی

3ـ2ـ بررسی قوانین و مقررات مربوط به پارک های ملی ایران

3ـ2ـ1ـ قوانین و مقررات مربوط به تعیین پارک ملی

3ـ2ـ1ـ1ـ قانون شکار صید

فهرست مطالب

عنوان                                                                                              صفحه

3ـ2ـ1ـ2ـ قانون حفاظت و بهسازی محیط زیست

3ـ2ـ1ـ3ـ آئین نامه اجرایی قانون حفاظت از پارک های ملی

3ـ2ـ2ـ قوانین و مقررات مربوط به مدیریت و حفاظت از پارک های ملی

3ـ2ـ2ـ1ـ قوانین و مقررات مربوط به پارک های ملی دارای مواد معدنی قابل استخراج

3ـ2ـ2ـ2ـ قوانین و مقررات مربوط به حفظ و مدیریت پوشش گیاهی و حیات وحش جانوری در پارک های ملی

3ـ2ـ2ـ3ـ قوانین و مقررات مربوط به سایر استفاده ها از پارک های ملی

3ـ2ـ3ـ قوانین و مقررات کیفری مربوط به پارک های ملی ایران

فصل چهارم: جمع بندی مشکلات و ارائه مدیریت مطلوب برای حفاظت از پارک های ملی ایران بر اساس چارچوب حقوقی متناسب

4ـ1ـ مشکلات موجود پیرامون مدیریت پارک های ملی

4ـ2ـ مشکلات موجود پیرامون قوانین و مقررات پارک های ملی

4ـ2ـ1ـ نقص قوانین و مقررات

4ـ2ـ2ـ کمبود قوانین و مقررات

فهرست مطالب

عنوان                                                                                              صفحه

4ـ3ـ تدابیر حفاظت برای مدیریت مطلوب تر از پارک های ملی ایران

4ـ4ـ ارائه راهکار مدیریتی با استفاده از قوانین و مقررات

فصل پنجم: نتیجه گیری و پیشنهادها

5ـ1ـ نتیجه گیری

5ـ2ـ پیشنهادها

فهرست جداول

فهرست                                                                                            عنوان

جدول (1ـ1) : فهرست و مساحت پارک های ملی تحت مدیریت

سازمان حفاظت محیط زیست ایران

جدول (2ـ1) : راهنمای اهداف مدیریت در طبقات ششگانه IUCN

جدول(3ـ1) : شاخص ها و اهداف کمی بخش های صنعت و معدن

محیط زیست و برق در برنامه سوم

جدول  (3ـ2) : حداقل فاصله صنایع گروه (د) و (هـ) از مراکز حساس

جدول  (3ـ3ـ) : دستور العمل تعیین درجات شکار و صید

جدول  (3ـ4) : جدول درجات تخلفات شکار و صید

جدول  (4ـ4): شاخص های ارزیابی عملکرد

سازمان حفاظت از محیط زیست

فهرست نمودار

صفحه                                                                                              عنوان

نمودار (1ـ1) : مساحت پارک ملی طی سالهای [1385 ـ 1376]