بررسی سیستم حسابداری شهرداری ها

تاریخ پیدایش سیستم های حسابداری بی ارتباط با تاریخ تكوین حسابداری نیست چرا كه هركجا در مورد روش ارائه اطلاعات مالی و نحوه تهیه گزارشات صحبت شود، گوینده جهت انتقال نظریات خود ناچار از استفاده از مثال ها و ناگزیر از استناد به روش هایی است كه مجموعه این روش ها و سلیقه ها در حقیقت نشان دهنده سیستم خاصی از حسابداری در صنعت یا بخش اقتصادی مورد نظر است.

حتی اساتید صاحب نظر حسابداری نیز در كتاب های خود (به خصوص در كتب حسابداری مدیریت و شعبات آن مانند حسابداری صنعتی) سیستم های خاصی از حسابداری را به عنوان دانش یا فن حسابداری مطرح كرده و ناخودآگاه از روش یا سلیقه خاصی به عنوان اصل و اساس یاد كرده و از آن دفاع نموده اند. حسابداری را در اصل یك سیستم اطلاعاتی می دانند و اما قدمت حسابداری و یا بهتر بگوییم سیستم حسابداری به زمانی مربوط می شود كه انسان اولیه با شمارش آشنا شد.

آثار تاریخی به دست آمده از تمدن های باستانی نشان می دهد كه در حكومت های نخستین و حتی قبایل و اقوام اولیه نیز برای ثبت اطلاعات مربوط به مبادلات تجاری و گرفتن مالیات و طرح و پرداخت مخارج حكومتی، روش هایی ابداع شده كه اگر شباهتی با حسابداری امروز ندارد ولی نشان از قدمت و سابقه تاریخی این رشته از دانش اجتماعی بشر دارد.

با وجود این سابقه طولانی، عمر حسابداری نوین به قرون وسطی و انقلاب صنعتی در اروپا محدود می شود. عصری كه افزایش چشمگیر تولیدات صنعتی، رونق مبادلات تجاری و تولد موسسات و شركت های بزرگ را به ارمغان آورد. از این تاریخ بود كه دیگر اداره كنندگان موسسات و شركت ها لزوماً صاحبان آن نبودند.

سرمایه گذاران نگران اندوخته هایشان، مدیران در اندیشه ارزیابی عملكردهای خود و دولت ها در فكر تامین مخارج اداره مملكت و بانك ها و موسسات اعتباری نگران وصول مطالباتشان، همه و همه نیازمند اطلاعاتی بودند كه فراهم كردن آنها با روش های قبلی ممكن نبود و این عوامل باعث ابداع روش ها، پذیرفتن قراردادها و اصول و موازینی شد كه تدوین این اصول و روش ها، حسابداری نوین را پایه گذاری كرد. بررسی تحولات سیستم های حسابداری در ایران خود نیازمند تحقیقی پردامنه است و آنچه در این رساله به آن پرداخته شده، مروری بر مقالات و نوشته هایی است كه در این زمینه انتشار یافته و در دسترس بوده است.

در هر سازمانی،‌مدیریت، مسؤول پاسخگویی درباره عملکرد سازمان است و در برابر طرفهای داخلی و خارجی سازمان، مسؤولیت دارد. برای جوابگویی به تمامی مدعیان داخلی و خارجی، مدیران به اطلاعات مربوط، به موقع، دقیق وکافی نیاز دارند و هرگونه مسامحه یا بی دقتی در ارائه این اطلاعات به طرف مقابل، می‌تواند موجب بروز مشکلاتی در امر اداره سازمان یا به دردسر افتادن خود مدیران شود. سهامداران، دولت،‌مشتریان ، تأمین کنندگان کالا و خدمات و حتی کارکنان شرکت (به عنوان شخصیتهای حقیقی مستقلی که با سازمان قرارداد انجام کار بسته‌اند) در خیل استفاده کنندگان خارجی اطلاعات سازمان بشمار می‌روند. در داخل سازمان نیز قسمتهای مختلف، بسته به نوع فعالیتشان، اطلاعاتی از مدیران دریافت می‌کنند. علاوه بر اطلاعاتی که مورد مطالبه طرفهای داخلی و خارجی سازمان است،‌اطلاعات بسیار بیشتری نیز مورد نیاز خود مدیران برای تصمیم گیریها و انتخابهای درست و آگاهانه است. نیازهای اطلاعاتی مدیران نیز بخاطر پیچیده‌تر شدن روز به روز شرایط محیطی و محاطی شرکتها و سازمانها، تنوع و پیچیدگی بیشتری یافته وامروزه استفاده کننده اصلی اطلاعات یک سازمان، خود مدیران می‌باشند.نکته حائز اهمیت، این است که در قریب به اتفاق سازمانها، بخش عمده‌ای از اطلاعات موردبحث در قلمرو اطلاعات مالی است و به همین دلیل اهمیت و نقش برجسته این قبیل اطلاعات در افزایش توان جوابگویی و تصمیم گیری مدیران کاملاً مشهود است. آنچه بیان شد نشانگر اهمیت بسیار زیاد اطلاعات مالی در اکثر سازمانهاست. طبعاً ضعف نظام اطلاعاتی حسابداری یا بدکار کردن آن می‌تواند موجبات فلج شدن سازمان در مواجهه با شرایط محیطی و محاطی را فراهم آورد. با این اوصاف مدیران علی القاعده باید تلاش بسیاری را در جهت برقراری یک نظام صحیح و کارآمد اطلاعاتی مصروف کنند تا بتوانند وظایف روزمره خود را به انجام برسانند. اما متأسفانه در عمل چنین اتفاقی کمتر رخ می‌دهد. طبعاً این سؤال مطرح می‌شود که چرا مدیران نقش و جایگاه سیستم اطلاعاتی مدیریت و در نتیجه سیستم اطلاعاتی حسابداری را جدی نمی‌گیرند.در این پژوهش بررسی سیستم حسابداری شرکت آب و فاضلاب استان اردبیل مورد پژوهش قرارگرفته و می تواند به مسائلی در زمینه سیستم های حسابداری پاسخ مناسبی ارائه نماید.

فهرست مطالب

مقدمه. 1

بیان مسأله. 2

ضرورت اهمیت تحقیق. 2

اهدف انجام پژوهش... 3

هدف اصلی.. 3

اهداف فرعی.. 3

روش تحقیق.. 4

محدودیت های تحقیق. 4

فصل دوم : 5

ادبیات تحقیق. 5

حسابرسی چیست؟. 6

تعریف و هدف حسابرسی.. 6

فلسفه و جایگاه حسابرسی.. 6

نظریه شبه قضائی.. 6

نظریه مسئولیت اجتماعی.. 7

نظریه مباشرت و نظارت.. 7

انواع حسابرسی.. 7

حسابرسی صورت های مالی.. 8

حسابرسی ویژه 9

حسابرسی عملیاتی.. 9

حسابرسی مبتنی بر سیستم. 10

حسابرسی مبتنی بر ریسک... 10

تحول در متدولوژی حسابرسی.. 10

حسابرسی مبتنی بر ترازنامه. 11

وظیفه حسابرس خارجی.. 11

تحول هدف های حسابرسی.. 11

نقش اصلی حرفه حسابرسی.. 11

انواع حسابرسی.. 12

حسابرسی رعایت.. 12

حسابرسی عملیاتی.. 13

حسابرسی مدیریت.. 13

نقشهای اقتصادی و اجتماعی حسابرسی.. 15

نقش عام اجتماعی رسیدگی و حسابرسی.. 15

نقش خاص اجتماعی حسابرسی.. 15

حاکمیت شرکتی.. 15

حاکمیت شرکتی چیست؟. 16

تعریف... 16

چار چوب نظری حاکمیت شرکتی.. 17

تئوری نمایندگی.. 17

تئوری هزینه معاملات.. 18

تئوری هزینة معاملات در برابر تئوری نمایندگی.. 18

تئوری ذی نفعان. 19

تئوری ذی نفعان در برابر تئوری نمایندگی.. 19

قدرت و نقش اجتماعی حسابرسی.. 20

نقش اقتصادی کلی رسیدگی و حسابرسی.. 20

در شش بند ذیل خلاصه کرد: 20

نقش اقتصادی خاص حسابرسی.. 20

تقریر ادبیات نقش اقتصادی حسابرسی.. 21

نفع شخصی اقتصادی و رسیدگی.. 22

نفع شخصی اقتصادی و حسابرسی.. 22

خصوصیات حسابداری شهـرداری ها 23

روش حسـابداری.. 23

روش نگهـداری حسـاب.. 24

حسـاب اختصـاصـی.. 24

بـودجـه. 25

تهیـه و تنظیـم بودجه. 25

تصویب بودجه. 25

اجـرای بودجـه. 26

تفــریغ‎ بودجـه. 26

طبقـه بندی بودجـه. 27

تعــاریف... 27

سال مالی شهرداری.. 27

حسابهای عمومی ( با مانده بدهكــار) 28

اسناد دریافتی.. 29

بستانكارن. 29

اسناد پرداختی.. 29

بانك... 29

صنـدوق. 29

تعریف تنخواه گــردان. 32

انواع تنخواه گــردان. 32

تنخواه گـردان حسابداری.. 32

واگذاری تنخواه گردان حسابداری.. 32

پرداخت هزینه هااز محل تنخواه گردان حسابداری.. 33

بابت پرداخت هزینه های انجام شده 33

پرداخت حقوق و دستمزد كارمندان شهرداری.. 33

پرداخت سایر هزینه ها 35

روش اجرای تحقیق.. 39

آشنایی با شهرداری.. 41

رابطه با طراحی شهری یا برنامه ریزی شهری.. 41

رشته های مرتبط.. 42

قوانین تاسیس شهرداری.. 42

انتخاب شهردار طبق قانون. 43

فصل چهارم. 45

تجزیه و تحلیل داده ها 45

طبقه بندی عملیات.. 46

طبقه بندی درآمدها و سایر منابع تأمین اعتبار. 46

طبقه بندی هزینة هــا 47

انــواع درآمد. 48

وام دریافتی و سایر منابع اعتبــار. 49

طریقه ثبت عملیات وام های پرداختنی در دفتر حسابداری.. 50

استقراض از یك حساب برای استفاده در حساب دیگر. 51

بابت باز پرداخت بدهی بحساب درآمد اختصاصی نوسازی سپرده ها و وجوه امانی   52

بابت رد سپرده شركت كنندگان در مناقصه. 54

بابت انتقال سپرده بحساب درآمد متفرقه. 54

دارائیهای جاری.. 55

بابت اشتباه محاسبه  در تعرفه عوارض تحقق یافته. 55

دارائی های ثابت.. 56

اموال اختصاصی شهرداری.. 56

اموال عمـومی شهری.. 56

ملاك اصلی تشخیص اموال غیر منقول. 57

گزارشها و یا صورتحساب های مالی.. 76

مـازاد و كسـری ویژه 76

صورتحساب مازاد 77

صورتحساب ترازنامه. 78

صورتحسابهای فرعی یا جنبی.. 79

الف) صورت دریافتی و پرداختی صندوق و بانك... 79

نتیجه گیری.. 79

منابع. 81