بررسی میکروپروسسور و میکروکنترلر 8051

 

مقدمه

گرچه کامپیوترها تنها چند دهه‌ای است که با ما همراهند، با این حال تاثیر عمیق آنها بر زندگی ما با تاثیر تلفن، اتومبیل و تلویزیون رقابت می‌کند. همگی ما حضور آنها را احساس می‌کنیم، چه برنامه نویسان کامپیوتر و چه دریافت کنندگان صورت حسابهای ماهیانه که توسط سیستم‌های کامپیوتری بزرگ چاپ شده و توسط پست تحویل داده می‌شود. تصور ما از کامپیوتر معمولاً داده پردازی است که محاسبات عددی را بطور خستگی ناپذیری انجام می‌دهد.

ما با انواع گوناگونی از کامپیوترها برخورد می‌کنیم که وظایفشان را زیرکانه و بطرزی آرام، کارا و حتی فروتنانه انجام می‌دهند و حتی حضور آنها اغلب احساس نمی شود. ما کامپیوتر‌ها را به عنوان جزء مرکزی بسیاری از فرآورده‌های صنعتی و مصرفی از جمله، در سوپر مارکت‌ها داخل صندوق‌های پول و ترازوها؛ در خانه، در اجاق ها، ماشین‌های لباسشویی، ساعت‌های دارای خبر دهنده و ترموستات ها؛ در وسایل سرگرمی همچون اسباب بازیها، VCRها، تجهیزات استریو و وسایل صوتی؛ در محل کار در ماشین‌های تایپ و فتوکپی؛ و در تجهیزات صنعتی مثل مته‌های فشاری و دستگاههای حروفچینی نوری می‌یابیم. در این مجموعه‌ها کامپیوتر‌ها وظیفه ی کنترل را در ارتباط با دنیای واقعی، برای روشن و خاموش کردن وسایل و نظارت بر وضعیت آنها انجام می‌دهند. میکروکنترلرها (برخلاف میکروکامپیوترها و ریزپردازنده ها) اغلب در چنین کاربردهایی یافت می‌شوند.

با وجود این که بیش از بیست سال از تولد ریز پردازنده نمی گذرد، تصور وسایل الکترونیکی و اسباب بازیهای امروزی بدون آن کار مشکلی است. در 1971 شرکت اینتل، 8080 را به عنوان اولین ریزپردازنده موفق عرضه کرد. مدت کوتاهی پس از آن، موتورولا، RCA و سپس MOS Technology و Zilog انواع مشابهی را به ترتیب به نامهای 6800، 1801، 6502، Z80 عرضه کردند. گرچه این مدارهای مجتمع (ICها) به خودی خود فایده چندانی نداشتند اما به عنوان بخشی از یک کامپیوتر تک بورد (SBC)، به جزء مرکزی فرآورده‌های مفیدی برای آموزش طراحی با ریزپردازنده‌ها تبدیل شدند.

 

فهرست مطالب

 

عنوان                                                                                                                                 صفحه

 

فصل اول

آشنایی با میکروکنترلرها

1-1 مقدمه. 2

2-1 اصطلاحات فنی.. 4

3-1 واحد پردازش مرکزی.. 5

4-1 حافظه نیمه رسانا: RAM و ROM... 7

5-1 گذرگاه‌ها: آدرس، داده و کنترل. 7

6-1 ابزارهای ورودی/خروجی.. 9

1-6-1 ابزارهای ذخیره سازی انبوه 9

2-6-1 ابزارهای رابط انسان. 10

3-6-1 ابزارهای کنترل/ نظارت.. 11

8-1 میکروها، مینی‌ها و کامپیوترهای مرکزی.. 11

9-1 مقایسه ریز پردازنده‌ها با میکروکنترلرها 12

1-9-1 معماری سخت افزار 12

2-9-1 کاربردها 13

3-9-1 ویژگیهای مجموعه ی دستوالعمل‌ها 14

فصل دوم

خلاصه سخت افزار

1-2 مروری بر خانواده MCS–50TM... 17

2-2 بررسی اجمالی پایه‌ها 18

1-2-2 درگاه 0. 19

2-2-2 درگاه 1. 20

3-2-2 درگاه 2. 20

4-2-2 درگاه 3. 20

5-2-2 PSEN (Program Store Enable) 20

6-2-2 ALE (Address Latch Enable) 21

7-2-2 EA (External Access) 21

8-2-2 RST (Reset) 22

9-2-2 ورودی‌های نوسان ساز روی تراشه. 22

10-2-2 اتصالات تغذیه. 22

3-2 ساختار درگاه 22

4-2 سازمان حافظه. 24

1-4-2 RAM همه منظوره 25

2-4-2 RAM بیت آدرس پذیر. 27

3-4-2 بانک‌های ثبات.. 27

5-2 ثبات‌های کاربرد خاص... 28

1-5-2 کلمه وضعیت برنامه. 29

1-1-5-2 پرچم نقلی.. 29

2-1-5-2 پرچم نقلی کمکی.. 30

3-1-5-2 پرچم 0. 30

4-1-5-2 بیت‌های انتخاب بانک ثبات.. 30

5-1-5-2 پرچم سرریز. 30

6-1-5-2 بیت توازن2. 31

2-5-2 ثبات B.. 31

3-5-2 اشاره گر پشته. 31

4-5-2 اشاره گر داده3. 32

5-5-2 ثبات‌های درگاه 4. 33

6-5-2 ثبات‌های تایمر. 34

7-5-2 ثبات‌های درگاه سریال. 34

8-5-2 ثبات‌های وقفه. 34

9-5-2 ثبات کنترل توان4. 35

1-9-5-2 حالت معلّق.. 35

2-9-5-2 حالت افت تغذیه. 35

فصل سوم

عملیات درگاه سریال

1-3 مقدمه. 37

2-3 ثبات کنترل درگاه سریال. 38

3-3 حالت عملکرد. 39

1-3-3 ثبات انتقال 8 بیتی (حالت 0) 39

2-3-3 UART بیتی با نرخ ارسال متغیر (حالت1) 40

3-3-3 UART بیتی با نرخ ارسال ثابت (حالت 2) 44

4-3-3 UART بیتی با نرخ ارسال متغیر (حالت 3) 44

4-3 مقدار دهی اولیه و دستیابی به ثبات‌های درگاه سریال. 44

1-4-3 فعال ساز گیرنده 44

2-4-3 بیت داده ی نهم. 45

3-4-3 افزودن یک بیت توازن. 45

4-4-3 پرچم‌های وقفه. 46

5-3 ارتباط چند پردازنده ای.. 46

 

فصل چهارم

وقفه‌ها

1-4 مقدمه. 49

2-4 سازمان وقفه 8051. 50

1-2-4 فعال و غیر فعال کردن وقفه‌ها 50

2-2-4 تقدم وقفه. 51

3-2-4 ترتیب اجرا 52

3-4 وقفه‌های پردازنده 53

1-3-4 برداری وقفه. 54

4-4 طراحی برنامه با استفاده از وقفه. 54

1-4-4 روال‌های سرویس وقفه کوچک... 55

5-4 تفاوت میکروپروسسور و میکروکنترلر. 56

میكروپروسسورها

فصل اول

معرفی میکروپروسسورهای Z-80، 8080 و 8085

1-1 مدل‌های CPU برای میکروپروسسورهای 8080، 8085 و Z-80. 58

1-2 مدل‌های برنامه نویسی برای 8080، 8085 و Z-80. 63

فصل دوم

ساخت میکروکامپیوتر

2-1 تولید سیگنال ساعت سیستم. 66

فصل سوم

ساخت میکروکامپیوتر

3-1 سلسله مراتب حافظه. 69

فصل چهارم

ساخت میکروکامپیوتر

4-1 طراحی یک دریچة ورودی 8 بیتی.. 71

4-2 طراحی یک دریچه خروجی 8 بیتی.. 71

فصل پنجم

آی سی‌های پشتیبان ویژه:خانواده 8085/ 8080

5-1 A8755، 16KEPROM با I/O.. 73

5-2 متصل کننده قابل برنامه ریزی وسیله جانبی A8255. 73

فصل ششم

آی سی‌های پشتیبان ویژه: خانواده Z-80

6-1 کنترل کنندة ورودی/خروجی موازی Z8400‌.......... 75

منابع. 77

فنی و مهندسی