تحقیق نقش زنان روستایی در اقتصاد روستا

در 92 صفحه word  قابل ویرایش با فرمت doc

فهرست

فصل اول نقش و حیطه کارزنان.

در فعالیتهای غیر زراعی

نقش و حیطه کارزنان در فعالیتهای غیر زراعی

دامداری و پرورش طیور

زنبورداری

نوغانداری

صنایع روستایی

فصل دوم.

ویژگیهای اجتماعی – اقتصادی فعالیتهای زنان روستایی منطقه

۲- ویژگیهای اجتماعی – اقتصادی فعالیتهای زنان روستایی منطقه

۲-۱- تفاوتهای جنسی در نحوه بهره گیری از سواد و تأثیر آن بر اقتصاد روستایی منطقه

۲-۲- کم و کیف درگیری زنان در انواع فعالیتها

۲-۳- منزلت اجتماعی و اشتغال زنان.

۲-۴- جایگاه اشتغال زنان و درآمد خانوار در منطقه

۲-۵- نقش و جایگاه تصمیم گیری و مدیریتی زنان در امور تولیدی وخانوادگی

۳- نقش زنان روستایی تالش در حمایت و حفاظت از منابع طبیعی و محیط زیست

فصل سوم.

نتیجه‌گیری و پیشنهادات

مقدمه

پیشنهادات

آموزش زنان = آموزش جامعه

پیوستها

نقش سازمانهای غیر دولتی NGO و مشارکت زنان در پروژه‌های توسعه

هدف ۱: حفظ کیان خانواده

هدف ۲: کاهش فقر و تأمین عدالت اجتماعی

هدف۳: رشد سواد آموزی و گسترش تسهیلات آموزشی

هدف ۴: تأمین نیازهای بهداشتی

هدف ۵: ارتقای منزلت زنان روستایی

فهرست  منابع مأخذ فارسی

نقش و حیطه كارزنان در فعالیتهای غیر زراعی:

اقتصاد روستا، فعالیتهایی را در بر می گیرد كه هر یك بر حسب گستردگی و وسعتی كه دارد در ارتقاء درآمد روستائیان مؤثر می باشد. از این رو بررسی های انجام شده نشان می دهد كه هر قدر امكان بهره گیری از منابع درآمد برای روستائیان متنوع تر و فراوانتر باشد سطح درآمد و رفاه آن جامعه بالاتر بوده است برای مثال روستاهای منطقه تالش به لحاظ برخورداری از امكان كشت محصولات متنوع (برنج، مركبات، تنباكو) از درآمد نسبتاً بهتری برخوردار می باشند. یا مناطق ساحلی به لحاظ همجواری با دریا قادرند از طریق فعالیتهای توریستی یا ماهیگیری درآمد حاصل از كشاورزی خود را تكمیل نمایند. در عین حال عمده ترین فعالیتهای جانبی روستائیان كه معمولاً در كنار زراعت صورت می گیرد به شرح زیر می باشد:

دامداری و پرورش طیور

دامداری و نگهداری از حیوانات بزرگ جثه در منطقه بسیار محدود بوده و تنها گاوداری در قسمت جلگه ای رواج دارد. در مناطق روستایی مورد مطالعه گاوداری عمدتاً به شكل سنتی و در جوار سایر اشتغالات كشاورزی صورت می گیرد. البته با رواج زندگی شهری و خصوصاً گسترش جاده های مواصلاتی كه برای گاوهایی كه در سطح روستا زندگی می كردند خطرآفرین می باشد. از تعداد گاوهای منطقه كاسته شده است. گاوداری در بین خانواده های نمونه نسبتاً رواج چندانی ندارد و اكثراً تنها به داشتن یك یا دو گاو اكتفا می نمایند كه این گاوها تنها قادرند لبنیات خانواده را تأمین نمایند و  محصولی برای عرصه به بازار از آنها بدست می آید. در گاوداری به شكل سنتی معمولاً زن و مرد توأمان همكاری دارند لیكن برحسب نوع و وظایف سهم هر یك از آنها متغیر می باشد.

جدول (5-1) سهم زنان و مردان را در گاوداری بشكل سنتی و پرورش ماكیان نشان میدهد

سهم مردان و زنان از پرورش دام «گاو» و طیور به تفكیك فصول

نیروی كار

فصول

تعلیف دام

 نگهداری در آغل

دوشیدن شیر

علف چینی

پرورش طیور

زن

بهار

100

100

تابستان

100

100

پاییز

10

100

100

زمستان

20

100

100

بهار

100

100

تابستان

100

100

پاییز

90

100

زمستان

100

80

هر یك از مراحل دامداری 100% در نظر گرفته شده كه بطور نسبی سهم زنان و مردان نسبت به این ارقام محاسبه شده است.

همانطور كه از جدول مستفاد می گردد اوج حجم كار مردان عمدتاً در فصول بهار و تابستان كه امر علف چینی تعلیف دام می پردازند می باشد و در فصل پاییز كه فصل بیكاری زراعی است نگهداری حیوان در آغل را نیز بر عهده دارند این در حالیست كه در فصل زمستان كه به آماده كردن زمین زراعی مبادرت می ورزند بخشی از این وظایف را به زنان محول می كنند، لیكن دوشیدن از وظایف مختص زنان است كه در چهار فصل برحسب شیردهی جوان قابل انجام است.

از سوی دیگر همانطور كه در جدول ملاحظه می گردد، پرورش طیور از وظایف خاص زنان می باشد كه عمدتاً جهت تأمین تخم مرغ و گوشت سفید خانوار بدان اقدام می ورزند و بعضاً به فروش محصولات حاصل از آن نیز می پردازند. جالب توجه است كه اصلی ترین گوشت مصرفی خانوار گوشت سفید بوده و تخم مرغ از اقلام مهم تأمین كننده پروتئین خانواده می باشد.

صنایع روستایی:

اگر چه روستا و زندگی روستایی با فعالیتهای كشاورزی عجین شده و كشاورزی نقش اصلی را در فعالیتهای توسعه روستایی دارد اما در سه دهه گذشته نقش فعالیتهای اشتغالزا موسوم به فعالیتهای خارج از مزرعه به عنوان فرصتهای تكمیلی اشتغال تولید به افزایش درآمد خانوارهای روستایی مورد توجه سیاستگذاران و برنامه ریزان توسعه قرار گرفته است. (1)

انواع صنایعی كه در روستاها ممكن است وجود داشته باشد:

الف : صنایع دستی و سنتی

ب : صنایع تبدیلی

ج : خدمات فنی و صنعتی روستاها

جان هامفری دلایل حمایت از صنایع كوچك مقیاس را وابسته به شرح زیر می داند:

1- صنایع كوچك دارای منافع ملی است، چنانكه با داشتن یك بخش صنعتی كوچك توانمند، می توان حضور متنوع كالاهای تولیدی و اشتغال كارآمد را تضمین كرد.

2- صنایع كوچك مقیاس بدون حمایتهای دولتی بوجود نخواهد آمد چرا كه این صنایع دارای محدودیتهای از قبیل رسوخ به بازار است.

صنعتی شدن به عنوان قسمتی از راهبرد و توسعه همه جانبه روستایی در تحقق مهمترین اهداف توسعه روستایی نقش بسزایی داشته است.

در یك جمع بندی كلی از مطالعات صورت گرفته پنج اثر عمده صنعتی شدن و روستا را می توان اینگونه ذكر كرد:

الف : ایجاد اشتغال، افزایش درآمد، ثبات شغلی و درآمد

ب : كاهش مهاجرتهای روستایی

ج : كاهش نابرابری های منطقه ای با استفاده از منابع محلی و رونق كشاورزی

د: افزایش رفاه روستایی (مسكن، بهداشت، پس انداز) تغییر الگوی مصرف مواد غذایی و كالاهای مصرفی با دوام ، افزایش آگاهی ها و رونق آموزشی

هـ : گسترش صادرات

با توجه به مطالب ذكر شده باید اذعان داشت كه در شهرستان تالش از انواع صنایع روستایی فقط صنایع دستی سنتی و صنایع تبدیلی آنهم بصورت محدود وجود دارد كه در صنایع تبدیلی معمولاً زنان نقش خاصی ندارند.

______________________________________________________________

فهرست  منابع مأخذ فارسی:

1-   ازكیا، مصطفی « مقدمه‌ای برجامعه شناس توسعه روستایی: تهران ـ انتشارات اطلاعات 1364.

2-   امین زاده، فرخ، جمعیت شناسی كار، جلد دوم، انتشارات دانشگاه ملی ایران ایران ـ 1358.

3-   انصاف پور غلامرضا حقوق و مقام زن از آغاز تا اسلام.

4-   با زن، مارس، كریستیان برمبرژه، گیلان و آذربایجان شرقی.

5-   با زن، مارسل، ترجمه دكتر مظفر امین فرشچیان، جلد اول ، انتشارات قدس رضوی. 1379.

6-    بدیعی، ربیع، جغرافیای مفصل ایران، انتشارات اقبال، تهران 1372.

7- برداران، مسعود بررسی حبطه فعالیتهای زنان روستایی و تعیین نیازهای آموزش آنان در قالب ترویج خانه‌داری، پایان نامه كارشناسی ارشد دانشكده كشاورزی، دانشگاه تربیت مدرس، 1369.

8-   برنامه و توسعه، سازمان برنامه و بودجه شماره « 3» دوره دوم، 1371.

9-   تاكتاك، سابرا، « اقتصاد  توسعه » ترجمه دكتر زهرا افشاری، جهاد دانشگاهی 1379.

10-          تودارو، مایكل، توسعه اقتصادی در جهان سوم، ترجمه غلامعلی فرهادی، جلد اول، وزارت برنامه و بودجه 1364.

11-          جارالهی، فدرا. تاریخچه اشتغال زنان در ایران، فصلنامه علوم اجتماعی، شماره 3و4 بهار 1372.

12-    جولی، ریچارد « اشتغال در جهان سوم » مسائل و استراتژی، مترجم احمد خزاعی، انتشارات وزارت برنامه « بودجه » چاپ اول، تهران 1378.

13-جهادسازندگی، جایگاه نیروی انسانی در اقتصاد كشاورزی ایران ـ معاونت طرح و برنامه دفتر مطالعات اقتصادی 1379.

14- جهاد سازندگی، رهیافتهای مشاركت در توسعه روستایی، سلسله انتشارات روشستا و توسعه: شماره 46 تاریخ 1370.

15- جهاد روستا، نقش زنان در توسعه و احیای منابع طبیعی شماره 33 سال 1380.

16- خانی، فضیله « زنان در كانون توسعه جهان سوم » ارائه شده در دومین سمینار زن و توسعه، دانشگاه الزهرا (س) آذرماه 1372.

17-خانی فضلیه « جغرافیای جنسیت » نگرشی بر جایگاه زن در جغرافیا، در نهمین كنگره جغرافیدانان ایران. تبریز 1373.

18- دانشگاه علوم پزشكی و خدمات بهداشتی و درمانی استان گیلان، معاونت امور بهداشتی ـ شبكه بهداشت و درمان شهرستان تالش 1383.

19- دفتر امور زنان ریاست جمهوری و صندوق كودكان سازمان ملل ( یونیسف ) نقش زنان در توسعه، انتشارت روشنگران، 1372.

20- رابینو هـ .ل ولایات دارالمرز ایران ـ گیلان ـ ترجمه جعفر خمامی زاده ـ انتشارات طاعتی 1366.

21-راوندی، مرتضی « تاریخ اجتماعی ایران » جلد سوم، 1370.

22- رهنمایی، محمدتقی. توانهای محیطی ایران، انتشارات رودكی.

23- زنجانی‌زاده، هما. جنبش اجتماعی زنان، انتشارات روشنگران1372.

24-سنبله، نشریه اشتغال زنان روستایی ایران، شماره 107، 1378.

25- سازمان برنامه و بودجه، « برنامه و توسعه‌» شماره 3 دوره دوم 1371.

26-سازمان برنامه و بودجه در كاربرد شاخصهای اجتماعی ـ اقتصادی در برنامه ریزی توسعه. مترجم ـ دكتر هرمز شهدادی، 1377.

27- سازمان برنامه و بودجه « زنان در كشورهای در حال توسعه، قربانیان نامرئی بحران اقتصادی » بی تا.

28- سازمان آب منطقه‌ای گیلان، سالنامه هواشناسی وزارت نیرو.

29- سازمان جهانی خواربار و كشاورزی ( فائو ) نقش زنان در توسعه كشاورزی و جایگاه تصمیم‌گیری، مجله جهاد، شماره 155 و 156، سال دوازدهم، مرداد و شهریور 1371.

30- سازمان فائو « نقش زنان در توسعه كشاورزی‌» ترجمه غعلامحسین صالح نسب، مجله جهاد شماره 153. 1371.

31- سعیدی، عباس، نقش پنهان زنان در توسعه روستایی، دومین سمینار زن و توسعه، دانشگاه الزهرا (س)، 1372.

32- شكوری، چنگیز. سیری در كوچ نشینان تالش، انتشارات آذر خزر1382.

33- طالش اندوست، فرشته. سیمای اقتصادی ـ اجتماعی شهرستان تالش معاونت هماهنگی و برنامه‌ریزی سازمان برنامه و بودجه 1377.

34- اصلاح عربانی، ابراهیم، « طلیعه كتاب گیلان » گروه پژوهشگران ایران ـ 1377.

35- عظیمی دو بخشری « روند شهرنشینی در گیلان » پایانذ نامه فوق لیسانس، به راهنمایی دكتر شاپور گودرزی نژاد، دانشگاه تهران.

36- گروه بررسی نقش زنان روستایی، وزارت كشاورزی، مجله اقتصاد كشاورزی و توسعه، 1380.

37- مركز تحقیقات روستایی و اقتصادی كشاورزی وزارت كشاورزی ـ نقش اجتماعی و اقتصادی.

38- مركز آمار ایران. فرهنگ آبادیهای كشور ـ استان گیلان ـ 1365.

39- مركز آمار ایران. فرهنگ آبادیهای كشور ـ استان گیلان. 1375.

40- مركز آمار ایران. نتایج تفضیلی مشاركت زنان در نیروی كار 1365-1375.

41- مركز آمار ایران. آمارنامه استان گیلان، سال 1380.

42- مركز آمار ایران. سرشماری نفوس و مسكن، سال 1365-1375.

43- مركز آمار ایران. سالنامه آماری استان گیلان سال 1381.

44- منوری، سید مسعود. تالاب انزلی. نشر گیلكان1369.

45-مرادی، آزاده، مقاله اشتغالزایی زنان روستایی در زمینه صنایع تبدیلی، هوس، نشریه آموزشی ترویجی جهاد كشاورزی، ویژه مروجان زن روستایی، شماره 43-42. 1383

46- مشیری، رحیم.

47- معروفی، پروین، دانش امروز زنان روستایی، نشر آموزش كشاورزی، دفتر ترویج فعالیتهای زنان روستایی، جلد 2، 1378.

48- نادری، ابوالقاسم، «صنعت روستایی و توسعه اقتصادی» در مجله زمینه، سال سوم، شماره 23، خرداد 72.

اقتصاد