گَچ، سنگ گچ کلسیم سولفات آبدار طبیعی است و در چندین فرم بلوری یافت میشود که در داشتههای خاکی پوسته جامد کره زمین به فرم قشرهای نسبتاً ضخیم و کلفت فراوان است که آن را از دل زمین بیرون میآورند و مورد بهکارگیری قرار میدهند. گچ را پس از استخراج از معدن مانند آهک به کوره میبرند و تا دمای نزدیک به ۱۸۰ درجه سانتیگراد گرما میدهند تا شماری از مولکولهای آب تبلورش را از دست بدهد وبه فرم گچ قابل بهکارگیری به عنوان مصالح ساختمانی و قالب گیری درآید. معمولاً گچ را با آسیابهای مخصوص به صورت پودر در می آورند و در کیسه ها یا به صورت فله به فروش می رسد . پودرهای گچ مرغوب باید کوچکتر از 0.15 میلی متر باشد . در اکثر موارد ترکیب گچ و آب خالص برای کاربدهای مختلف استفاده می شود هر چند در موارد نیاز با اضافه کردن مقداری مواد مختلف می توان زمان سفت شدن آن را کاهش داد . مثلاً با اضافه کردن 1% نمک طعام به مخلوط گچ و آب زمان سفت شدن آن زیاد می شود و اگر میزان نمک بیش از 4 درصد شود زمان سفت شدن زیاد می شود ( تا 30 دقیقه ) .
سیمان
مصالح ساختمان
سیمان مادهای چسبندهاست که قابلیت چسبانیدن ذرات به یکدیگر و بوجود آوردن جسم یکپارچه از ذرات متشکله را دارا میباشد و از ترکیب مصالح آهکی، رس، سیلیس و اکسیدهای معدنی در دمای ۱۴۰۰ تا ۱۵۰۰ درجه سانتیگراد ساخته میشود. به جسم حاصل، پس از حرارت دادن کلینکر گویند و از آسیاب کردن آن به همراه مقدار مناسبی سنگ گچ سیمان تیپهای مختلف بدست می آید و همچنین اضافه نمودن پوزولان به کلینکر و گچ سیمان پوزولانی حاصل می شود . اندازه دانه های کلینکر۲۰-۵ میلی متر و رنگ آن سبز تیره میباشد
آردسنگ یا پودرسنگ (به انگلیسی: Rock Flour) به مواد پودریشکل و بسیار ریزی گفته میشود که از سنگها که بر اثر نیروی سایش یخچالها بر کف یخچال بهوجود میآید. وقتی یخ و مواد متشکل از قطعات سنگی در حال حرکت است، سنگ، پارهسنگ، ریگ، ماسه و سیلت را بر روی یخچال بهصورت یک سوهان یا سمباده میکشد و قطعات سنگی داخل خود را میساید، البته در این حال ابزار سایش نیز بهنوبه خود ساییده میشود. این سایش متقابل باعث تولید آردسنگ میشود. گاهی رودهای حاصل از ذوب یخ دارای آبی کدر است و دارای رنگ خاکستری یا شیری است که این خود شاهدی از نیروی سایشی یخ و ناشی از عمل فرسایش میباشد.
در زبان عامیانه، سنگریزه خردتر از ریگ و درشت تر از ماسه را شن گویند . شن معمولاً در ساحل دریا و رودخانه به راحتی یافت میشود. در مهندسی عمران بر اساس طبقه بندیِ ASTM به سنگدانههای کوچکتر از ۷۵ میلی متر و درشتتر از ۴٫۷۵ میلی متر شن میگویند. طبق استاندارد طبقه بندی متحد خاک شن به دو رده شن ریز و شن درشت تقسیم میشود.بطورمثال منظور از 04 و 06 این است که بزرگترین قطر سنگدانه به ترتیب از 4 میلیمتر و 6 میلیمتر بیشتر نباشد.
خاکها مخلوطی از مواد معدنی و آلی هستند که از تجزیه و تخریب سنگها در نتیجهٔ هوازدگی بوجود میآیند که البته نوع و ترکیب خاکها در مناطق مختلف بر حسب شرایط ناحیه فرق میکند. مقدار آبی که خاکها میتوانند بخود جذب کنند، از نظر کشاورزی و همچنین در کارخانههای راهسازی و ساختمانی دارای اهمیت بسیاری است که البته این مقدار در درجهٔ اول بستگی به اندازه دانههای خاک دارد. هرچه دانه خاک ریزتر باشد، آب بیشتری را به خود جذب میکند که این خصوصیت برای کارهای ساختمانسازی مناسب نیست. بطور کلی خاک خوب و حد واسط از دانههای ریز و درشت تشکیل یافتهاست. تشکیل خاکها به گذشت زمان، مقاومت سنگ اولیه یا سنگ مادر، آب و هوا، فعالیت موجودات زنده و بالاخره توپوگرافی ناحیهای که خاک در آن تشکیل میشود بستگی دارد. خاک در اسلام یکی از پاک کننده ها محسوب می شود .