بررسی معماری یتیم خانه کودکان بی سرپرست

فصل اول

شناخت موضوع: تعریف واژه ها،تاریخچه کودکان  بی سرپرست،تعلیم و تربیت،انواع خانواده،روشهای نگهداری ...........................................................................................................................................1

1-1-   تعریف واژه ها  ......................................................................................................................2

1-1-1  کودک ................................................................................................................................2

1-1-2                      کودک بی سرپرست  ...........................................................................................................2

1-1-3                      خانواده .................................................................................................................................2

خانواده ...............................................................................................................................................2

1-1-4                      یتیم  ......................................................................................................................................2

1-1-5                      فرزند شبانه روزی ..................................................................................................................3

1-1-6                      مراقبت و پرورش ...................................................................................................................3

1-1-7                      مربی یا مادریار .......................................................................................................................3

1-1-8 شیرخوارگاه ..........................................................................................................................3

1-1-9  شبانه روزی ..........................................................................................................................3

 1-2   تار یخچه از کودکان بی سرپرست  ............................................................................................3

1-2-1  پیشینه تاریخی حمایت از کودکان بی سرپرست در جهان .........................................................3

1-2-2  پیشینه تاریخی حمایت از کودکان بی سرپرست در ایران ..........................................................4

1-3   حمایت از کودکان بی سرپرست در اسلام ...................................................................................5

1-4  چگونگی سرپرستی ایتام ..............................................................................................................6

1-5  تعلیم و تربیت...............................................................................................................................7

1-5-1 مفهوم تعلیم و تربیت ................................................................................................................7

1-5-2   نگاهی به سیر تحولی تعلیم و تربیت .......................................................................................8

1-5-3  تعلیم و تربیت در اسلام ...........................................................................................................9

1-5-4  تعلیم و تربیت جدید ..............................................................................................................10

1-5-5  آموزش و تربیت كودك ......................................................................................................11

1-6   پدیده بی سرپرستی و عوامل آن ...............................................................................................12

انگیزه و دلایل سپردن کودکان به مراکز شبانه روزی ..........................................................................12

1-6-1 عوامل طبیعی .........................................................................................................................12

1-6-2  عوامل غیر طبیعی ..................................................................................................................13

1-7  مشکلات کودکان بی سرپرست ................................................................................................14

1-7-1  مشکلات هویتی- شخصیتی ..................................................................................................14

1-7-2  مشکلات اجتماعی ...............................................................................................................14

1-7-3    مراحل پذیرش در مراکز شبانه روزی .................................................................................15

اقامت کودک در این مراکز در سه مرحله صورت می گیرد ..............................................................15

1-7-4 سازمانهای ذیربط در رابطه با ساماندهی کودکان خیابانی ........................................................15

1-8  روشهای نگهداری وسرپرستی کودکان درایران ........................................................................15

1-8-1  فرزند خواندگی ...................................................................................................................15

1-8-2  امین موقت ...........................................................................................................................16

1-8-3  شبه خانواده ..........................................................................................................................16

1-8-4  مراکز نگهداری گروهی .......................................................................................................16

1-9   مقا یسه عملکرد خانه و پرورشگاه ............................................................................................17

1-9-1   عملکرد خانه و پرورشگاه ....................................................................................................17

1-9-2  ارتباط اجتماعی خانواده و فقدان آن در پرورشگاه ................................................................17

1-10   واحدهای نگهداری کودکان بی سرپرست ..............................................................................18

1-10-1   شیرخوارگاه .......................................................................................................................18

1-10-2   شبانه روزی مجتمع خدماتی- حمایتی ................................................................................19

1-10-3  شبانه روزی زیر نظر مستقیم سازمان بهزیستی .......................................................................19

1-11   خانواده و نقش های مختلف آن .............................................................................................19

1-122   انواع خانواده ......................................................................................................................20

1-12-1   خانواده هسته ای ...............................................................................................................20

تفاوت در ابعاد ..................................................................................................................................20

1-12-2   خانواده گسترده ................................................................................................................20

1-12-3   خانواده روستایی و عشایری ..............................................................................................20

1-13   کارکردهای خانواده .............................................................................................................21

1-14 مقایسه آمادگی جوامع روستایی و شهری در پذیرش کودکان بی سرپرست ..............................22

1-15 فعالیت های هنری كودكان و ویژگی های آن ها .....................................................................23

1-15- 1  تأثیر قصه در كودكان .......................................................................................................23

1-15-2   نقش آواز خوانی و ترانه محلی .........................................................................................24

1-15-3    نقاشی كودكان ................................................................................................................25

1-15-4   زیبایی شناسی و تأثیرات روانی رنگ در نقاشی .................................................................26

1-16  معرفی رو شهای موجود جهانی ..............................................................................................26

1-16-1  دهکده های SOS .............................................................................................................26

1-16-2  Residential care unite ...........................................................................................27

1-16-3    شبه خانواده های بزرگ ...................................................................................................28

1-16-4   House parent...........................................................................................................28

1-17  انواع روشهای مراقبتی ............................................................................................................29

1-17-1  روشهای مراقبتی رایج در دنیا .............................................................................................29

1-17-1-1  خانواده های فاستر .........................................................................................................29

به سه روش این کودکان به خانواده ها سپرده می شوند ......................................................................29

1-17-1-2  شبه خانواده ...................................................................................................................30

1-17-1-3  فرزند خواندگی ............................................................................................................30

1-18  روش های رایج و مراکز نگهداری در ایران ...........................................................................30

1-18-1  پرورشگاه های وابسته به شهرداری ....................................................................................30

1-18-2  جمعیت خیریه فرح پهلوی ................................................................................................30

1-18-3  انجمن های حمایت از کودکان ........................................................................................30

1-18-4  تغییرات حاصل در مراکز و شیوه نگهداری بعد از انقلاب ..................................................31

1-18-5   سازمان هایی که تحت نظارت بهزیستی در این زمینه فعالیت می کنند عبارتند از ...............31

1-19  نتیجه گیری ..........................................................................................................................32

فصل  دوم

مطالعات تطبیقی ..............................................................................................................................34

بررسی مصادیق داخلی و خرجی .....................................................................................................34

2-1 بررسی نمونه های موجود در جهان و مقایسه نقاط ضعف و قوت آنها .......................................34

2-1-1  دهکده SOS آکابا در اردن ...............................................................................................35

2-1-2  پرورشگاه باتملی ...............................................................................................................36

2-1-3   امید دختران و پسران ........................................................................................................36

2-1-4  خانه کودکان استون ............................................................................................................37

2-1-4-1   اقامتگاه ها .....................................................................................................................37

2-1-4-2  خانه گروهی ...................................................................................................................37

2-1-4-3   بخش خدمات درمانی ....................................................................................................38

2-1-5   شیرخوارگاه ANGELE  ....................................................................................................38

2-2   نمونه های فعلی در ایران .........................................................................................................38

2-2-1  شیرخوارگاه آمنه .................................................................................................................38

2-2-1-1  اداری .............................................................................................................................39

2-2-1-2   قرنطینه ..........................................................................................................................39

2-2-1-3   بخش زرد ......................................................................................................................40

2-2-1-4   زرد پایین .......................................................................................................................40

2-2-1-5   زرد بالا ..........................................................................................................................40

2-2-1-6  آبی .................................................................................................................................40

2-2-1-7  بخش قهوه ای ..................................................................................................................41

2-3  شبانه روزی شهید قدوسی .........................................................................................................41

2-3-1  بخش خوابگاهی ..................................................................................................................41

2-4  شبانه روزی بوشهر.....................................................................................................................42

فصل سوم

معرفی فضاهای تشکیل دهنده و ارائه برنامه ی فیزیکی ........................................................................43

3-1 جمعیت و سن مخاطبین پروژه ....................................................................................................43

3-1-1 سن مخاطب پروژه ................................................................................................................43

3-1-1-1 دلایل انتخاب سنین مخاطب ..............................................................................................43

3-1-2 جمعیت مخاطب پروژه ...........................................................................................................44        3-1-2-1 دلایل انتخاب جمعیت مخاطبین پروژه ................................................................................44

3-2   ضوابط بالا دست و استاندارد فضای معماری .............................................................................44

 3-2-1  فضاهای مطلوب و مناسب کودکان ......................................................................................44

3-2-1-1   فضاهای جذاب کودکان .................................................................................................45

3-2-2  فضاها، ویژگی ها، نیازها، تجهیزات فضایی ...........................................................................48

3-2-2-1  فضاهای اصلی عبارتند از .................................................................................................48

3-2-2-1-1   ورودی ......................................................................................................................48

3-2-2-1-2   فضای انتظار  ..............................................................................................................49

3-2-2-1-3  فضای اداری ...............................................................................................................49

3-2-2-1-4  فضای پذیرش .............................................................................................................50

3-2-2-2  بخش های کودکان .........................................................................................................50

3-2-2-2-1  بخش شیرخوار ...........................................................................................................50

3-2-2-2-2  بخش نوپا ...................................................................................................................51

3-2-2-2-3  بخش نوباوه ................................................................................................................51

3-2-3   فضاهای بهداشتی ................................................................................................................53

3-2-4   فضاهای ارتباطی .................................................................................................................53

3-2-5-1   آشپزخانه ........................................................................................................................53

3-2-5-2   انبار ................................................................................................................................54

3-2-5-3  موتورخانه .......................................................................................................................54

3-3  برنامه فیزیکی ...........................................................................................................................55

3-3-1  فضاها ..................................................................................................................................55

3-3-1-1   فضاهای خصوصی .........................................................................................................55

3-3-1-2  فضاهای عمومی ..............................................................................................................55

3-3-1-3  فضاهای روباز .................................................................................................................55

3-3-1-4  فضاهای جنبی و خدماتی .................................................................................................56

بررسی ضوابط و استانداردهای فضاهای تشکیل دهنده .......................................................................60

3-4   کیفیت فضاها ..........................................................................................................................60

3-5  قواعد و معیارها ........................................................................................................................62

3-5-1  ابعاد جسمانی کودکان .........................................................................................................62

3-7   اصول مکان یابی و شرایط محیطی ...........................................................................................63

ویژگی های مکان استقرار مهد کودک از 2 جنبه بررسی می شود ......................................................64

3-7-1  توپوگرافی ...........................................................................................................................64

3-7-2  شرایط اقلیمی .......................................................................................................................64

3-8  فضای بازی ..............................................................................................................................64

3-9   رنگ در فضای زندگی کودک ...............................................................................................65

3-9-1   تأثیر رنگ در روحیه و رفتار کودکان ..................................................................................65

3-10  روش های کنترل صدا ............................................................................................................66

3-10-1  کنترل سر و صدای داخل ساختمان .....................................................................................66

3-11  شرایط دمایی و هوایی مناسب .................................................................................................66

3-12  تجهیزات ...............................................................................................................................67

3-13 اصول ایمنی طراحی فضاهای کودکان ......................................................................................68

3-14   بازی و زمین بازی کودکان ....................................................................................................70

3-14-1  تأمین ایمنی کودکان در زمین های بازی .............................................................................73

3-15  استاندارد ابزارهای بازی ..........................................................................................................75

4-12  گیاهان متناسب با محیط های بازی کودکان ...........................................................................80

فصل چهارم

شناخت بستر طرح  در سطح کلان (ویژه گیهای اقلیمی و معماری سقز)

و خرد (تجزیه و تحلیل سایت) ..........................................................................................................83

4-1  استان کردستان .........................................................................................................................83

4-1-1 موقعیت جغرافیایی شهرستان سقز ..........................................................................................84

4-1-2 موقعیت جغرافیایی ...............................................................................................................84

4-1-3  برسی جمعیت شهرستان سقز ...............................................................................................86

4-1-4  آب وهوای شهرستان سقز....................................................................................................88

4-1-5  شرایط اقلیمی .....................................................................................................................89

4-1-6  دما .....................................................................................................................................90

4-1-7  فشار هوا و رطوبت .............................................................................................................91

5-1-8  باد ......................................................................................................................................93

4-1-9 آموزش و پرورش ................................................................................................................93

 4-1-10  طرح های مورد نیاز اجرا ..................................................................................................94

4-2  شناخت و تحلیل سایت مورد نظر .............................................................................................95