بررسی شیوه‌های افزایش بهره‌وری اماكن، تاسیسات و تجهیزات ورزشی

   بهره‌وری و كاربرد وسیع این مفهوم در عرصه‌های گوناگون زندگی فردی و اجتماعی انسان روندی فزاینده داشته است. سوابق تاریخی نشان می‌دهد كه برای اولین بار در سال 1766 میلادی در یك سند رسمی (Productiuity) با مفهوم بهره‌وری، مورد استفاده قرار گرفته است. به طور كلی، بهره‌وری را همان خارج قسمت ستاده به نهاده تعریف كرده‌اند. بهره‌وری فقط در نسبت ستاده به داده خلاصه می‌شود و در صورتی رقمی و عددی به خود می‌گیرد كه درك و مقایسه میزان رشد آن نسبت به قبل به مراتب ساده‌تر از وجوه دیگر است و از آنجا خود این نگرش هم تحت تاثیر قرار می‌گیرد و به بیان ساده بهره‌وری می ‌شود، “ نسبت ستاده به داده”  به میزان تحقق اهداف تعریف شده، تغییر می یابد و مفهومی عمیق تر پیدا می‌كند. تلاش برای افزایش بهره‌وری جدی ترین مبارزه‌ای است كه مدیریت در آستانه قرن بیست و یكم با آن روبروست و به نظر می‌رسد در عصر ما، كارآیی و بهره‌وری بالاترین هدف و ارزشمندترین مقصد همه مدیران است. بهره‌‌وری به طور معجزه آسایی موجب بالا رفتن شگرفت معیارها و كیفیت زندگی در كشورهای پیشرفته شده است و این حركت از یك قرن پیش تا به حال همچنان ادامه دارد.

بكارگیری دانش و شیوه‌های ارتقا بهره‌وری در بسیاری از عرصه‌های اجتماعی و در موارد گوناگون به منظور دست یابی به كیفیت های مورد نظر توصیه می شود. ورزش كه یكی از پدیده‌های محبوب عصر ما تلقی می‌شود نیز یكی از موضوعاتی است كه در دانش بهره‌وری مورد توجه می‌باشد. یكی از این دیدگاهها كه زاویه تازه‌ای از موضوع بهره‌وری را مورد ارزیابی قرار می دهد، اندازه گیری بهره‌وری در اماكن ورزشی است كه كاری است تازه و بدیع.

ارتقا بهره وری اماكن ورزشی و بخش های خدماتی از این دست، نه تنها در كشور ما بلكه در سطح بین‌المللی نیز در ابتدای راه خود می‌باشد و احتمالاً بزرگترین و دشوارترین چالشی است كه مدیریت ورزشی در كشورمان در حال حاضر و در دهه‌های آینده باآن روبرو خواهد بود.

مستندات مربوط به تحلیل عملیات عمرانی بخش تربیت بدنی و ورزش طی ده سال 67-1376 نشان می‌دهد كه 104 درصد بیش از اعتبارات مصوبهای برنامه های پنجساله اول و دوم در اختیار این بخش قرار داده شده است. این امر نشان دهنده توجه بیشتر به ایجاد و توسعه اماكن و تاسیسات ورزشی می‌باشد. در حالیكه همین مستندات پائین بودن استفاده از تاسیسات ورزشی در مقایسه با ظرفیتهای موجود را تاكید كرده‌اند. بنا به دلایل مختلف از جمله فقدان اطلاعات و آمار صحیح و دقیق ساعات بهره‌برداری و استفاده از تاسیسات ورزشی موجود در نوبت كاری مختلف در كلیه روزهای هفته و ماههای سال، نداشتن سیستم های مناسب مالی و كمبود نیروی متخصص، تاكنون تعیین و محاسبه شاخص های بهره‌وری بخش ورزش در حوزه اماكن ورزشی امكان پذیر نشده است.

تعیین میزان بهره‌وری اماكن، تاسیسات و تجهیزات ورزشی به شناخت و به كارگیری شاخص‌های متقن و گوناگونی بستگی دارد. از این رو شناسایی و بررسی عاملها و پارامترهای موثر در بهره‌وری، اولویت‌بندی آنها و تعیین شاخص‌های بهره‌وری از جمله مواردی هستند كه در این تحقیق مورد بررسی قرار خواهد گرفت.

اندازه‌گیری[1]، جزء لاینفك و به تعبیر برخی نقطه آغاز فرایند علمی مدیریت بهره‌وری است اگر بخواهیم بهره‌وری را در فرهنگ سازمانی جلوه‌گر سازیم، شرط اساسی آن، وجود ابزاری برای كنترل و نظارت بر پیشرفت، فراهم آوردن بازخورد، تعیین هدفهای قابل اندازه گیری و ارزیابی عملكرد مدیریت است. به عبارتی دیگر، اندازه‌گیری بهره‌وری، فراهم آورنده اطلاعاتی است كه امكان ارزیابی و قضاوت را پیرامون چگونگی حركت به سوی هدف (وضع موعود) را از نقطه عزیمت و شرایط قبلی‌ (وضع موجود) ایجاد می‌كند.

شاخص‌های بهره‌وری در بخش اماكن ورزشی به برقراری هدفهای واقعی و شناخت مراحل كنترل كمك كرده و تنگناها و محدودیتهای انجام كار را به روشنی نشان می‌دهد و به مدیران ورزشی كمك می‌كند كه فعالیت های گذشته را تجزیه و تحلیل نموده و برای فعالیتهای جدید برنامه‌ریزی كنند. بعلاوه بدون یك سیستم مناسب اندازه‌گیری بهره‌وری در بخش اماكن ورزشی نمی توان انگیزه ها و روابط كاری را بهبود بخشید. این شاخص ها همچنین برای مقایسه بین امكان ورزشی مختلف یا بخشهای مختلف اماكن ورزشی ایجاد رقابت بین آنها بسیار مفیدند و به این علت است كه اندازه‌گیری بهره‌وری باید جز اولویتهای نخست مدیرتی اماكن ورزشی قرار گیرد. یك سیستم اندازه‌گیری بهره‌وری جز لاینفكی از سیستم اطلاعات مدیرتی است كه می تواند برای رسیدن به موازنه بین هزینه‌ها و ارائه خدمات به كار آید. اندازه‌گیری بهره‌وری در بخش اماكن ورزشی نشان می دهد كه منابع چگونه مصرف شده‌اند و توجه به كدام بخشها می تواند در افزایش بهره‌وری فضای ورزشی تاثیر بیشتری داشته باشد. با اندازه‌گیری بهره‌وری، مدیریت می‌تواند دریابد كه آیا استراتژی‌های انتخابی وی به درستی انجام می‌شوند یا نه؟ و یا نتایج حاصل از آنها همان نتایج مورد انتظار است یا خیر؟

اندازه‌گیری بهره‌وری جدای از منافع استراتژیك آن كاركردهای تقویت كننده سودمند دیگری را نیز برای اماكن ورزشی در بر دارد. به طور خلاصه برخی از كاركردهای مفید اندازه گیری بهره‌وری اماكن و تجهیزات ورزشی در پژوهش حاضر عبارتند از:

        · اطلاع از میزان بهره وری اماكن ورزشی

        ·  شناسایی فرصتها، تهدیدات و نقاط ضعف

        ·  فراهم كردن اطلاعات لازم جهت تصمیم گیری

اهداف پژوهش

هدف كلی:

اهداف اختصاصی:

1- تعیین عوامل اصلی موثر در بهره‌وری اماكن ورزشی سازمان تربیت بدنی ا زدیدگاه مدیران اماكن ورزشی

2- تعیین اجزای هریك از عوامل اصلی موثر در بهره‌وری اماكن ورزشی از دیدگاه مدیران اماكن‌ورزشی

3- تعیین داده‌های سیستم (اماكن ورزشی)

4- تعیین ستانده‌های سیستم (اماكن ورزشی)

5- تعیین شاخص‌های بهره‌وری اماكن ورزشی

جامعه آماری

جامعه آماری پژوهش در بخش اماكن ورزشی شامل كلیه فضاهای ورزشی است كه در سال 1381 در مالكیت سازمان تربیت بدنی می‌باشد. اطلاعات جمع آوری شده از استانها در خصوص تعداد فضای ورزشی در سال 1381 نشان می دهد كه 5129 فضای ورزشی شامل 2754 فضای سرپوشیده و 2375 فضاهای روباز در 28 استان كشور توزیع شده است.

جامعه آماری پژوهش در بخش مدیران اماكن ورزشی شامل كلیه مدیران فضاهای ورزشی سازمان تربیت‌بدنی می‌باشد كه در سال 1382 با سازمان تربیت بدنی رابطه استخدامی دارند.

نمونه آماری

نمونه آماری پژوهش در بخش مدیران و اماكن ورزشی از روش نمونه‌گیری قشربندی نسبی به دست می‌آید. نمونه آماری با احتساب 10 درصد جامعه آماری برای مدیران اماكن ورزشی خواهد بود.

.