نگاهی به دستورالعمل سرود مدارس؛ ممنوعیت ترانه‌های عاشقانه

خبرنگار اجتماعی ؛ دستورالعمل هفته سرود و نمایش مدارس که در 29 فروردین 97 ابلاغ شده، شیوه اجرای سرود در مدارس را تعیین نموده است.

این دستورالعمل در فروردین 97 با عنوان "سرود و نمایش امید و نشاط در مدرسه" با رویکرد تفویض اختیار، سیاست مدرسه‌محوری و توسعه فرهنگ مشارکت ابلاغ شد.

در این دستورالعمل برای سرود دانش‌آموزی بر این موارد تأکید شده است:

رعایت شئونات در اجرای موسیقی و پرهیز از حرکات موزون

رعایت شئونات و موازین اسلامی در انتخاب متن، اجرای موسیقی و نمایش و پرهیز از حرکات موزون و مسئولیت نظارت بر حسن اجرای این موارد بر عهده مدیر و مربی پرورشی مدرسه است.

معرفی هنر نمایش و سرود با گرایش‌های مختلف آن با دعوت از پیشکسوتان و هنرمندان، معلمان هنر و اولیای علاقه‌مند در مراسم آغازین، اجرای سرودها و نمایش‌های کوتاه مناسب بین دو نماز در نمازخانه مدرسه.

استفاده از قابلیت‌‌های هنر نمایش در تدریس دروس مختلف در طول سال تحصیلی.

پخش سرودهای نشاط‌آفرین در ساعات تفریح

تهیه بانک سرودهای مورد تأیید آموزش‌وپرورش از طریق کارشناسی ادارات و مناطق.

پخش سرودهای مناسب و نشاط آفرین در ساعت تفریح.

 توصیه‌های اجرایی سرود در مدارس

سرودهای انتخابی برای دانش‌آموزان نشاط‌انگیز و شادی بخش باشد، هر ترانه یا تصنیفی قابلیت تبدیل شدن به سرود مدرسه‌ای را ندارد زیرا آنها برای صداهای آموزش‌دیده ساخته شده‌اند و ممکن است به صدای دانش‌آموزان آسیب برسانند همچنین ممکن است متن و محتوای مناسبی نیز نداشته باشند.

برای آسیب وارد نشدن به صدای دانش‌آموزان به گرم کردن صدای آنها و انتخاب سرود با گستره صدایی متناسب سنی آنها دقت شود.

برای ایجاد نظم و شکل‌دهی به گروه‌های سرود از روش‌‌های خشک، سختگیرانه و خسته‌کننده استفاده نشود.

اجرای سرودهای محلی با نغمه‌ها و ملودی‌های زیبا و دلنشین محلی و قومی عاملی در تقویت هویت قومی و ملی دانش‌آموزان است که توجه و اجرای این‌گونه سرودها را ضروری‌تر می‌کند.

همچنین در کتاب راهکارنامه شیوه‌نامه مسابقات فرهنگی و هنری دانش‌آموزان درباره هنرهای آوایی آمده است:

هنر سرودخوانی و موسیقی از فعالیت‌های ضروری است که نیاز جامعه امروز برای جوانان و نوجوانان ما است فعالیتی نشاط افزا و شادی بخش که جامعه ما بدان نیازمند است.

آنچنان که در سند تحول بنیادین به درستی بر اهمیت رشد ساحت زیبایی شناختی اشاره شده است، پرداختن به فعالیت‌های موسیقیایی باعث تقویت ذهن و نگاه زیبایی‌شناختی دانش‌آموزان می‌شود همچنین از شکل‌گیری روحیه خشن و پرخاشجو جلوگیری می‌کند.

سرود همگانی فعالیتی است که تمام دانش‌آموزان را به مشارکت دعوت می‌کند و باعث تخلیه هیجانات آنها می‌شود حتی به دانش‌آموزان خجول و گوشه گیر نیز کمک می‌کند تا صدای خود را در میان جمع آزاد کرده و احساسات خود را بیان کنند.

تک‌خوانی دختران ممنوع

در بحث ضوابط شرایط عمومی و اختصاصی سرود دانش آموزی به ممنوعیت تک‌خوانی دختران اشاره شده است همچنین تأکید شده به منظور نیل به اهداف آموزشی و تربیتی و درک بهتر مفاهیم و محتوای اشعار کتب درسی بهتر است در تولید و ساخت سرود برای فعالیت سرود مدارس از آنها استفاده شود و به اجرای برنامه سرود کلاسی و همگانی در مدرسه با هماهنگی دبیران و آموزگران اقدام شود.

در این راهکارنامه آمده است:‌ تولید سرود فاخر استانی با زبان معیار یا لهجه‌ای و با رعایت محدوده صدایی دانش‌آموزان فعالیتی ارزشمند است که بهتر است با موضوعات فرهنگی، تاریخی، انقلابی، حماسی، آداب و سنن، مشاهیر و مفاخر استان تولید شود.

ترانه‌های عاشقانه ممنوع

همکاری آقایان به عنوان مربی فنی، رهبر گروه، مشاور ناظر گروه با مدارس دخترانه اکیدا ممنوع است و در صورت مشاهده و احراز تخلف علاوه بر حذف گروه و مدرسه از دور مسابقات با مدیران و اشخاص متخلف برابر قانون عمل می‌شود بنابراین لازم است حوزه معاونت پرورشی و فرهنگی مناطق و استان با همکاری مراجع قانونی و ذی صلاح در ادارات آموزش و پرورش براین امر نظارت دقیق اعمال کنند.

لازم است در اشعار سرودهای محلی، تلفیقی بومی و مقامی به مسائل فرهنگی تاریخی حماسی آداب سنن مشاهیر و مفاخر منطقه پرداخته شود و از پخش و اجرای سرودها و ترانه‌های عاشقانه و عارفانه و تک ترانه‌های پاپ نامتناسب با سن دانش‌آموز پرهیز شود.

مرور بخش‌هایی از شیوه‌نامه و راهکارنامه هنرهای آوایی مدارس چند نکته را متذکر می‌شود؛ نخست آنکه نکات و راهنمایی‌‌‌های لازم در این رابطه به مدارس انجام شده است به گونه‌ای که این دستورالعمل بیشتر بر سرودهای محلی یا حتی انقلابی و تاریخی تأکید و اعلام نموده است از پخش و اجرای سرودها و ترانه‌های عاشقانه و عارفانه و تک ترانه‌های پاپ نامتناسب با سن دانش آموز پرهیز شود.

سرود آن هم از کتاب درسی، نشاط‌ می‌آفریند؟

البته باید به این موضوع هم پاسخ داد که اجرای سرود آن هم با اولویت سرودهای محلی یا شعرهای کتاب درسی چگونه می‌تواند پاسخگوی نیازهای متفاوت نسل جدید باشد که هر روز از سوی ماهواره و فضای مجازی در معرض دنیای متفاوت‌تری نسبت به آن چیزی است که در مدرسه به او ارائه می‌شود؟! چه ایرادی دارد که قدری فضا را متفاوت‌تر کرد و به مدارس برای پخش موسیقی‌های تولید داخل که عاری از واژه‌های مستهجن است و تأیید وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی را هم با خود دارد، مجوز داد.

در همین دستورالعمل باز هم با هدف نشاط‌آفرینی برای دانش‌آموزان به پخش سرودهای مناسب و نشاط‌آفرین در ساعت تفریح دانش‌آموزان اشاره شده است، اگر به ابتدای همین دستورالعمل هم دقت کنیم، عنوان شده با رویکرد "تفویض اختیار و سیاست مدرسه‌محوری" ابلاغ می‌شود.

باید گفت"مدرسه‌محوری" سیاست جدید دیگری از سوی وزیر آموزش‌وپرورش است، او بارها در سخنان خود بر تمرکززدایی تأکید و "مدرسه‌محوری" را راه نجات آموزش و پرورش می‌داند و معتقد است باید همه اختیارات را به غیر از بخش‌های حاکمیتی به مدارس بسپاریم، این مهمترین سیاست آموزش و پرورش است که باید دنبال شود!

اما آیا مدارس ما برای پذیرش این مسئولیت، آماده شده‌اند، مدرسه‌محوری می‌تواند سیاست صحیحی باشد اما زمانی موفق خواهد شد که ابتدا مدارس را آماده کنیم تا بتوانند خودشان به درستی و براساس سیاست‌های کلان آموزش‌وپرورش، برنامه‌ریزی و حرکت کنند از سوی دیگر برای حرکت در مسیر مدرسه‌محوری، سیستم نظارت و ارزیابی آموزش‌وپرورش باید دقیق کار کند همان بخشی که سال‌هاست نسبت به عملکرد آن نارضایتی‌های بسیاری را به ویژه از سوی خانواده‌ها می‌شنویم.

پایان/