برای عضویت در کانال فرهنگیان در تلگرام کلیک کنید
خبرنگار اجتماعی ؛ پایان دوره متوسطه اول، برای دانشآموزان آغاز دلهره انتخاب رشته است، برگه‌ای که در پایان پایه نهم به آنها داده می‌شود و می‌گویند تو باید این رشته را بخوانی و او این رشته را و اوج دردسر زمانی است که دانش آموز رشته دیگری را دوست دارد!
فرایند هدایت تحصیلی دانشآموزان پایه نهم برای امسال نیز آغاز شده است؛ در چند سال اخیر تب گرایش دانشآموزان به رشته تجربی، فرایند هدایت تحصیلی و از آن طرف کنکور و ورود به دانشگاه‌ها را با حاشیه‌هایی همراه نموده است به گونهای که نه آموزشوپرورش توان پاسخگویی به این حجم از علاقه‌مندان رشته تجربی را دارد و نه ظرفیت دانشگاه‌ها پاسخگوست.
به بهانه آغاز فرایند هدایت تحصیلی دانشآموزان با مسعود شکوهی؛ مدیرکل امور تربیتی و مشاوره وزارت آموزشوپرورش به گفت‌وگو نشستیم تا مسائلی همچون فرایند هدایت تحصیلی دانشآموزان پایه نهم، اجرای توسعه متوازن در انتخاب رشته، اجبار دانش‌آموز برای انتخاب رشته‌ای که آموزش وپرورش توصیه می‌کند، دلایل فروکش نکردن تب گرایش به رشته تجربی و میزان گرایش دانشآموزان به رشته‌های فنی‌وحرفه‌ای را بررسی کنیم.
مشروح این گفت‌وگو را در ادامه می‌خوانیم:
تسنیم: هدایت تحصیلی دانشآموزان پایه نهم از روز شنبه آغاز شده است، دانشآموزان برای انتخاب رشته تحصیلی باید چه اقداماتی را انجام دهند و احتمالاً در این ایام با مشکلاتی هم مواجه خواهند شد مثلاً به رشته‌ای که به آنها توصیه شده تمایلی ندارند و می‌خواهند رشته دیگری را انتخاب کنند، در چنین مواردی چه باید کرد؟
دانشآموزان و خانواده‌ها از روز شنبه 15 تیر ماه به مدت دو هفته باید برای دریافت فرم هدایت تحصیلی به مدارس مراجعه کنند، برای هدایت تحصیلی احتمالاً دانشآموزان مشکلاتی را به صورت موردی و شخصی خواهند داشت یعنی ممکن است حدنصاب نمره لازم را کسب نکرده یا ایراداتی به لحاظ سیستمی وجود داشته باشد در چنین شرایطی باید به کمیته هدایت تحصیلی مناطق آموزشوپرورش مراجعه کنند، این کمیته در تمام مناطق و ادارت کل استان‌ها تشکیل شده و مسئولیت برنامه‌ریزی، نظارت و اجرای هدایت تحصیلی را بر عهده دارد این کمیته ترکیبی از حوزه معاونت پرورشی و آموزش متوسطه است که در سطح استان‌ها تشکیل شده است همچنین همکاران مشاور در دوره متوسطه اول نیز حضور دارند و بحث هدایت تحصیلی و مشاوره لازم را به خانواده‌ها و دانشآموزان را ارائه می‌دهند.
نمره ملاک مناسبی برای موفقیت در یک رشته نیست
در سال‌های اخیر تلاش کردیم، توانایی، رغبت، ارزش‌ها، ویژگی‌های شخصیتی و ارزش‌های فردی دانشآموزان را در کنار عملکرد تحصیلی قرار دهیم و اطلاعات خوبی را از توانمندی هر دانش‌آموز ارائه دهیم، پیش از این تصور خانواده‌ها اینگونه بود که اگر دانش‌آموز در برخی دروس نمره بالایی را کسب کرد الزاماً می‌تواند در یک رشته خاص موفق شود درحالیکه نمره یکی از ابزارهاست و سایر مولفه‌ها نیز در انتخاب رشته تحصیلی مهم است.
هم‌اکنون شاهد نوعی فشار و هیجان برای ورود به رشته تجربی هستیم به گونهای که در کنکور امسال 650 هزار نفر از یک میلیون و 100 هزار داوطلب در گروه تجربی شرکت کردند اما کمتر از 10 هزار نفر در رشته پزشکی پذیرفته می‌شوند، تلاش همکاران ما به خصوص مشاوران مدارس این است که به خانواده‌ها اطلاع‌رسانی خوبی ارائه داده و دانشآموزان را به آگاهی برسانند تا انتخاب رشته موفقی داشته باشند.
نمرات درسی پایه‌های هفتم، هشتم و نهم ملاک هدایت تحصیلی
تسنیم: در سال‌های گذشته با هدف توسعه متوازن، شاهد نوعی اجبار در فرایند هدایت تحصیلی دانشآموزان بودیم که اعتراضاتی را هم رقم زد آیا امسال نیز در فرایند هدایت تحصیلی بحث توسعه متوازن رشته‌های تحصیلی مدنظر است؟
مطلوب ما این است توسعه متوازن را در سطح رشته‌های تحصیلی داشته باشیم، محدودیت‌هایی در این رابطه وجود دارد البته کار را به آرامی شروع کرده‌ایم اما امسال همانند سال گذشته برای هدایت تحصیلی دانشآموزان به استفاده از حداکثر ظرفیت منطقه توجه داریم، برای هدایت تحصیلی عملکرد درسی دانشآموزان در پایه‌های هفتم، هشتم و نهم ملاک است و شورای برنامه‌ریزی هدایت تحصیلی ستاد و کمیته‌های برنامه‌ریزی و اجرایی هدایت تحصیلی برنامه‌ریزی لازم را انجام داده‌اند و با آمادگی کامل هدایت تحصیلی را انجام خواهیم داد.
برای انتخاب رشته تحصیلی از فرم شماره 6 غافل نشوید!
تسنیم: آیا دانش‌آموز ملزم است در نخستین اولویتی که از سوی آموزش وپرورش به عنوان رشته تحصیلی پیشنهاد می‌شود، ثبت‌نام کند؟
اگر دانش‌آموز حدنصاب لازم برای ورود به رشته تحصیلی را کسب کرده باشد و ظرفیت وجود داشته باشد می‌تواند در هر رشته‌ای که مورد علاقه اوست، ثبت‌نام کند اما توصیه ما این است هنگام انتخاب رشته تحصیلی به فرم شماره 6 هم توجه داشته باشد چرا که در این فرم توصیه‌های مشاوره‌ای ارائه شده که برای انتخاب رشته موفق بسیار قابل اتکاست، در فرم شماره 6 نمرات و عملکرد تحصیلی دانش‌آموز به همراه بررسی‌های مشاوره‌ای، توانمندی، علاقه و ویژگی شخصیتی مدنظر است و نظرات دانش‌آموز، اولیا و معلمان مدرسه لحاظ شده است همچنین در طول سال تحصیلی پرسشنامه‌هایی در اختیار دانش‌آموز قرار داده شده و آنها را تکمیل نموده است که براساس آن توصیه‌های لازم برای انتخاب رشته تحصیلی ارائه می‌شود بنابراین می‌توان به فرم شماره 6 برای انتخاب رشته اتکای بیشتری کرد اما در نهایت هدایت تحصیلی براساس فرم شماره 7 یا همان عملکرد تحصیلی انجام می‌شود.
تسنیم: هر سال آموزشوپرورش با چالش تعداد زیادی از دانشآموزان که تمایل دارند به رشته تجربی بروند و از سوی دیگر امکانات محدود این وزارتخانه مواجه است، هم‌اکنون بحث ما این نیست که واقعاً مقصر ایجاد تب رشته تجربی کجاست اما واقعاً آموزشوپرورش توانایی این را ندارد که از دوره ابتدایی تا پایه نهم که دانش‌آموز می‌خواهد رشته تحصیلی‌اش را انتخاب کند، اطلاعات و شناخت کافی را به او دهد تا با یک نگاه جامع و تحلیل از وضعیت بازار کار در آینده به انتخاب رشته صحیح اقدام کند؟
نقشه شغلی تمام استان‌های کشور را آماده کرده‌ایم و تلاش ما این است در طول سه سال تحصیل دانش‌آموز در دوره متوسطه اول شناخت و آگاهی لازم را به او ارائه دهیم؛ ظرفیت منطقه و فرصت‌های شغلی، استعداد، توانایی، رغبت و ویژگی‌های شخصیتی او را براساس داده‌هایی که اعلام نموده است، معرفی می‌کنیم مشاوران نیز بررسی‌های مشاوره‌ای را انجام داده‌اند و با استفاده از داده‌هایی که در اختیارشان است به دانش‌آموز برای انتخاب آگاهانه رشته تحصیلی کمک می‌کنند چون انتهای این مسیر انتخاب شغل است بنابراین برای دانش‌آموز بسیار مهم و سرنوشت‌ساز است.
اما اینکه چقدر در توصیه‌ها و آگاهی‌دهی به دانش‌آموز موفق باشیم به جامعه، خانواده‌ها، دانشآموزان و معلمان نیز وابسته است چرا که عوامل موثر بر هدایت تحصیلی دانشآموزان متعدد است و خود دانش‌آموز اولین و مهمترین عنصر است و بعد هم اولیا و همکاران ما از جمله مشاوران و معلمان مدرسه که می‌توانند به دانش‌آموز کمک کنند؛ در ایام دو هفته‌ای هدایت تحصیلی مشاوران در مدارس حضور دارند که باز هم دانشآموزان برای مشورت می‌توانند به آنها مراجعه کنند.
در سه سال اخیر نشریات متعددی را ویژه خانواده‌ها، دانش آموزان و مشاوران با موضوع تخصصی هدایت تحصیلی تولید کردیم و در کنار آن رسانه‌ها به کمک آمدند همچنین دوره‌های مشاوره فردی و گروهی را الزامی کردیم به گونهای که در دوره متوسطه اول برای خانواده و دانش‌آموز حداقل سه جلسه برگزار می‌شود و همه بررسی‌های مشاوره‌ای، آزمون های مشاوره‌ای و تحلیل داده‌ها، علاقه دانش‌آموز، ویژگی‌های فردی، استعداد و توانایی او را به اطلاع خانواده‌ها می‌رسانیم تا به انتخاب آگاهانه و آزادانه انتخاب رشته تحصیلی اقدام کنند.
گرایش به هنرستان‌ها زیاد است اما نمی‌توانیم پاسخگو باشیم!
تسنیم: هنرستان‌ها ظرفیت خوبی برای کاستن از بار رشته تجربی هستند و در طول چند سال اخیر گرایش دانشآموزان نیز به رشته‌های فنی رو به رشد است اما هنرستان‌ها امکانات و ظرفیت لازم را برای پاسخگویی به تقاضای دانشآموزان علاقه‌مند ندارند
محدودیت جدی در ظرفیت هنرستان‌ها داریم، میزان علاقه دانشآموزان به رشته‌های فنی و حرفه‌ای و کاردانش رشد داشته است و درخواستی که سال گذشته برای انتخاب رشته‌های فنی داشتیم بیشتر از ظرفیت موجود بود بنابراین نتوانستیم به تمام دانشآموزان علاقه‌مند پاسخ مثبت دهیم، علت هم این است که تجهیزات، نیروی انسانی و فضای لازم را برای پذیرش این تعداد دانش‌آموز نداشتیم.
انتظار داریم سایر بخش‌ها برای توسعه رشته‌های فنی‌وحرفه‌ای به آموزش وپرورش کمک کنند، قرار نیست تمام افرادی که از آموزشوپرورش فارغ التحصیل می‌شوند به تحصیلات عالیه بپردازند و بازار کار به نیروی تکنسین هم نیاز دارد و از طریق هنرستان‌ها می‌توان دانشآموزان را مستقیم وارد بازار کار کرد اما در هنرستان‌ها محدودیت داریم اگر چه معاونت متوسطه تلاش‌های زیادی را برای نوسازی تجهیزات آنها انجام داد اما این کافی نیست و داوطلبان ورود به هنرستان‌ها زیاد است بنابراین نیاز داریم سازمان برنامه و بودجه و صنعت کمک کنند تا بتوانیم هنرستان‌ها را توسعه داده و تجهیز کنیم.
عقب‌گرد رشته تجربی
باید توجه داشت فرایند هدایت تحصیلی فقط در دست آموزش وپرورش نیست بلکه یک فرایند است و عوامل مختلفی در آن دخیلند، اگر وزرات علوم نگران افزایش داوطلبان در گروه تجربی است باید گفت چرا دانشآموزان بدون توجه به مدرک دپیلم و از هر رشته تحصیلی می‌توانند برای کنکور در گروه تجربی داوطلب شوند؟ هم‌اکنون بسیاری از داوطلبان رشته تجربی در کنکور ممکن است از گروه‌های آزمایشی دیگر باشند.
از سوی دیگر خانواده به آینده فرزندش توجه دارد، شأن و جایگاه برخی شغل‌ها در جامعه باعث ایجاد کشش و جاذبه ورود به رشته تجربی می‌شود البته از سال گذشته روندافزایشی رشته تجربی عقب‌گرد داشته است، اگرچه آمار قابل توجه نیست اما از افزایش داوطلبان این رشته جلوگیری شد و این حاصل آگاهی دهی به خانواده‌ها است تا حباب گرایش به رشته تجربی متوقف شود و آمار ثبت‌نام مدارس در رشته تجربی نسبت به سال گذشته کاهش داشته است.
پایان/
برای عضویت در کانال فرهنگیان در تلگرام کلیک کنید
| منبع خبر | اخبار فرهنگیان - تسنیم |
|---|---|
| اشتراک گذاري در: | تلگرام کلوب فيس نما لينکداين گوگل پلاس توئيتر فيس بوک |