موانع علاقه‌مندی دانش‌آموزان به "حجاب" چیست/ افزوده شدن "تربیت دینی" به سرفصل آموزش‌‌های انجمن اولیا و مربیان

خبرنگار اجتماعی ؛ حجاب و عفاف از آن دست مقوله‌هایی است که در سند تحول بنیادین راهکارهای مختلفی برای آن پیش‌بینی شده است اما اگر بخواهیم مسائل را دقیق‌‌تر بررسی کنیم نه تنها این راهکارها تا به امروز عملیاتی نشده است بلکه در بحث حجاب و عفاف یا برنامه موثری وجود نداشته یا اگر اقدامی هم بوده به‌صورت سلبی از سوی مدارس انجام شده که اتفاقاً نتیجه معکوسی داشته و به دلزدگی دانش‌آموزان ختم شده است.

سند تحول بنیادین حدود 351 برنامه دارد که از این تعداد حدود 40 برنامه مرتبط با حوزه پرورشی است و چهار برنامه به حجاب و عفاف برمی‌گردد یعنی 10 درصد برنامه‌ها به مقوله حجاب و عفاف مرتبط است اما با این حال هنوز اقدام موثری در این رابطه انجام نشده است.

البته آموزش‌وپرورش در حوزه حجاب و عفاف برنامه کم ندارد و در هر دوره‌ای از برنامه‌ای رونمایی می‌شود مثلاً یک روز از تدوین بسته کامل فرهنگی و تربیتی برای حجاب  و عفاف می‌گویند و روز دیگر شیوه‌نامه توسعه و تحکیم فرهنگ حجاب و عفاف در آموزش‌وپرورش ابلاغ می‌شود اما پرسش اصلی میزان تأثیرگذاری این برنامه‌ها بر جامعه هدف است؛ هرچند آموزش و پرورش متولی اصلی این حوزه نیست و سایر بخش‌های فرهنگی جامعه نیز مسئولند به عنوان مثال در جایی که میان نوع پوشش دانش‌آموزان در درون و خارج از مدرسه تعارض وجود دارد و شاهد تضاد میان خانواده و مدرسه در این رابطه هستیم چگونه می‌توان انتظار داشت که حتی اگر آموزش‌وپرورش برنامه خوبی طراحی کرد، مؤثر واقع شود؟!

اگر بخواهیم فقط به یک مورد از وظایف آموزش‌وپرورش در حوزه حجاب و عفاف، یعنی لباس فرم مدارس اشاره کنیم، نقدهای متعددی به آن وارد است؛ آیا لباس فرم توسط دانش‌آموز و معلم انتخاب می‌‌شود؟ یعنی به جای اجبار کردن آنها به استفاده از یک لباس فرم خاص، برای طراحی این لباس از دانش‌آموزان و معلمان مشورت گرفته می‌شود تا مثلاً بدانیم در مقطع ابتدایی چه رنگ و چه نوع از مدل لباس فرم مورد پسند دانش‌آموزان است؟

حالا در این شرایط بسیج جامعه فرهنگیان می‌گوید که قرار است برنامه‌های جدی‌تری را در حوزه حجاب و عفاف اجرا کند.

اکرم کرمی؛ مدیر بخش خواهران سازمان بسیج فرهنگیان در گفت‌وگو با خبرنگار اجتماعی اظهار کرد: مخاطب مستقیم ما فرهنگیان هستند البته آنها در ارتباط مستقیم با دانش‌آموزان هستند و این پیام‌ها را به آنها منعکس می‌کنند.

وی در پاسخ به این پرسش که "آیا برای طراحی برنامه‌های جذاب و تأثیرگذار در حوزه حجاب و عفاف، اتاق فکری متشکل از اساتید دانشگاه و معلمان دارید که با تبادل نظر و هم‌اندیشی برنامه‌های تأثیرگذار طراحی شود نه اینکه صرفاً برنامه‌‌ها با هدف ارائه گزارش به مسئولان بالادستی تدوین شود و در نهایت نتیجه مطلوبی هم از آن برداشت نشود" گفت: در اتاق‌های هم‌اندیشی که اساتید دانشگاه و معلمان حضور دارند، درباره برنامه‌ها همفکری می‌شود اما باید برای سه نهاد برنامه‌ریزی داشته باشیم که نخستین نهاد خانواده است چرا که هم‌اکنون والدین در 7 سال نخست زندگی هیچ اقدامی برای تربیت دینی کودک انجام نمی‌دهند و بعد از آن نیز این وظیفه را به مدرسه محول می‌کنند.

پازل تربیت دینی دانش‌‌آموزان ناقص است

مدیر بخش خواهران سازمان بسیج فرهنگیان ادامه داد: این فرایند باعث می‌شود تا بخشی از پازل تربیت دینی کودک مغفول بماند و در برنامه‌ریزی‌ها باید نهاد خانواده را که تربیت در آنجا پایه‌ریزی می‌شود در نظر بگیریم براین اساس جلسات انجمن اولیا و مربیان بستر خوبی است تا آموزش‌های لازم به والدین ارائه شود و با آموزش‌وپرورش به توافق رسیدیم تا تربیت دینی کودکان به‌عنوان سرفصل آموزشی در جلسات انجمن اولیا و مربیان لحاظ شود، تربیت دینی باید به مسئله‌ای برای خانواده‌ها تبدیل شود هم‌اکنون تربیت فرزند به لحاظ علمی و مهارتی اولویت بالایی دارد اما به تربیت دینی در خانواده توجهی نمی‌شود.

وی ادامه داد: انجمن اولیا و مربیان باید پُربار شود و صرفاً به مباحث آموزشی نپردازند بلکه یک درجه بالاتر رفته و مباحث پرورشی و تربیت دانش‌آموز را نیز مدنظر قرار دهند هم‌اکنون برخی خانواده‌ها قائل به تربیت دینی نیستند و اگر هم قائل باشند، به آن عامل نیستند و فرزند وقتی مشاهده می‌کند، پدر و مادر به مسئله حجاب و پوشش در سطح جامعه بی‌توجه است، الگوبرداری می‌کند حتی ممکن است در مدرسه نیز الگوی مناسبی را به لحاظ پوشش از معلمان نبیند.

کرمی بیان‌کرد:‌ حتی در برخی خانواده‌هایی که به مسئله تربیت دینی قائل هستند، نحوه ورود به این موضوع اشتباه است یعنی به جای پرورش عقاید کودک و ورود تدریجی به آموزش‌های دینی، او را رها کرده و یکباره از سن 9 یا 15 سالگی به صورت سلبی به او می‌گویند که باید این موارد را رعایت کند، ورود بچه‌ها به مسئله دین به جای عقاید با احکام شروع می‌شود و چون سلبی است، پذیرش از سوی آنها به لحاظ روحی و روانی ایجاد نمی‌شود و از آن سرباز می‌زنند.

آموزش تربیت دینی در جلسات انجمن اولیا و مربیان مدارس

مدیر بخش خواهران سازمان بسیج فرهنگیان گفت: آموزش تربیت دینی در جلسات انجمن اولیا و مربیان به صورت یک سرفصل منظم وجود نداشت و تلاش می‌کنیم از مهر امسال این هدف محقق شود اما باز هم ممکن است مدارس و اولیا نپذیرند چون هزینه‌هایی دارد و به دلیل بار مالی و محدودیت زمانی در تمام مدارس اجرا نشود البته ما می‌توانیم با وزارتخانه توافق کنیم که کارشناسان حوزه دینی، پاسخگوی شبهات دانش‌آموزان، خانواده‌ها و معلمان باشند و ارتباط حوزه‌های ما با مدارس تقویت شود تا بار هزینه‌های مالی برگزاری این دوره‌‌ها نیز کاهش یابد.

وی مطرح کرد:‌ مدرسه دومین نهادی است که دانش‌آموز بعد از خانواده وارد آن می‌شود، بخشی از مشکلات بی‌حجابی و بدحجابی در جامعه به ضعف‌های موجود در مدارس نیز مربوط است چرا که برنامه کارشناسی در حوزه حجاب و عفاف وجود ندارند؛ در همین لباس فرم مدارس مشاهده می‌کنید که مدل آن مناسب سن دانش‌آموز نیست و رنگ‌ها هم تیره است همچنین در انتخاب لباس فرم، شاهد عدم تطابق با مسائل روانشناختی کودک و نوجوان هستیم و اگر این مشکل حل می‌شد شاید دانش‌آموزان تا این حد به مسئله پوشش و لباس فرم مدرسه دافعه نداشتند.

بی‌توجهی به حس زیبا دیده‌شدن نوجوانان!

کرمی با اشاره به ایزوله کردن فضای مدارس و ناکامی در ایجاد یک محیط شاد گفت: محیط شاد مدارس و تخلیه هیجان و انرژی دانش‌آموزان در بستر مناسب باعث نشاط می‌شود اما هم‌اکنون چنین مسئله‌ای را در مدارس شاهد نیستیم از سوی دیگر "زیبا دیده‌شدن" حس مهمی برای نوجوانان است که در لباس فرم مدارس لحاظ نشده است.

مدیر بخش خواهران سازمان بسیج فرهنگیان بیان‌کرد: در خانواده و مدرسه باید روی عقاید بچه‌ها کار شود؛ هم‌اکنون افرادی را داریم که به حجابشان معتقد هستند و همیشه هم پوشش مناسب دارند چون بر اساس اعتقادات به آن رسیده‌اند اما ما مقدمات را رها کرده‌ایم و یکباره به دختر 9 ساله می‌گوییم باید حجاب داشته باشد، مشخص است که او نمی‌پذیرد! باید به لحاظ اعتقادی دانش‌آموز را مجاب کنیم اما این کم‌کاری در خانواده و مدارس مشاهده می‌شود و باید مباحث عقیدتی حجاب و عفاف در سن 7 تا 9 سالگی به دانش‌آموزان آموزش داده شود.

وی تصریح‌کرد: ما با دختران دانش‌آموز با روحیه‌ای لطیف مواجه هستیم و باید این مسئله را لحاظ کنیم بنابراین باید آموزش‌هایی را برای فرهنگیان داشته باشیم که با مسائل روانشناختی دانش‌آموزان و اینکه در این سن به لحاظ روحی و روانی چه خصوصیاتی دارند، آشنا شوند تا با شناخت دقیق از مخاطب به ارائه آموزش‌های لازم اقدام کنند.

کرمی بیان کرد: هم‌اکنون معلمان در مدرسه محور هستند و باید خودشان  قائل و عامل به حجاب باشند و اگر اینگونه نباشد، نمی‌توان انتظار موفقیت برنامه‌ها را داشت البته در آموزش‌وپرورش نسبت به جاهای دیگر وضعیت حجاب بسیار بهتر است و امیدواریم با تقویت فرهنگیان بتوانیم فضا را اصلاح کنیم.

مدیر بخش خواهران سازمان بسیج فرهنگیان با اشاره به برگزاری دوره‌های توانمندسازی برای فرهنگیان گفت: در دوره‌های ضمن‌خدمت می‌توان، آموزش‌های لازم را ارائه کرد و معلمان شیوه‌های برخورد و ترغیب دانش‌آموزان به رعایت حجاب را بدانند تا برخی رفتارها منجر به دلزدگی یا لجبازی دانش‌آموز نشود.

وی در پایان محور سوم را جامعه دانست و عنوان‌ کرد: وقتی دختر جوان مشاهده می‌کند جامعه مردانه طراحی شده است و نمی‌تواند با پوشش و حجاب به علاقه‌مندی‌هایش بپردازد، حجاب را حذف می‌کند، در برخی موارد مسئولان کم‌کاری داشته‌اند یعنی می‌توانستند مکان‌های مناسب ویژه بانوان را افزایش دهند اما این کار انجام نشده است باید گفت مسئله پوشش نامناسب و بدحجابی به خودی خود به وجود نیامده و اثر کم‌کاری‌هاست.

پایان/