متهم به مافیای کتب درسی هستیم/ سبک کردن کوله‌پشتی دانش‌آموزان با کاهش تنوع کتاب‌های درسی

گروه اجتماعی ؛ حجت‌الاسلام علی ذوعلم در برنامه تلویزیونی پرسشگر با موضوع چالش‌های تحول در برنامه‌ریزی درسی اظهارکرد: چرا به جایی رسیدیم که کنکور مقبول‌ترین شیوه عمل برای گزینش ورود به سیستم آموزش عالی شده و هنوز سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی نتوانسته خود را بازیابی کند؟

وی ادامه داد: هنوز نهاد تعلیم و تربیت آنطور که باید جدی گرفته نشده و ریشه بحث همین جاست. 

رئیس سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی با اشاره به تبعات کنکور گفت: شیوه‌هایی برای تغییر کنکور مطرح شده اما جدی گرفته نشده است؛ 80 درصد جهت‌دهی به محتوای تعلیم و تربیت، بر عهده سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی است و باید پاسخگو باشیم  و واقعا اینگونه است. 

کنکور 30 درصد مقصر است، کوتاهی خود را نادیده نگیریم

ذوعلم ادامه داد: در دوره ابتدایی ممکن است کنکور به برخی مدارس ابتدایی تسری پیدا کرده باشد اما در اکثر دبستان‌های ما هنوز بحث کنکور مطرح نیست و اینکه کودک در این دوره 6 ساله چه مهارت‌هایی را می‌آموزد واقعا به عهده ماست و باید پاسخگو باشیم؛ گاهی حاضر نیستیم کاستی‌ها را بپذیریم ممکن است در کل 12 پایه و در سطح 14 میلیون دانش‌آموز 30 درصد شیوه ارزشیابی موجب انحراف در سیستم آموزشی شده باشد و عوامل مختلفی در ناکارآمدی نظام آموزشی موثر است که همه را باید همراه با هم بررسی کنیم مبادا مسئولیت خود را فراموش کنیم و مشکلات را به گردن نظام ارزشیابی بیاندازیم.

وی ادامه داد: کنکور هم حتما قابل حل است و می‌توان شیوه‌های جایگزینی را برای آن درنظر گرفت که تبعات کنکور را به حداقل برساند.

رئیس سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی با اشاره به دو قانون حذف کنکور و تغییر شیوه ارزشیابی کنکور اظهار کرد: در این دو قانون بار کارشناسی مسئله به عهده سازمان سنجش قرار گرفت ولی باز هم  یک نوع استقلال نظر و رای کارشناسی دیده نشد. روسای قوا باید کارگروهی مستقل ایجاد کنند و کارشناسانی از سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی و سازمان سنجش و کارشناسانی که راهکارهای نو دارند در آنجا حضور یابند و به دور از شتاب‌زدگی سناریوهای مختلف را بررسی و به راهکاری مشخص برسند.  

تشتت آرا در آموزش وپرورش! 

ذوعلم درباره انتقادات وارد بر رسانه ملی برای پخش تبلیغات موسسات کنکوری و آمادگی آزمون‌های مدارس سمپاد گفت: صداوسیما موظف است آزمون‌های ورودی تیزهوشان را نقد کند و آموزش و پرورش را با تنویر افکار عمومی به این سمت ببرد که این آزمون‌ها متوقف شود. در آموزش و پرروش هم دچار تشتت آرا هستیم، گروهی آزمون پایه هفتم را خوب می‌دانند و برخی هم نقد جدی به آن دارند و به جمع‌بندی روشنی نرسیدیم و شاید مهمترین وظیفه وزیر آموزش و پرورش روشن‌کردن این موضوع باشد.

آموزش‌های ضمن خدمت الکترونیک معلمان در حد یک شوخی

رئیس سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی با بیان اینکه نگاه ما به معلمان باید شریک در برنامه‌ریزی و مدیریت محتوایی تعلیم و تربیت باشد، گفت: آیا سازوکارها و زمینه‌هایی که باید در آموزش و پرورش باشد تا توانمندی معلمان را تقویت کند، وجود دارد؟ در این زمینه بسیار ضعیف عمل می‌کنیم. کلاس‌های توانمندسازی معلمان به صورت حضوری به دلیل مشکلات مالی کم شده و آزمون‌های الکترونیک ضمن خدمت برگزار می‌شود که آن هم در حد یک شوخی است.

وی با بیان اینکه با سیاست چندتالیفی صد درصد موافقم اما بستر تشکیلاتی که آن را محقق کند نداشته‌ایم، تصریح‌کرد: باید بتوانیم بین  دو مقوله طراحی و برنامه‌ریزی درسی در 11 حوزه یادگیری، تعیین استانداردها، ارائه مفاهیم اصلی و تعیین روش‌ها تمایز قائل شویم و براساس آن بسته یادگیری که مهمترین آن کتاب درسی است، تألیف شود. امروز اگر فردی به ما مراجعه کند و بگوید می‌خواهم کتاب ریاضی تألیف کنم باید چه کار کنم، سند مشخصی نداریم که استانداردها را مشخص کرده باشد تا براساس آن بتوان محصول کار فرد را ارزشیابی کردو با اصلاح ساختار امیدواریم این زمینه فراهم شود و حتی هدف کمّی هم داشته باشیم مثلاً بگوییم 30 درصد کتب تا 5 سال دیگر توسط بخش‌های بیرونی که اعلام آمادگی‌ کرده‌اند، تألیف شود امروز مطالبه  دانش‌آموز و خانواده این است که در سه سال آخرمعلمان فقط نکات کنکوری بگویند در حالی که باید ارزشیابی پایانی هم بر اساس محتواهای تالیف شده برنامه درسی باشد.

ذوعلم درباره احیای معاونت تالیف محتوا در سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی گفت: این پست سازمانی قبلا وجود داشت ولی معاون نداشت ما این پست سازمانی مهجور را احیا کردیم. 

مافیای تألیف کتب درسی و تلاش برای برطرف کردن اتهامات

وی در پاسخ به پرسشی درباره مافیای دفتر تالیف و اینکه ورود به این سازمان غیر ممکن است، خاطرنشان‌کرد: ما متهم به بحث مافیا هستیم و اگر بتوانیم مقوله طراحی و برنامه‌ریزی درسی هر کدام از حوزه‌های یادگیری و تعیین استانداردها را از هم تفکیک کنیم و این را از بخش تولید کتب درسی جدا کنیم، این اتهامات برطرف می‌شود یعنی باید بگوییم هر فرد و هر موسسه‌ای که می‌تواند براساس این استانداردها برای ما کتاب تولید کند، آمادگی خود را اعلام کند، امیدوارم برای چندعنوان درسی تا دوسال آینده این کار را انجام دهیم، سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی به یک کار جهادی نیاز دارد همکاران ما آماده‌اند و باید زمینه‌سازی کرده و راه را باز کنیم، آماده‌سازی برای استاندارد‌سازی، نظارت و سنجش برای تایید محتوای تولید شده باید صورت بگیرد.

رئیس سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی درباره حجم کتب درسی گفت: در این باره بین کارشناسان اختلاف نظر وجود دارد. پیشنهادات ما به شورای عالی آموزش‌وپرورش رفته و ما مصوبات شورای عالی  را اجرا می‌کردیم نه اینکه مثلاً کتاب تفکر و سوادرسانه‌ای را مستقل تدوین و ارائه کنیم البته نقدهایی وجود دارد و اینطور هم نیست هرکاری انجام شود همه 100 درصد موافق آن باشند.

ذوعلم ادامه داد: یکی از مضایق ما سختی در اجراست آیا برای کتبی چون تفکر و پژوهش که وارد برنامه‌درسی شده است  معلم توانمند و متخصص تربیت کرده‌ایم؟ در مجموع روند کلی کار ما بر کاهش تنوع و سبک‌کردن کوله پشتی و کاهش استرس‌های ناشی از آزمونهاست. اما یک مشکل کلی ما در صحنه اجراست و شکافی در اینجا داریم. 

وی ادامه داد: در سازمان پژوهش و برنامه ریزی آموزشی فقط به رشته برنامه‌ریزی درسی نیاز نداریم، به متخصص رشته‌های دیگری هم نیاز داریم و هرکدام از گروه‌های درسی شورای برنامه‌ریزی دارند. با انجمن برنامه‌ریزی درسی و متخصصان مربوطه در تماس هستیم و بازخوردها را از معاونت ابتدایی و متوسطه باید به ما بدهند، اتفاقاً برخی مفاهیم را معلمان می‌گویند در کتاب درسی کم توضیح داده شده است همچنین زمان آموزش هم در طول سال دچار کاهش‌هایی می گردد که ما را دچار مشکل می‌کند.

پایان/