تاريخ در واقع ، علم كشف رويدادهاي به وقوع پيوسته در جامعه هاي گوناگون وشناخت نهادهاي متفاوت وساخت يا ساختواره هاي اجتماعي است . رويدادهاي گذشته حيات انساني به لحاظ موضوعي ، اجتماعي و فرهنگي واقتصادي وسياسي هستند ، به لحاظ زماني ، هر واقعيت تاريخي متعلق به دوره اي مشخص و شرايط منبعث از آن است . افزون بر اين ها ، هر جامعه اي داراي ويژگي هايي است كه ازدگرگوني هاي دروني ودادوستدها وتعامل وگفت وگوهاي بروني ،نشأت گرفته است . از اين رو ، جامعه ها ، جماعت ها ، فرهنگ ها، پاره فرهنگ ها و تمدن هاي متعدد به وجودآمده و هيچ گاه،هيچ يك از آنها كاملاً منزوي و جدا از هم نبوده اند .
تاريخ ايران را مي توان ، به لحاظ مكاني ، سرگذشت مردمي دانست كه در سرزميني گسترده – كه بعدها «ايران زمين » ناميده شد و پشته يا فلات يا نجد ايران (به مساحت 000/600/2 كيلومتر مربع ) بخشي از آن به شمار مي رفته است – زندگي خود را آغاز كرده اند .
ايران زمين يا سكونتگاه ايرانيان از شرق ، تا رودسند و كوه هاي پامير و كرانه هاي سير دريا ؛ ازغرب، تاجلگه هاي ميان رودان (= بين النهرين ) و آسياي صغير ؛ از شمال ، تادرياي خوارزم وبلندي هاي قفقاز و رود كورا؛ و ازجنوب ، تا آن سوي خليج فارس و درياي عمان ، ادامه داشته است .از اين سرزيمن وسيع ، اكنون ، تنها 000/648/1 كيلومتر مربع باقي مانده كه مساحت كشور ايران است