"طبقاتی شدن نظام آموزش در مدارس" واقعیت تلخ این روزهای کشور

خبرنگار اجتماعی ؛ امسال نیز همانند سال‌های گذشته با اعلام اسامی نفرات برتر کنکور 98 یک بار دیگر اثبات شد که تمام آنها، دانش‌آموزان مدارس خاص از سمپاد تا نمونه دولتی یا غیردولتی‌ هستند و باز هم دست مدارس دولتی خالی است اما این فقط یک روی سکه است و آنچه در پس این ماجرا به عنوان دغدغه و هشدار مطرح است، نظام طبقاتی آموزش کشور است که حالا دانشگاه‌ها و رشته‌های برتر را هم از آن طبقات خاص جامعه می‌‌کند.

بیش از 70 درصد رتبه‌های برتر کنکور امسال در رشته‌های ریاضی، تجربی و انسانی دانش‌آموزان مدارس سمپاد هستند، سهم غیردولتی‌ها 14 درصد و نمونه دولتی‌ها 13 درصد است؛ در میان 40 نفر اول کنکور سراسری، 19 دانش‌آموز اهل تهران‌اند که 66 درصدشان در مدارس غیردولتی و نمونه دولتی و 33 درصد در مدارس سمپاد درس خوانده‌اند.

 آنچه در این ماجرا می‌‌توان به آن پرداخت، دسته‌بندی‌های مختلف مدارس و جداسازی دانش‌آموزان، تأثیر آن در بازتولید نابرابری آموزشی، طبقاتی شدن آموزش در کشور و در نهایت ناکام ماندن دانش‌آموزان از طبقات پایین‌‌تر جامعه در چرخه رقابت و ورود به دانشگاه‌ها و رشته‌های برتر است.

در این باره حمایت میرزاده؛ سخنگوی کمیسیون آموزش‌وتحقیقات مجلس بر این باور است: نظام آموزشی کشور طبقاتی شده است و شاهد انواع مدارس هستیم که انتخاب را برای خانواده‌ها سخت و نظارت را برای آموزش‌وپرورش دشوار کرده و این واقعیت تلخ نظام آموزشی امروز کشور است.

براساس نفرات برتر کنکور نمی‌توان نسخه پیچید

او اما به این نکته هم تأکید دارد که نمی‌توان فقط با نتایج کنکور آن هم 10 نفر نخست درباره نظام آموزشی قضاوت کرد چرا که اگر 40 سال گذشته را بررسی کنیم در سال‌های مختلف موارد استثناء همواره وجود داشته است مثلاً در برخی سال‌ها، تعداد قبولی‌ها از میان مدارس دولتی بیشتر و در برخی سال‌ها از مدارس غیردولتی بیشتر بود و این به معنای عملکرد ضعیف مدارس دولتی نیست همچنین اگر براین اساس بگوییم مدرسه‌ای که نفرات برتر کنکور از آنجا هستند، مدرسه خوبی است باید این پرسش را مطرح کرد که پس چرا سایر دانش‌آموزان آن مدرسه نتوانسته‌اند رتبه‌های خوب را کسب کنند؟

مدارسی که دانش‌آموزان تیزهوش را برند خود می‌کنند!

سخنگوی کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس به این مسئله مهم اشاره دارد که برخی مدارس خاص و غیردولتی، دانش‌آموزان را انتخاب می‌کنند یعنی افراد مستعد را به صورت موردی شناسایی و آنها را به مدارس خود می‌برند تا برندی برای مدرسه باشند، اینگونه نیست که فاصله میان این مدارس با مدارس دولتی بسیار زیاد باشد چرا که معلمان معمولاً تعهد دارند و در مدرسه دولتی یا غیردولتی هر چه می‌دانند را در کلاس درس ارائه می‌دهند اما اینکه این مسئله نشانه‌ای از طبقاتی شدن نظام آموزش کشور است و در نهایت به ضرر دانش‌آموزان مناطق محروم و خانواده‌های کم درآمد منجر می‌شود، واقعیتی تلخ است که با آن مواجهیم.

مدارس "سواکن جداکن"!

همچنین ابراهیم سحرخیز؛ معاون  اسبق آموزش متوسطه وزارت آموزش‌وپرورش با اشاره به اینکه نابرابری آموزشی روز به روز تشدید و مدرسه از یک نهاد اجتماعی به یک بنگاه اقتصادی و آموزش به کالا تبدیل می‌شود، گفت: متاسفانه  مدارس عادی دولتی نتوانستند در این رقابت موفق باشند چرا که در بحث کنکور، معلم حرف نخست را می‌زند و امکانات کمک آموزشی می‌تواند موثر باشد اما در مدارس دولتی این ظرفیت‌ها را برای رشد دادن دانش‌آموزان در کسب رتبه‌های برتر نداشتیم.

وی ادامه داد: البته کنکور تنها شاخص نیست و باید عوامل متعدد دیگر را لحاظ کرد، وقتی 30 نفر رتبه‌های برتر کشور یا رتبه‌های سه رقمی را بررسی می‌کنیم نشان از آن دارد که حدود 90 درصد رتبه‌های برتر به جز  30 نفر برتر و حتی رتبه‌های  زیر هزار از مدارس خاص هستند، در بین مدارس دولتی و غیردولتی مدارسی را داریم که اصطلاحاً "سواکن جداکن" هستند یعنی دانش‌آموزان را گلچین و آموزش‌های ویژه و برنامه‌های تکمیلی ارائه می‌دهند و رتبه‌های خوبی را هم در کنکور کسب می‌کنند.

معاون سابق آموزش متوسطه وزارت آموزش‌وپرورش که در یک برنامه رادیویی سخن می‌گفت، متذکر شد: نکته بسیار مهم این است که در پیشرفته‌ترین و پردرآمدترین کشورهای دنیا، مردم 18 درصد از بار آموزش را به دوش می‌کشند اما در ایران بیش از 33 درصد هزینه‌های آموزش‌وپرورش را مردم پرداخت می‌کنند همچنین کمتر از 2 درصد تولید ناخالص ملی به این وزارتخانه اختصاص می‌یابد و دولت به دنبال این است که همین هزینه‌های را هم کاهش دهد که دود آن به چشم دانش‌آموزان مدارس عادی می‌رود.

پایان/