تاريخ زندگي پيشوايان (ع) عبارت است از اقتدار خط مكتب رسالت به اين منظور كه ادامة رهبري اسلام را در بناي امت مجسم سازد. پس از گذرگاه اين حقيقت عمل پيشوايان را مطالعه مي كنيم كه پس از وفات پيامبر بزرگوار (ص) پشتيباني از آينده دعوت را صورت تحقق بخشيده اند. رسول اكرم (ص) در برنامه ي عملي خود براي دگرگون سازي اجتماع در مدتي كوتاه گامهاي شگفت انگيز برداشت و برنامه چنين بود كه پس از درگذشت آن بزرگوار پيشوايان مي بايست راه درازي را كه براي تحقق بخشيدن به برنامه او ضرورت داشت مي پيمودند راه و دگرگون كردن اجتماع به طوري كه همه جا را فرا گيرد كاري نبود كه در مدتي كوتاه و به آساني صورت پذيرد بلكه راهي بود دراز و فاصله هاي عظيم و معنوي ميان جاهليت و اسلام برقرار بود.
از اين رو بود كه عمل پيشوايان (ع) براي كامل كردن طريق مزبور صورت گرفت تا هدفهاي اسلام كه پيغمبر (ص) در پي آن بود تحقق پذيرد و در نتيجه همه آثار گذشته را كه از جاهليت بر جاي مانده بود از ميان ببرد و ريشه هاي آن از بن بركنده شود و بناي يك امت جديد در سطح ضروريات دعوت و مسئوليت هاي آن پي ريزي شود به زودي بحث ما روشهاي عملي گوناگون را كه پيشوايان (ع) به آن دست زدند