ساختارهاي مدني اسلام ،ضامن حفظ حقوق و آزادي بشر
ين ساختارها در قرنهاي اوليه اسلام شكل گرفته و تاكنون در تمامي گوشه و كنار جهاني اسلام فعال است و در عين حال تا حدودي قدرت فعال كردن و بسيج نيروها را در رويارويي با سوءاستفادههاي هيأت حاكمه خود دارند
علما و مجتهدان اسلام
شالوده حقيقي – سياسي و اجتماعي – اقتصادي كل تمدن اسلامي از جنبه علمي ، فكر و فنآورانه خود به دست گروه عظيمي از علماي بزرگ آماده شده است . كل سازمان اجتماعي يك دولت بزرگ اسلامي در تمامي سطوح خود به صورتي مستحكم و با عناصري مطمئن ،با كوشش جوامع پرتعداد علما يكپارچگي يافته است.
اين قاعده در سايه احكام قرآن حاصل شده است كه مسلمانان را مكلف ميكند تمامي عملكردهاي خود را صرفا با احكام و اصول اسامي هم سوكنند . و علماي ديني كه طبق سنت اسلامي از \" وراث پيامبر \" محسوب ميشوند ،از ديد عموم مردم از مفسران احكام اسلامي و اصول مربوط به هر يك از عرصههاي مشخص زندگي بشري بودند.
اينجا بايد به اصوليترين تفاوتهاي علماي ديني – مفسران احكام اسلامي – با علماي ساير فرقهها و يا اديان ، از جمله مسيحيت ، اشاهر نماييم. اول ،اسلام با طبقه بندي روحانيون يا سلسله مراتب ديني – اداري كليساهاي مسيحي بيگانه است.