جایگاه دولت در اقتصاد اسلامی و مقایسه آن با دیگر نظریات

پایان نامه و مقالات رشته اقتصاد
دانلود مقاله رشته اقتصاد جایگاه دولت در اقتصاد اسلامی و مقایسه آن با دیگر نظریات چكیده ظهور انواع نظریات دربارة دولت در عرصة اقتصاد در دوران معاصر، لزوم روشن ساختن جایگاه دولت در اقتصاد اسلامی و مقایسة آن با دیگر نظریات را ضرور ساخته است. مقاله با بیان ویژگی‌های كلّی دولت در مكاتب مركانتالیست، فیزیوكرات، كلاسیك، مكتب تاریخی، نئوكلاسیك، كینز، دولت رفاه، هزینة مبادلة اطّلاعات، انتخاب عمومی یا مكتب اقتصادی سیاست ضمن بیان اهداف، وظایف، اختیارات و منابع در اختیار دولت اسلامی، تفاوت‌های دولت اسلامی را با دیگر دولت‌ها روشن می‌سازد. مقایسه در موارد هدف نهایی فعالیت دولت، مالكیت منابع، اصل عقلایی دخالت دولت، دیدگاه دربارة دولت، رابطة دولت و بخش خصوصی، سیاستگذاری، تأمین اجتماعی و رفع فقر و بی‌عدالتی، تولید كالا‌های عمومی، تولید كالاهای دارای انحصار طبیعی، توزیع مجدّد درآمد، توزان اجتماعی و شیوه تصمیم‌گیری صورت گرفته و نشان می‌دهد كه دولت اسلامی مشتركاتی با برخی دولت‌ها دارد؛ اما نمی‌توان آن را جزو یكی از آن دیدگاه‌ها دانست؛ بلكه نظریة دولت اسلامی در عرصة اقتصاد به جهت تفاوت در اهداف، شیوه‌ها، ابزارها استقلال كامل دارد. واژگان كلیدی: دولت دولت رفاه اقتصاد اسلامی عقاید اقتصادی مقدّمه دولت از مهم‌ترین نهادهای بشری است كه حضور فعّال آن در طول تاریخ زندگی اجتماعی انسان روشن است. هزاران سال است كه انسان برای تحقق نظم اجتماعی و سهولت زندگی خود و بهره مندی از امنیت داخلی و دفاع در برابر دشمن، نهاد دولت را سامان داده است. دولت‌ها در این مدت، گاه مردمی و گاه ضدّ مردمی بوده؛ گاه رفتاری عادلانه و گاه رفتار ظالمانه از خود نشان داده‌اند. گرچه جنبش‌های اجتماعی برای تغییر دولت شكل می‌گرفت ، هیچ مردمی، نبودِ دولت را در باور خود راه نمی‌داد؛ زیرا می‌دانست نبودِ نهاد قدرتمند در جامعه به هرج و مرج اجتماعی می‌انجامد. وظایف دولت‌ها در گذر زمان ، بر حسب دیدگاه‌ها متفاوت بوده است. در قرون اخیر، دیدگاه‌های متعدّدی دربارة نقش‌های دولت در عرصة اجتماع مطرح شده است. شكل‌گیری دولت‌های مدرن در اروپا و دگرگونی‌های شگرف بعدی آن در مورد وظایف دولت به ویژه وظایف اقتصادی، مباحث بسیاری را در ادبیات مباحث سیاسی و اقصادی رقم زده است. طیف گستردة دولت حدّاقلی و ژاندارمی تا دولت كمونیستی ، و تحقّق آثار مثبت و منفی هر یك در جوامع، باعث شده تصمیم گیری دربارة انتخاب دولت مشكل‌تر شود.از سوی دیگر، در اقتصاد اسلامی، دولت نهاد مهمّ و اساسی است و شناخت حیطة دخالت آن به تبیین دقیق وظایف دولت اسلامی بر اساس متون دینی و مقایسة آن با وظایف انواع دولت‌های مطرح در ادبیات اقتصادی نیازمند است. با تعیین موقعیت جایگاه دولت اسلامی و رابطة آن با دولت‌های امروزی می‌توان عملكرد دولت‌های اسلامی و نتایج حاصله از حضور آن را حدس زد. فهرست مطالب جایگاه نهاد دولت در عرصة اقتصاد 1 چكیده 1 واژگان كلیدی: 2 مقدّمه 2 دولت در نظریات اقتصادی 3 2. دولت فیزیوكراسی 4 3. دولت كلاسیكی 5 6. دولت نئو كلاسیكی 6 7. دولت سوسیالیستی 7 8. دولت كینزی 7 9. دولت رفاه 7 10. دولت در نظریة انتخاب عمومی یا مكتب اقتصادی سیاست 8 11. دولت در نظریة هزینة مبادله 10 12. نظریة اطّلاعات 11 13. دولت در مكتب اقتصادی اسلام 12 اهداف دولت اسلامی 12 وظایف دولت اسلامی 13 اختیارات دولت اسلامی 15 مقایسه دولت اسلامی بادیگردولتها 18 1. هدف نهایی فعّالیت دولت 18 2. مالكیت منابع 19 3. اصل و عقلایی دخالت دولت 21 4. رابطة دولت وجامعه 22 5. دیدگاه دربارة دولت 23 6. رابطة دولت و بخش خصوصی 23 7. سیاستگذاری 25 8. تامین اجتماعی و رفع فقر و بی عدالتی 25 9. تولید كالاهای عمومی 25 10. تولید كالاهای خصوصی دارای آثار جانبی مثبت و منفی 26 11. تولید كالاهای دارای انحصارطبیعی 27 12. توزیع مجدّد درآمد 28 13. توازن اجتماعی 28 14. شیوه‌ تصمیم‌گیری 29 نتیجه‌گیری 30 منابع و مأخذ 32