اهداف و کارکردهای کتابخانه های عمومی

مدیریت
دانلود تحقیق پایان نامه رشته مدیریت آموزشی اهداف و کارکردهای کتابخانه های عمومی مقدمه هر کتابخانه ای که خدمات معمولی کتابخانه را بدون هزینه به همه افراد یک جامعه یا منطقه ارائه دهد و با بودجه‌های عام یا خاص حمایت شود و خدمات خود را به همه مردم آن منطقه عرضه نماید، کتابخانه عمومی نامیده می‌شود (انجمن کتابداری آمریکا ، 1983).کتابخانه‌های عمومی به عنوان نهادی عمومی و غیردولتی درعرصه و فضای عمومی جامعه ایفای نقش می‌نمایند و به عنوان سازوکاری حیاتی درفرآیند توسعه فرهنگی واجتماعی جامعه شناخته شده اند. چنین نهادی ازاهداف چند گانه ای درحوزه فعالیت خود برخورداراست که مهمترین اهداف آن فراهم آوری محیط مساعد به منظور دسترسی آسان اقشار مختلف جامعه به منابع مکتوب ومضبوط، افزایش ارتقاءسطح آگاهی‌های عمومی، ایجاد وتقویت عادت به مطالعه وخواندن درافراد جامعه می‌باشد. کتابخانه عمومی، نهادی است برای گردآوری و تولید انواع دانش و اطلاعات که برای استفاده کنندگان به سهولت قابل دسترسی است. کتابخانه عمومی خدمات خود را بر اساس برابری تهیه می‌کند تا همگان بدون توجه به سن، جنسیت، مذهب، ملیت، زبان و موقعیت اجتماعی به آن دسترسی داشته باشند. خدمات ویژه باید برای کسانی که به هر علت نمی توانند از خدمات و منابع عادی و معمولی استفاده کنند تامین شود، به طور مثال برای اقلیت‌های زبانی، افراد معلول یا کسانی که در بیمارستان ها یا زندان ها هستند (ایفلا و یونسکو، 1381 ، ص77). از آنجا که کتابخانه عمومی بدون هیچگونه تبعیضی در خدمت تمامی اقشار جامعه است ، باید بدون در نظر گرفتن نژاد، مذهب، جنس، زبان، موقعیت اجتماعی و تحصیلات در خدمت کل جامعه باشد .بنابراین استفاده کنندگان از آن طیف وسیعی را در بر می‌گیرند که نیازها و علایق بسیار متفاوتی دارند. به همین لحاظ کتابداران و کارکنان آن علاوه بر دانش کتابداری باید مهارت‌های لازم ارتباطی، جامعه شناسی، و روانشناسی داشته باشند تا بتوانند به نحو بهتری با مخاطبان خود ارتباط برقرار کرده و خدمات لازم را ارائه دهند (مزینانی، 1384، ص 192). امروزه یکی از شایع ترین مباحث در دنیای کتابخانه ها و اطلاعات، مسئله تجهیز کتابخانه‌های عمومی به ابزارها و فناوری‌های جدید اطلاعاتی است به نحوی که همگان امکان استفاده از این فناوری را داشته باشند. رشد سریع حجم اطلاعات و تغییرات مداوم فناوری که به طور اساسی راه‌های دستیابی به اطلاعات را تحت تأثیر خود قرار داده است، بر کتابخانه‌های عمومی و خدمات آن ها نیز اثر جدی باقی گذاشته است.کتابخانه‌های عمومی در کنار ارائه اطلاعات به شکل سنتی، فناوری جدید اطلاعات را برای عموم دسترس پذیر می‌سازد.کتابخانه‌های عمومی این فرصت را دارند که دروازه ورود به دنیای اطلاعات الکترونیک باشند . کتابداران کتابخانه‌های عمومی باید به عنوان کاوشگران اطلاعات به کاربران همه گروه‌های سنی کمک کنند که به موثرترین وجه از فناوری‌های اطلاعات و ارتباطات بهره گیری کنند. آن ها باید به راحتی به اینترنت و سایر شبکه‌های جهانی دسترسی داشته باشند تا بتوانند خدمات مرجع و مشاوره ای بهتر به کاربران ارائه دهند و کاربران باید برای استفاده از اینترنت تحت آموزش‌های منظم قرار گیرند .مسئله آموزش چگونگی استفاده از این فناوری ها توسط کاربران را نیز نباید فراموش کرد .هر قدر که اهمیت این فناوری ها بیشتر شود ، نقش کتابخانه‌های عمومی نیز در رواج و گسترش این امکانات و دسترس پذیری آنان برای همگان حیاتی تر می‌شود. بنابراین کتابخانه عمومی باید امکان دستیابی به شبکه جهانی اینترنت و وب را برای همه اقشار جامعه بدون در نظر داشتن منفعت اقتصادی فراهم آورد (مکتبی فرد، 1385). در شرایط حاضر کشورهای رشد یافته بیش از سه دهه است که متخصصان خود را تحت آموزش قرار داده و با زمان همگام شده اند و به آن نیز بسنده نکرده ، با آموزش‌های مستمر بر دانش آن ها می‌افزایند.در کشورهای در حال رشد مسلما لزوم اجرای برنامه‌های آموزشی در این زمینه ها بیشتر احساس می‌شود و با اینکه سرمایه گذاری بر منابع انسانی بسیار گران است، نتیجه آن در درازمدت مفید خواهد بود، زیرا افراد ماهر نه تنها طراح و راهگشای مناسبی هستند بلکه در تربیت و آماده کردن متخصصان دیگر نیز شرکت خواهند داشت. به هر حال جهان کتابداری بیش از پیش متکی به فناوری جدید شده است و نیاز روزافزون به آموزش و استفاده از آن نیز احساس می‌شود .چنانچه آموزش نادیده گرفته شود یا در پی آن موفقیت مورد نظر کسب نشود، بکارگیری و استفاده از این نظام با مشکل مواجه خواهد شد.با وجود پیشرفت فناوری و کاهش اهمیت کتابخانه‌های سنتی، کتابداران به منزله مشاوران اطلاعاتی و کارشناسان بایستی بر دانش و فعالیت خود افزوده و به صورت مشاوران اطلاعاتی خدمات خود را ارتقا دهند، در این صورت حرفه کتابداری احترام و منزلت جدید کسب خواهد کرد. درمقابل کتابدارانی که به اصول قدیمی دلبستگی دارند کتابخانه ها کمتر مورد استفاده قرار خواهد گرفت و درعصر اطلاعات به تدریج محکوم به نابودی خواهند شد (علومی، 1376، ص 176). فهرست مطالب 2-10- کتابخانه‌های عمومی 2-10-1- اهداف کتابخانه‌های عمومی 2-10-2- کارکردهای کتابخانه عمومی 2-10-2-1- مجموعه سازی یا جمع آوری منابع 2-10-2-2- حفاظت و نگهداری منابع 2-10-2-3- سازماندهی منابع 2-10-2-3-1- فهرستنویسی 2-10-2-3-2- رده بندی. 2-10-2-3-3- نمایه سازی و چکیده نویسی 2-10-2-4- اشاعه اطلاعات 2-10-2-4-1- امانت 2-10-2-4-2- خدمات مرجع 2-10-2-4-3- خدمات اطلاع رسانی 2-10-2-5- مدیریت کتابخانه 2-11- مروری بر مطالعات انجام شده 2-11-1- پژوهش‌های داخلی 2-11-2- پژوهش‌های خارجی 2-12- جمع‌بندی منابع