مفهوم الگوی برنامه‌ی درسی و طرح‌ریزی برنامه‌ی درسی در پروژه برنامه‌ی درسی ملی

روانشناسی و علوم تربیتی
دانلود پایان نامه کارشناسی رشته علوم تربیتی مفهوم الگوی برنامه‌ی درسی و طرح‌ریزی برنامه‌ی درسی در پروژه برنامه‌ی درسی ملی مفاهیم برنامه‌ی درسی از آن جایی كه تعلیم و تربیت كوششی منظم و حساب شده است برخی طرح‌ها برای هدایت چنین كوششی ضروری به نظر می‌رسد . لغت برنامه‌ی درسی معمولاً به چنین طرحی اطلاق می‌شود. روش تعریف برنامه‌ی درسی منعكس كننده‌ی داوری‌های ارزشی مربوط به طبیعت تعلیم و تربیت است . همچنین تعریف به كار برده شده در چگونگی طرح ریزی برنامه‌ی درسی و مورد استفاده قرار گرفتن آن مؤثر است . نویسندگان بسیاری از كتاب‌ها و نویسندگان كتاب‌های برنامه‌ی درسی كه از سال 1918 و با انتشار كتاب با بیت (Bobbitt) تحت عنوان برنامه‌ی درسی آغاز می‌شود معمولاً مفهوم معینی از بنامه‌ی درسی را ارائه داده‌اند. بسیاری از این مفاهیم صرفنظر از نحوه‌ی عبارت پردازی شامل عناصر مشابهی بوده و كوشش‌هایی در مورد طبقه‌بندی آنان انجام شده است. لوئیس (Lewis) و میل (Miel) تعاریف برنامه‌ی درسی را در مقوله‌های زیر مورد شناسایی قرار داده‌اند: برنامه‌ی مطالعاتی نتایج مطلوب یادگیری ، فرصت‌های مطلوب اشتغال ، فرصت‌های یادگیری فراهم شده ، اشتغال عملی فراگیر و تجربیات عملی فراگیر. آن‌ها برنامه‌ی درسی را به عنوان «مجموعه‌ای از مقاصد درباره‌ی فرصت‌های اشتغال افراد تحت تعلیم با افراد دیگر و اشیاء (شامل همه‌ای اطلاعات ، فرانیدها ، تكنیك‌ها و ارزش‌ها) در محدوده‌ی زمانی و مكانی معین» تعریف كرده‌اند. تانر و تانر (Tanner and Tanner) در مروری بر تاریخ برنامه‌ی درسی نشان داده‌اند كه : «برنامه‌ی درسی به شكل‌های مختلفی تعریف شده است: 1) روایت جمع‌آوری شده‌ی دانش سازمان یافته، 2) سبك‌های تفكر ، 3) تجربه‌ی نژادی ، 4) تجربه‌ی هدایت شده ، 5) یك محیط یادگیری طرح‌ریزی شده ، 6) محتوا و فرایند شناختی / عاطفی، 7) یك طرح آموزشی، 8) نتایج و پیامدهای آموزش، و 9) یك نظام تكنولوژیكی بهره برداری.» کلمات کلیدی: برنامه‌ درسی نظام‌های آموزشی الگوی برنامه‌ درسی پروژه برنامه‌ی درسی ملی الگوهای برنامه‌ی درسی ما الگوپردازی را به عنوان جنبه‌ای خلاق از طرح‌ریزی برنامه‌ی درسی در نظر می‌گیریم. درست همانند نقش آرشیتكت در ساختمان و یا طراح مد در لباس و یا طرح‌ریز فهرست غذاها (نه فردی كه دستورالعمل غذا را تهیه می‌كند) در آشپزی. مثلاً گروه طرح‌ریزی كه مسؤل تهیه‌ی طرح‌هایی در حیطه‌ی شایستگی اجتماعی برای جمعیت یك مدرسه راهنمایی است، پس از جمع‌آوری و تجزیه و تحلیل اطلاعات اولیه و شناخت اهداف كلی، نیازمند ایجاد یا انتخاب یك الگوی كلی برای فررصت‌های یادگیری مورد نظر است. در میان موارد انتخابی آن‌ها این موضوعات وجود خواهد داشت: 1) یك الگوی موضوع درسی كه مطالعات خاصی را كه در علوم اجتماعی و انسانی انجام شده است مورد استفاده قرار می‌دهد، 2) طرحی از قلمرو و تسلسل كه بر محور انتخابی از نیازهای پایدار شایستگی اجتماعی بنا شده باشد، 3) تحلیلی از مهارت‌های اساسی شایستگی اجتماعی كه باید به عنوان مبنای فعالیت‌ها و مهارت‌های گروهی تدریس گردد، 4) گزینشی از دانش‌‌آموزان با علایقو مسائل واحد در رابطه با شایستگی اجتماعی در كلاس درس، مدرسه و اجتماع، و 5) موارد دیگر و از جمله تركیبی از عوامل ذكر شده. طرح الگو در نهایت تمامی دامنه‌ی فرصت‌های یادگیری در حیطه را برای این جمعیت و یا حداقل نكات طرح‌ریزی بعدی را پیش‌بینی می‌كند. یك الگوی برنامه‌ی درسی به سؤالات زیر پاسخ می‌دهد: 1) فراگیران چه كسانی خواهند بود؟ 2) زیر هدف‌ها یا هدف‌های عینی چیستند؟ 3) چه نوعی از تجربیات یادگیری فراهم خواهد شد؟ 4) جایگاه تجربیات یادگیری كجا خواهد بود؟ 5) مشاركت كنندگان یعنی فراگیران، معلمان و سایرین چه نقش‌هایی را ایفا خواهند كرد؟ 6) ابعاد زمانی و مكانی چه خواهد بود؟ 7) چه معیارهایی برای ارزیابی مورد استفاده قرار خواهند گرفت؟ فهرست مطالب مفاهیم برنامه‌ی درسی 2 برنامه‌ی درسی به عنوان موضوعات و مواد درسی 3 برنامه‌ی درسی به عنوان تجربیات 5 برنامه‌ی درسی به عنوان هدف‌ها 7 برنامه‌ی درسی به عنوان فرصت‌های طرح ریزی شده برای یادگیری 9 ملاحظات اساسی در طرح‌ریزی فرصت‌های یادگیری 13 رابطه‌ی برنامه‌ی درسی، آموزش و تدریس 15 سوابق تاریخی در طرح‌ریزی فرصت‌های یادگیری 17 روش‌های طرح‌ریزی برنامه‌ی درسی 18 طرح‌ریزی برنامه‌ی درسی 26 عناصر یك طرح برنامه‌ی درسی 26 جایگاه برنامه‌ی درسی 33 الگوهای برنامه‌ی درسی 34 ارزشیابی برنامه‌ی درسی 38 نیروهای مؤثر در طرح‌ریزی برنامه‌ی درسی 38 محصولات طرح‌ریزی برنامه‌ی درسی _ طرح‌ها 41 روش‌های طرح‌ریزی برنامه‌ی درسی در پروژه برنامه‌ی درسی ملی 43 اطلاعات اصولی برای طرح‌ریزی 44 مراحل الگوپردازی برنامه‌ی درسی 47 مرحله‌ی اول _ ملاحظه‌ی عوامل اساسی در ارتباط با هدف كلی و حیطه 48 مرحله‌ی دوم _ شناسایی هدف‌های فرعی حیطه 49 مرحله‌ی سوم _ شناسایی انواع ممكن فرصت‌های یادگیری 50 مرحله‌ی چهارم _ تعیین الگوهای مناسب برنامه‌ی درسی 52 مرحله‌ی پنجم _ تدارك ویژگی‌های آزمایشی طرح 55 مرحله‌ی ششم _ شناسایی مقتضیات اجرایی 57 الگو‌های برنامه‌ی درسی و مفاهیم برنامه‌ی درسی 58 الگوهای مبتنی بر موضوعات درسی و رشته‌های علمی 62 توجیه اگلوی موضوع درسی و رشته‌های علمی 68 كاربردها و محدودیت‌ها 73 الگو‌های مبتنی بر شایستگی خاص و تكنولوژی 82 توجیه الگوی مبتنی بر شایستگی‌های خاص و تكنولوژی 85 الگو‌های مبتنی بر صفات و فرایندهای انسانی 97 توجیه الگوی مبتنی بر صفات و فرایندهای انسانی 107 الگوهای مبتنی بر كاركردها و فعالیت‌های اجتماعی 114 الگو‌های متمركز بر فعالیت‌های مبتنی بر نیازها و علایق فرد 138 توجیه الگوی فعالیت‌های مبتنی بر علایق و نیازها 150 طرح‌ریزی آموزش و برنامه‌ی درسی 170 الگوپردازی برنامه‌ی درسی و طرح‌ریزی آموزش 170 طرح‌ریزی قبل از آموزش به وسیله‌ی معلمان 177 معلم به عنوان تصمیم گیرنده 179 نمودار 179 دلالت‌های موارد گفته شده در طرح‌ریزی برنامه‌ی درسی 182 نمودار 3-6. یك مدل واقع گرای پویا در پیوند یك طرح برنامه‌ی درسی و آموزشی 183 تدریس و آموزش 186 بافت تدریس و یادگیری 187 رفتار معلم و یادگیری 192 فهرست مدل‌های تدریس 197 الگوهای برنامه‌ی درسی و مدل‌های تدریس 198 مدل‌های مرتبط با موضوع درسی و رشته‌های علمی 200 سخنرانی 200 دیداری، شنیداری 205 كارآموزی پژوهشی 210 مدل‌های مرتبط با شایستگی‌های خاص و تكنولوژی 213 الگوی نظام‌های آموزشی 213 آموزش برنامه‌ای 216