جایگاه مشارکت مردمی در فرایند ارزیابی آثار زیست محیطی

محیط زیست
جایگاه مشارکت مردمی در فرایند ارزیابی آثار زیست محیطی چکیده: در این مقاله مشارکت مردم در تصمیم‌سازی‌های زیست محیطی به عنوان یکی از سازوکارهای اصلی در ایجاد حس مالکیت و مسئولیت مردم در مقابل محیط زیست خود فرض شد و در این زمینه، ارزیابی آثار زیست محیطی به عنوان یکی از رهیافت‌ها و ابزارهای مناسب برای اجرایی شدن این منظور مدنظر قرار گرفت. از انجا که اجرای ارزیابی آثار زیست محیطی مستلزم جمع‌آوری اطلاعات و داده‌ها از محیط پیرامون و محل اجرای پروژه‌هاست که از طریق مشارکت مردمی امکان‌‌پذیر است، جایگاه مشارکتی مردمی به عنوان یکی از اصول بنیادی در فرایند ارزیابی زیست محیطی، یعنی هدف‌گذاری تحلیل و غربال کردن، تعیین و ارزیابی بدیل‌ها، کاهش موارد مبهم، حداقل رساندن، یا حذف آثار منفی پروژه‌ها و بیان مسائل زیست محیطی طی مراحل پروژه در این مقاله تبیین شد. سپس ضمن بیان سطوح مشارکت مردمی در تصمیم‌سازی‌های زیست محیطی روش‌ها تکنیک‌های متناسب برای هر مرحله از ارزیابی آثار زیست محیطی مشخص شد. براسا تبیین‌های به عمل آمده مشخص شد که اولاً ارزیابی آثار زیست محیطی خود ماهیتی مشارکتی دارد و در همة مراحل پروژه باید جریان داشته باشد تا نتیجة مناسب و مفید حاصل شود. ثانیاً اجرای روش‌های مشارکتی در چارچوب ارزیابی آثار زیست محیطی مسلتزم مهارت‌های تسهیل‌گری در کنار دانش فنی است. کلید واژه: مشارکت، تصمیم‌سازی ارزیابی آثار زیست محیطی روش‌ها و سطوح مشارکت مقدمه به علت برنامه‌ریزی نامتناسب و ناهمگن زیست‌محیطی و تأکید صرف بر توسعه و منافع اقتصادی طی دهه‌های بعد از جنگ جهانی دوم، فعالیت‌های انسانی منجر به اختلال در هارمونی جامعه و اجتماع، به خاطر افتادن معیشت و زندگی جامعه، بروز بیماری‌های جدید و تخریب منابع تجدید شونده شد. توسعة اقتصادی در کشورهای توسعه یافته بر دستاوردهای به‌هم‌پیوسته توسعة اقتصادی تأکید دارد و حفاظت از محیط زیست در اولویت قرار نمی‌گیرد، از‌این‌رو ملاحظات و مسائل زیست محیطی بعد از دستیابی به منافع اقتصادی بررسی می‌شد. شکست فرایند برنامه‌ریزی برای توسعه سبب توجه به آثار فعالیت‌های توسعة اقتصادی و درنتیجه ظهور ارزیابی آثار زیست محیطی شد. فهرست مطالب چکیده: 1 کلید واژه 3 مقدمه 3 ارزیابی آثار زیست محیطی 4 اجرای فرایند ارزیابی آثار زیست محیطی 7

جایگاه مشارکتی مردمی در ارزیابی آثار زیست محیطی 8

سیکل و فرآیند ارزیابی آثار زیست محیطی و مشارکت مردمی 10 1- گزینش و انتخاب 15 2- هدف‌گذاری 16 3- ارزیابی آثار و کاهش آثار 18 4- ارزشیابی اهمیت 19 5- آماده‌سازی بیانیة آثار زیست محیطی 19 6- مرور بیانیه 20 7- تصمیم‌سازی 21 8- پیگیری، اجرا و نظارت 21 9- ارزیابی مستمر فرایند ارزیابی آثار زیست محیطی 22 سطوح و تکنیک‌های مشارکت مردمی در فرایند ارزیابی آثار زیست محیطی 22 1- سطح اول: فراهم کردن اطلاعات و آموزش 23 2- سطح دوم: بازخورد اطلاعاتی 24 3- سطح سوم: مشاوره و دخالت 24 4- سطح چهار: دخالت گسترده و وسیع 24 نتیجه‌گیری 26 پیشنهادات 27 منابع 29