بررسی فقهی شورش در برابر حاكم و حكومت اسلامی و نحوه بخشودگی مجازات در آن

حقوق
دانلود مقاله رشته حقوق بررسی فقهی شورش در برابر حاكم و حكومت اسلامی و نحوه بخشودگی مجازات در آن چكیده یكی از مصادیق بارز جرم سیاسی، شورش دربرابر حاكم و حكومت اسلامی، و خروج گروهی از مسلمانان بر امام عادل است، كه در فقه، تحت عنوان بغی از آن یاد می‌شود. تعریف و احكامی را كه فقها در كتاب‌های فقهی برای این جرم ارائه داده‌اند، محدودتر از آن چیزی است كه از آیات و روایات فهمیده می‌شود و بسیاری هم در كتاب‌ها و مقاله‌های خود به ذكر همان احكام و شرایط بسنده می‌كنند؛ درحالی‌كه این جرم، دایره‌ای گسترده‌تر دارد. ازسوی دیگر، به دلیل اینكه نهاد مقدس توبه، در منابع كیفری اسلام در جرایم خاصی پذیرفته شده و یكی از عوامل رفع مسئولیت كیفری در نظر گرفته شده است، مناسبت دارد كه با بررسی دیدگاه‌ها و ادلة آنها به تبیین دقیق بغی، شرایط و احكام آن پرداخته و نقش توبه باغی در تخفیف مجازات یا عفو از مجازات نیز بررسی شود. كلیدواژه‌ها: بغی باغی بغات مقدمه بغی، یكی از مسائل فقه حكومتی است كه فقها در باب جهاد به بررسی آن پرداخته‌اند؛ به نظر می‌رسد، دلیل ذكر آن در باب جهاد، ارتباط مستقیم جنگ با جرم سیاسی باشد. البته حقوق‌دانان و فقها به‌صراحت قائل به این نیستند كه بغی همان جرم سیاسی است و در آن اختلاف‌نظر دارند؛ ولی با توجه به تعاریفی كه فقها از بغی، و حقوق‌دانان از جرم سیاسی ارائه داده‌اند، اگر نتوان گفت كه بغی همان جرم سیاسی است و همة مصادیق و شرایط آن را داراست، دست‌كم می‌توان گفت كه بین آن دو رابطة عموم و خصوص مطلق برقرار است‌؛ به بیان دیگر، بغی مصداق بارز جرم سیاسی، و دربرگیرندة بیشتر احكام جرم سیاسی خواهد بود. بنابراین، می‌طلبد كه احكام و شرایط این جرم دوباره بررسی شود؛ به‌ویژه اینكه جرم بغی، از جرایم مطرح‌شده در حقوق اسلام است و با نظم و امنیت در جامعة اسلامی ارتباط مستقیم دارد. اگرچه بغی در قانون جدید مجازات اسلامی تحت عنوان حدود واقع شده، اما همچنان به شرایط این جرم به‌طورمشخص اشاره‌ای نشده است؛ توبه در خصوص این جرم نیز در نهاد مؤثر و ارزشمند توبه كه بیشتر در حدود و حقوق الله پذیرفته شده است، چه در فقه اسلامی و چه در قانون مجازات اسلامی مورد توجه قرار نگرفته است. ازاین‌رو، در این پژوهش، ضمن بررسی زوایای مختلف این جرم به پرسش‌های ذیل پاسخ داده می‌شود: آیا جرم بغی فقط شامل شورش در برابر امام عادل می‌شود یا فراتر از تعریفی است كه فقها از آن ارائه داده‌اند؟ و آیا در جرم بغی، توبه پذیرفته می‌شود؟ در این صورت، با چه شرایطی، و گسترة آن تا به كجاست؟ فهرست مطالب بررسی فقهی شورش در برابر حاكم و حكومت اسلامی و نحوه بخشودگی مجازات در آن 1 چكیده 1 كلیدواژه‌ها: 1 مقدمه 2 بغی درلغت 2 تعریف اصطلاحی بغی 3 مستندات جرم بغی 4 قرآن كریم 4 قائلان به عدم حكم این آیه بر بغات 5 ادلة رد قول مخالفان 5 ادلة قائلان به وجود حكم این آیه بر بغات 6 سنت 7 شرایط جنگ با بغات 9 نقد شرط فوق 9 تعریف جرم سیاسی در حقوق، و تطبیق آن با بغی 13 احكام مترتب بر پذیرش توبه، و ضمانت بغات در مراحل مختلف درگیری 14 پیش از قیام علنی و شروع درگیری 14 در اثنای درگیری و جنگ 16 فراریان 20 پس از خاتمة شورش و درگیری 21 توبة اسرا بعد از اتمام جنگ 21 نتیجه‌گیری 22 منابع 24