بررسی و طبقه بندی اختلالات یادگیری با تاکید بر نارساخوانی تحولی

روانشناسی و علوم تربیتی
دانلود پایان نامه رشته روانشناسی بررسی و طبقه بندی اختلالات یادگیری با تاکید بر نارساخوانی تحولی چکیده: اصطلاح اختلالهای یادگیری از نیاز به تشخیص و خدمت به دانش‌آموزانی برخاسته است كه به طور مداوم در كارهای درسی خود با شكست مواجه می‌شوند، و در عین حال در چهارچوب سنتی كودكان استثنایی نمی‌گنجند. شاخه‌های علمی متعددی به این حیطه كمك كرده‌اند (مثلاً پزشكی، زبان‌شناسی، روان‌شناسی، و آموزش و پرورش)، و حاصل این چندرشته‌ای بودن مبنایی، سبب بوجود آمدن اصطلاحات و تعریفهای متعددی گردیده است. اصطلاح اختلالهای یادگیری نخستین بار توسط ساموئل كرك در سال 1963 مطرح گردید. كرك در جلسة نشست والدین و مربیان در شیكاگو این اصطلاح را پیشنهاد نمود و این به خاطر برچسبهای گوناگونی بود كه برای توصیف كودكانی با هوش طبیعی كه دچار مشكلات یادگیری بودند، به كار می‌رفت. این چنین كودكان اغلب به عنوان آسیب دیده خفیف مغزی، كندآموز ، نارساخوان یا معلولیت ادراكی ، نامگذاری شده‌اند كه هر یك از این اصطلاحات با محدودیتهایی همراه بودند (لرنر، 1993). بنابراین از زمان پیدایش حوزه اختلالهای یادگیری، متخصصان به دنبال تعریف مناسبی می‌گشتند كه به طور جامع، ماهیت ویژه اختلالهای یادگیری را تبیین كند. به دلیل ماهیت پیچیده این حوزه، متخصصان تاكنون قادر نبوده‌اند، تعریف جامعی از اختلالهای یادگیری ارائه دهند. کلمات کلیدی: نارساخوانی اختلالات یادگیری نارساخوانی تحولی مقدمه: اصطلاح «دیسلكسیا» از تركیب دو كلمه یونانی «dys» و «lexicos» تشكیل شده است. «dys» به معنای مشكل، دردناك یا نابهنجار است و «lexicos» به معنای «كلمه» می‌باشد. بنابراین، اصطلاح دیسلكسیا به طور دقیق، وجود مشكلات در مورد كلمه‌ها را نشان می‌دهد. (دادستان، 1379). تانسن (1995) براساس دیدگاه نظری خود برمبنای علائم و سبب‌شناسی به تعریف نارساخوانی پرداخته( به نقل از اسمایت و اورات ، 2004) پرداخته‌اند. به اعتقاد رید (2003) یك تعریف مناسب از نارساخوانی، باید بر دیدگاهی نظری مبتنی باشد كه خودنیز توسط پژوهشهای معتبر و شواهد بالینی حمایت گردد. این تعریف باید دارای ساختارهایی باشد كه پیوسته مورد ارزشیابی قرار گیرد و برای تشخیص نارساخوانی، نشانه‌های روشنی ارائه نماید. در اینجا با درنظر گرفتن ملاكهای نارساخوانی، به پاره‌ای از تعاریف مهم در زمینه نارساخوانی اشاره می‌گردد: * تعریف انجمن نارساخوانی انگلستان : «نارساخوانی تركیبی از تواناییها و مشكلاتی است كه فرآیند یادگیری را در یك یا چند زمینه از جمله خواندن، نوشتن و هجی كردن تحت تأثیر قرار می‌دهد. این اختلال ممكن است با مشكلاتی در زمینه‌های سرعت پردازش، حافظه كوتاه‌مدت، توالی، ادراك دیداری/ شنیداری، زبان گفتاری و مهارتهای حركتی نیز همراه باشد (رید، 2003، ص2). *براساس تعریف فدارسیون جهانی عصب‌شناختی (1968) كودكانی، نارساخوان ‌نامیده می شوند كه به رغم برخورداری از آموزش متداول، در دستیابی به مهارتهای خواندن، نوشتن و هجی كردن در حد متناسب با تواناییهای عقلی‌شان ـ با شكست مواجه می‌شوند (اسمیت و همكاران، 1998). * تعریف نارساخوانی تحولی: « به اعتقاد فارمرو کلین( 1995) نارساخوانی تحولی نوعی اختلال خاص خواندن است كه كودكان مبتلا علیرغم داشتن هوشبهر طبیعی و آموزش مناسب و فقدان نارسایی حسی آشكار در زمینه خواندن دچار مشكل هستند (لارسو و همكاران، 2004). فهرست مطالب فصل اول: مقدمه 2 1ـ بیان مسأله 6 2ـ اهمیت و ضرورت مسأله 13 3ـ اهداف، سوالها و فرضیه های پژوهش 15 4ـ متغیرها و تعریف نظری و عملیاتی آنها 18 خلاصه 20 فصل دوم: مروری بر پیشینه تحقیقات بخش اول: مبانی نظری 22 1ـ تعریف اختلالهای یادگیری 22 2ـ سیر تحول تاریخی اختلالهای یادگیری 30 1) دوره بنیانگذاری: تحقیقات نخستین درباره مغز 30 2) دوره انتقالی: مطالعه بالینی کودکان 33 3) دوره یکپارچگی: رشد سریع برنامه های مدارس 43 4) دوره معاصر (از سال 1980 تا کنون) 44 3ـ طبقه بندی اختلالهای ویژه یادگیری بر مبنای DSM-IV-IR 44 1) اختلال خواندن 45 2) اختلال در ریاضیات 46 3) اختلال بیان نوشتاری 48 4) اختلال یادگیری که به گونه دیگر مشخص نشده است (NOS) 49 4ـ تعریف خواندن 50 5ـ تحول خواندن 55 6ـ مدل های خواندن 56 1) مدل پایین ـ بالا و مدل بالا ـ پایین 56 2) مدل تعاملی جبرانی 57 3) مدل پیوندگرایی 59 4) مدل آوایی 61 5) مدل ببین و بگو 63 6) مدل تعادل خواندن بیکر 63 7ـ نارساخوانی 70 1) تعریف نارساخوانی 70 2) نشانه های بالینی نارساخوانی 75 3) اختلالهای همراه با نارساخوانی 81 الف ـ اختلالهای جانبی شدن 81 ب ـ اختلالهای سازمان یافتگی فضایی ـ زمانی 82 ج ـ نابهنجاری حرکات چشم ها 83 د ـ تأخیر زبان گفتاری 85 هـ ـ اختلالهای ادراکی 86 و ـ اختلال حافظه کوتاه مدت 87 ز ـ اختلال نارسایی توجه (ADD) و ADHD 88 ح ـ اختلالهای رفتاری 91 4) شیوع نارساخوانی 94 5) تاریخچه نارساخوانی 95 6) سبب شناسی نارساخوانی 99 الف ـ عوامل ژنتیکی 100 ب ـ عوامل عصب شناختی 103 ج ـ تقارن نیمکره های مغزی 107 د ـ غلبه طرفی مغز 111 هـ ـ عوامل حرکتی 114 و ـ عوامل شناختی 115 ز ـ عوامل رفتاری 118 ح ـ عوامل محیطی 121 ط ـ عوامل عاطفی 122 8ـ دیدگاه های مختلف در مورد نارساخوانی 124 9ـ نارساخوانی از دیدگاه نوروسایکولوژی 124 10ـ طبقه بندی نارساخوانی از دیدگاه نوروسایکولوژی 131 الف ـ نارساخوانی اکتسابی 131 ب ـ نارساخوانی تحولی 140 11ـ فرآیند شکل گیری مدل تعادل خواندن از دیدگاه بیکر 148 12ـ عملکرد نیمکره های مغزی از دیدگاه بیکر 154 13ـ طبقه بندی نارساخوانی تحولی از دیدگاه بیکر 156 1) نارساخوانی نوع L (زبان شناختی) 156 2) نارساخوانی نوع P (ادراکی) 156 14ـ بررسی اعتبار طبقه بندی نارساخوانی نوع P/L 158 15ـسبب شناسی نارساخوانی تحولی نوع P/L 162 16ـ شیوه های درمانی نوروسایکولوژی از دیدگاه بیکر 164 بخش دوم: یافته های پژوهشی 168 خلاصه منابع 170 1) منابع فارسی 2) منابع انگلیسی