روانشناسی و علوم تربیتی
اختلال بدشکلی بدن علت های زیادی دارد و عوامل متفاوت زیادی کمک به رشد اختلال بدشکلی بدن می کنند. سوال در مورد سبب شناسی اختلال بدشکلی بدن خیلی با اهمیت میباشد. اگر ما علت های آن را بفهمیم، بهتر قادر خواهیم بود آن را درمان کنیم و شاید حتی بتوانیم از رشد آن جلوگیری کنیم. عمدتا بررسی علت های اختلال بدشکلی بدن خیلی پیچیده است.نظریههای متعددی وجود دارد که سعی دارند شروع اختلال بدشکلی بدن را تبیین کنند. معمولا برای رشد اختلال بدشکلی بدن چندین عامل خطرزا دخیل هستند و هیچ کدام از این عوامل به تنهایی برای رشد این اختلال کافی نیستند البته قابل ذکر است بین این عوامل همپوشی وجود دارد.
1. راه اندازها
اختلال بدشکلی بدن معمولا به تدریج شروع میشود. بسیاری از مبتلایان هیچ ماشه چکان خاصی را در شروع نشانههایشان گزارش نکرده اند (فیلیپس، ۱۹۹۶). ولی در حدود ۱۵ تا ۲۰ درصد از افراد گزارش میکنند که اختلال به طور ناگهانی در یک هفته شروع شده است. برای بعضی افراد به نظر میرسد که واقعا راه اندازها باعث شروع شدن اختلال بدشکلی بدن میشود. احتمالا، حادثههای راه انداز اختلال بدشکلی بدن، تنها در افرادی که قبلا نسبت به این اختلال آسیب پذیر هستند باعث شروع اختلال میشود. مثلا در همه افراد مورد تمسخر قرار گرفتن در مورد زیبایی ظاهر، باعث شروع این اختلال نمیشود. بلکه احتمالا فقط در افرادی که نسبت به اختلال آسیب پذیر هستند باعث شروع بیماری میشود. موقعیتهایی که فرد مجبور است بدن خود را در معرض دید دیگران قرار دهد، یا وقتی که فرد تجربه ارزیابی منفی توسط دیگران داشته باشد، یک تصویر منفی در او شکل میگیرد که همانند طرحواره عمل میکند. رویدادهای برانگیزاننده خاص این گونه طرحوارهها را فعال میسازد.
2. عوامل خطرزای زیستی- ژنتیکی
احتمالا علت اختلال بدشکلی بدن تک ژنی نیست بلکه ژنهای متفاوت زیادی در به وجود آمدن این اختلال دخیل هستند. ژنهایی که خطر ابتلا به اختلال بدشکلی بدن را افزایش میدهند، ممکن است در جامعه عادی هم شایع بوده بدون اینکه الزاما معیوب کننده باشد. ژنها ممکن است رشد تعداد زیادی از عوامل خطرزای دیگررا منجر شود (ربیعی و همکاران، ۱۳۹۰). در مطالعات فیلیپس در حدود ۲۰ درصد افراد مبتلا حداقل یک فامیل درجه اول (والدین، همشیر، یا بچه) مبتلا به اختلال بدشکلی بدن دارند. بنابراین با این میزان به نظر میرسد که این اختلال در خانوادهها بیشتر دیده میشود. این میزان احتمالا ناشی از هر دو عامل محیطی _ ژنتیکی میباشد. به عبارت دیگر اختلال بدشکلی بدن احتمالا به این خاطر است که ژنهای مشترک اعضای خانواده خطر ابتلا به آن را افزایش میدهد. علاوه بر این اگر خانوادهای برای زیبائی ظاهر ارزش زیادی قایل شود ممکن است احتمال ابتلا به اختلال بدشکلی بدن را افزایش دهد که میتوان این را به عامل محیطی نسبت داد. نیاز به مطالعات مربوط به دوقلوها و فرزند خواندهها احساس می شود تا تاثیر عوامل محیطی جدا گردد. اما تا به حال چنین پژوهشی صورت نگرفته است (فیلیپس، ۲۰۰۹).
3.اختلال بدشکلی بدن از منظر تکاملی
بعضی محققان بر این عقیدهاند که ترجیح مردم برای خصیصه چهره ای خاص ممکن است فطری باشد یعنی این ترجیح برای مدت میلیونها سال در همه ما شکل گرفته است. برای مثال، کودکان قبل از اینکه با هنجارهای فرهنگی مربوط به زیبایی مواجهه شوند، چهرههای جذاب را بیشتر ترجیح میدهند. ترجیح تقارن بدنی، یک نگرانی برای حدود یک سوم از افرادی است که از اختلال بدشکلی بدن رنج میبرند، ممکن است اساس زیستشناختی و تکاملی داشته باشد. محققان کشف کردند که حتی بعضی حیوانات هم تناسب و زیبایی را در جفت خود ترجیح میدهند. نظریه داروین درباره زیبایی می گوید که انتخاب جنسی بر اساس تنها صفاتی انجام میشود که در مقابل عفونت مقاوم و موجب سلامتی ژنی است. شواهدی وجود دارد که حیوانات و انسان تقارن را ترجیح میدهند، زیرا از نظر بیولوژیکی کیفیت بهتری را دارد و افراد زیبا و سالم به عنوان شریک جنسی در برابر بیماریها و عفونتها مقاوم تراند. روبرویی با انگلها، آلودگی و دمای بالا موجب کاهش تقارن و ایجاد ناهماهنگی میشود. مثلا نوعی از پرنده ژاپنی که بالهای متقارن تری، دارد جفت بیشتری خواهد داشت و چنین موردی را، در سایر پرندگان نیز میتوان مشاهده کرد. شانس پرنده سارنر برای یافتن جفت، با ناهماهنگی در دم کمتر خواهد بود و در انسان، زنان با سینههای یکسان بارورتر هستند (روزن و رایتر، ۱۹۹۶).
فهرست مطالب
2 1 توصیف و ماهیت اختلال بدشکلی بدن
2 1 1 تاریخچه
2 1 2 تعریف و ملاکهای تشخیصی اختلال بدشکلی بدن
2 1 3 شیوع اختلال بدشکلی بدن
2 1 4 اختلالات همایند با اختلال بدشکلی بدن
2 1 5 رابطه اختلال اضطراب اجتماعی، افسردگی اساسی، وسواس فکری عملی
و اختلالات خوردن با اختلال بدشکلی بدن
2 1 6 تشخیص افتراقی اختلال بدشکلی بدن
2 1 7 اشکال بالینی اختلال بدشکلی بدن
2 1 8 تظاهرات بالینی اختلال بدشکلی بدن
2 1 9 دامنهای از پیامدهای اختلال بدشکلی بدن
2 1 10 جنسیت و اختلال بدشکلی بدن
2 1 11 اختلال بدشکلی بدن در سنین مختلف
2 1 12 رابطه تصویر بدنی با اختلال بدشکلی بدن
2 1 13 ارتباط جراحی ترمیمی با اختلال بدشکلی بدن
2 2 سبب شناسی
2 2 1 راه اندازها
2 2 2 عوامل خطرزای زیستی ژنتیکی
2 2 3 عوامل خطرزای روانشناختی
2 2 4 عوامل خطرزای فرهنگی اجتماعی
2 3 پیشینه پژوهش
منابع