بررسی تاثیر عقاید مذهب شیعه بر ارتباطات فضایی مساجد شیعی

کارشناسی ارشد
دانلود مقاله کارشناسی ارشد رشته معماری بررسی تاثیر عقاید مذهب شیعه بر ارتباطات فضایی مساجد شیعی *قابل استفاده برای رشته الهیات و معارف اسلامی چکیده مذهب شیعه که نظام اعتقادی خود را بر سنت و سیره معصومین علیهم السلام استوار ساخته است. انسان را به عدالت آگاهی، اندیشه و اجتهاد فرا می خواند؛ از این رو مذهب شیعه در ایران به دلیل گوهر انسانی و عقلانی خود به عقاید اصلی ایرانی محتوا و جهت می بخشید. در چنین ترکیب و پیوندی بود که انسان ایرانی، هویتی تازه یافت و به تدریج عناصر متعالی و تاریخی تشیع در فرهنگ و آداب و رسوم مردم بروز کرد. روح هنرمندان و معماران ایرانی به تشیع روشن گردید، لذا دست به آفرینش فضاهایی زد که از روح و ماهیت تشیع سرشار بود.معماری مسجد به عنوان محمل بروز چنین عقایدی از ظرایفی در طراحی برخوردار گشت که درک آنها جز با شناخت دقیق مبانی اعتقادی شیعه امکان پذیر نیست. بدون شک این اعتقادات در تمامی اجزا و عناصر مسجد شامل جانمایی و ارتباطات فضایی، تزئینات، میزان نور، رنگ، مقیاس و سایر عناصر مساجد تأثیر گذاشته و نمایان گشته است؛ با این حال در این پژوهش، جهت وصول به نتیجه ای واضح تر، دوازده نمونه از مساجد شیعی و نیز دوازده نمونه از مساجد اهل سنت از لحاظ چگونگی ارتباطات فضایی مورد بررسی تطبیقی قرار می گیرد و اصولی که در مراتب فضایی و نحوه حرکت آدمی در مساجد رعایت می شود معرفی می گردد. کلید واژه ها: مذهب تشیع ارتباطات فضایی مساجد شیعی مقدمه مذهب شیعه، در پی جریان تاریخی سقیفه و شکل گیری خلافت عربی (1) با تأکید بر حقانیت و پیروی از علی (ع) و اهل بیت او شکل گرفت و منادی رهبری نهضت عدالت خواهانه ای شد که در مقابل خلافت رسمی و اشرافیت عربی از خود واکنش نشان داد. ایرانیان از این زمان با دو روایت از اسلام روبرو شدند: اسلام خلافت و اسلام امامت که در این میان شیعه یعنی اسلام امامت با روح ایرانی سازگارتر بود، از این رو مذهب شیعه به تدریج در روح و جان ایرانیان نفوذ کرد چه اینکه اگر چنین ریشه ای در روح ایرانی موجود نبود، صفویه موفق نمی شدند در قرن ده هجری با در دست گرفتن حکومت، ایران را شیعه و پیرو اهل بیت نمایند: «حقیقت این است که علت تشیع ایرانیان و علت مسلمان شدنشان یک چیز است: ایرانی، روح خود را با اسلام سازگار دید و گمگشته خویش را در اسلام یافت. مردم ایران که طبعاً مردمی باهوش بودند و سابقه فرهنگ و تمدن داشتند، بیش از هر ملت دیگر نسبت به اسلام شیفتگی نشان دادند و به آن خدمت کردند. مردم ایران بیش از هر ملت دیگر به روح و معنی اسلام توجه داشتند؛ به همین علت توجه ایرانیان به خاندان رسالت از هر ملت دیگر بیشتر بود و تشیع در میان ایرانیان نفوذ بیشتری یافت، یعنی ایرانیان روح اسلام و معنی اسلام را در نزد خاندان رسالت یافتند، فقط خاندان رسالت بودند که پاسخگوی پرسش ها و نیازهای واقعی روح ایرانیان بودند» (مطهری، 1362، ص 113)؛ براین اساس شیعه علوی در طول هشت قرن تا عصر صفویه نه تنها جهادی مستمر در فکر و عمل بوده که در برابر همه رژیم های استبدادی و طبقاتی خلافت اموی و عباسی و سلطنت غزنوی، ایلخانی و تیموری- که مذهب تسنن را مذهب رسمی خود قرارداده بودند- مبارزه می کرده است، بلکه همچون یک حزب انقلابی مجهز، آگاه و دارای ایدئولوژی بسیار عمیق و روشن و شعارهای قاطع و صریح بوده و رهبر اکثر حرکت های آزادی خواه و عدالت طلب توده های محروم و مردم عدالت دوست به شمار می آمده است (شریعتی، 1384، ص 84). فهرست مطالب بررسی تأثیر عقاید مذهب شیعه بر ارتباطات فضایی مساجد شیعی 1 چکیده 2 کلید واژه ها: 3 مقدمه 3 بررسی معنا و مفهوم شیعه 4 نظریه امامت 6 نظریه عدالت 7 نظریه اجتهاد 8 عالم مثال در تفکر شیعی 9 سلسله مراتب وجود در تفکر شیعی 10 بررسی ارتباطات فضایی مساجد شیعی با تأکید بر عقاید شیعه 12 تبلور اصل امامت در ارتباطات فضایی مساجد شیعی 13 دیاگرامهای حرکتی و فضایی مساجد 15 تبلور اصل عدالت در ارتباطات فضایی مساجد شیعی 19 تبلور نظریه اجتهاد در ارتباطات فضایی مساجد شیعی 20 تبلور عالم مثال در ارتباطات فضایی مساجد شیعی 21 تبلور سلسله مراتب وجود در ارتباطات فضایی مساجد شیعی 22 نتیجه 23 منابع: 25