ارزیابی علل مختلف مرتبط با تمایل زوجین به برنامه های تنظیم خانواده

پژوهش حاضر با هدف بررسي عوامل اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی مرتبط با تمایل زوجین به برنامه‌های تنظیم خانواده بر اساس مراجعه کنندگان به شبکه بهداشت و درمان شهرستان آران و بیدگل انجام شده است. در این پژوهش، در فصل اول به بیان پدیده مورد مطالعه، ضرورت و اهداف تحقیق پرداخته شد. در فصل دوم، نظریه‌های تبیین-کننده متغیر وابسته مرور شد و نهایت نظریه های تئوری اقتصادی و نظریه کنش اجتماعی تالکوت پارسونز جهت تبیین پژوهش انتخاب گردید. فصل سوم به روش تحقیق پرداخته است. فصل چهارم تجزیه و تحلیل داده های پایان نامه است. و فصل پنجم به بررسی نتایج و پیشنهادات می پردازیم.

این پژوهش به روش کمی و با تکنیک پیمایش بر روی نمونه 382 نفری از زوجین شهرستان آران و بیدگل انجام گرفت. داده های به دست آمده با استفاده از نرم افزار spss مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. در بخش آمار توصیفی به بیان فراوانی و درصد افراد پاسخگو در متغیرهای مستقل و وابسته پرداخته شد. در بخش آمار استنباطی، نتایج نشان می دهد رابطه معناداری بین متغیرهای میزان تحصیلات، اشتغال، درآمد، ترجیح جنسی، طبقه اجتماعی، نگرش نسبت به داشتن فرزند، رسانه های جمعی و سهولت دسترسی به وسایل جلوگیری با تمایل زوجین به برنامه های تنظیم خانواده وجود دارد. هم چنین بین متغیرهای سن، سن ازدواج، تفاوت سنی زوجین، ارزش های دینی و برابری در تصمیم گیری با تمایل زوجین به برنامه های تنظیم خانواده رابطه معناداری از نظر آماری مشاهده نشد.

فهرست مطالب
فصل اول: کلیات
1-1- مقدمه 2
1-2- بیان مسئله 4
1-3- اهمیت و ضرورت تحقیق 5
1- 4- اهداف تحقیق 6
1- 4- 1- اهداف کلی 7
1- 4- 2- اهداف جزئی 7

فصل دوم: مبانی نظری تحقیق و پیشینه تحقیق
2- 1- مقدمه 9

3- 2- مروری بر نظریات موجود 21
3- 2- 1- نظریه دیویس و بلیک 21
3- 2- 2- نظریه منابع 23
3- 2- 3- دیدگاه عرضه و تقاضا 24
3- 2- 4- نظریه جریان ثروت بین نسلی 24
3- 2- 5- نظریه افزایش جمعیت 26
3- 2- 6- نظریه مخالفان افزایش جمعیت 26
3- 2- 7- نظریه حد مطلوب جمعیت 27
3- 2- 8- تئوری تغییرات و واکنش های جمعیتی 27
3- 2- 9- نظریه مبادله 28
3- 3- چارچوب نظری مورد استفاده 29
3- 3- 1- تئوری اقتصادی 29
3- 3- 2- نظریه کنش اجتماعی تالکوت پارسونز 31
3- 4- مدل مفهومی و تجربی تحقیق 34
3- 5- فرضیه های تحقیق
2- 2- مروری بر تحقیقات داخلی و خارجی
2- 2- 1- مطالعات داخلی
2- 2- 2- مطالعات خارجی

فصل سوم:روش پژوهش
4- 1- مقدمه 37
4- 2- روش تحقیق 37
4- 3- تکنیک تحقیق 38
4- 4- جامعه آماری 38
4- 5- حجم نمونه و روش نمونه-گیری 38
4- 6- ابزار جمع آوری داده-ها 39
4- 7- روش تجزیه و تحلیل داده-ها 39
4- 7- 1- آمار توصیفی 40
4- 7- 2- آمار استنباطی 41
4- 7- 3- آزمون مقایسه میانگین-ها 41
4- 7- 4- آزمون تی مستقل 42
4- 7- 5- آزمون تحلیل یک طرفه واریانس 42
4- 8- تکنیک های بررسی رابطه بین متغیرها 42
4- 9- واحد تحلیل 43
4- 10- اعتبار 43
4- 11- پایایی 44
4- 12- تعاریف نظری و عملیاتی متغیرها 49
4- 12- 1- متغیر مستقل 49
4- 12- 2- متغیر وابسته 51

فصل چهارم تجزیه و تحلیل داده ها
5- 1- مقدمه 53
5- 2- توزیع فراوانی پاسخگویان بر حسب جنس 53
5- 3- توزیع فراوانی پاسخگویان بر حسب میزان تحصیلات 53
5- 4- توزیع فراوانی پاسخگویان بر حسب میزان تحصیلات همسر 54
5- 5- توزیع فراوانی پاسخگویان بر حسب گروه سنی 55
5- 6- توزیع فراوانی پاسخگویان بر حسب شغل 55
5- 7- توزیع فراوانی پاسخگویان بر حسب شغل همسر 56
5- 8- توزیع فراوانی پاسخگویان بر حسب تفاوت سنی زوجین 56
5- 9- توزیع فراوانی پاسخگویان بر حسب سن ازدواج 57
5- 10- توزیع فراوانی پاسخگویان بر حسب میزان درآمد 58
5- 11- توزیع فراوانی پاسخگویان بر حسب تعداد فرزند زنده به دنیا آمده 58
5- 12- توزیع فراوانی پاسخگویان بر حسب تعداد فرزند پسر زنده به دنیا آمده 59
5- 13- توزیع فراوانی پاسخگویان بر حسب تعداد فرزند دختر زنده به دنیا آمده 59
5- 14- توزیع فراوانی پاسخگویان بر حسب سقط جنین 60
5- 15- توزیع فراوانی پاسخگویان بر حسب میزان استفاده از روش های جلوگیری از بارداری 60
5- 16- توزیع فراوانی پاسخگویان بر حسب میزان استفاده از روش های جلوگیری از بارداری بین ازدواج و تولد اولین فرزند 61
5- 17- توزیع فراوانی افراد مورد مطالعه بر حسب تعداد مطلوب بچه 62
5- 18- توزیع فراوانی افراد مورد مطالعه بر حسب میزان فاصله گذاری ایده ال بین فرزندان 62
5- 19- توزیع فراوانی افراد مورد مطالعه بر حسب دختر یا پسر بودن فرزند 63
5- 20- توزیع فراوانی افراد مورد مطالعه بر حسب طبقه اجتماعی 63
5- 21- توزیع فراوانی افراد مورد مطالعه بر حسب سن ایده آل دختر برای ازدواج 64
5- 22- توزیع فراوانی افراد مورد مطالعه بر حسب سن ایده آل پسر برای ازدواج 64
5- 23- توزیع فراوانی پاسخگویان بر حسب برابری در تصمیم-گیری 65
5- 24- توزیع فراوانی پاسخگویان بر حسب نگرش نسبت به ارزش های دینی 66
5- 25- توزیع فراوانی پاسخگویان بر حسب نگرش نسبت به داشتن فرزند 66
5- 26- توزیع فراوانی پاسخگویان بر حسب میزان استفاده از رسانه های جمعی 67
5- 27- توزیع فراوانی پاسخگویان بر حسب تمایل به استفاده از وسایل جلوگیری از بارداری 67
5- 28- توزیع فراوانی پاسخگویان بر حسب دسترسی به وسایل جلوگیری از بارداری 68
5- 29- آمار استنباطی 69
5- 29- 1- آزمون فرضیه اول: بین سن و تمایل زوجین به برنامه های تنظیم خانواده رابطه وجود دارد 69
5- 29- 2- آزمون فرضیه دوم: بین سن ازدواج و تمایل زوجین به برنامه های تنظیم خانواده رابطه وجود دارد 70
5- 29- 3- آزمون فرضیه سوم: بین میزان تحصیلات و تمایل زوجین به برنامه های تنظیم خانواده رابطه وجود دارد 70
5- 29- 4- آزمون فرضیه چهارم: بین تفاوت سنی زوجین و تمایل آنان به برنامه‌های تنظیم خانواده رابطه وجود دارد 71
5- 29- 5- آزمون فرضیه پنجم: بین تعداد فرزندان و تمایل زوجین به برنامه های تنظیم خانواده رابطه وجود دارد 71
5- 29- 6- آزمون فرضیه ششم: بین طبقه اجتماعی و تمایل زوجین به برنامه های تنظیم خانواده رابطه وجود دارد 72
5- 29- 7- آزمون فرضیه هفتم: بین میزان اشتغال و تمایل زوجین به برنامه های تنظیم خانواده رابطه وجود دارد 73
5- 29- 8- آزمون فرضیه هشتم: بین میزان درآمد و تمایل زوجین به برنامه های تنظیم خانواده رابطه وجود دارد 74
5- 29- 9- آزمون فرضیه نهم: بین ترجیح جنسی و تمایل زوجین به برنامه های تنظیم خانواده رابطه وجود دارد 75
5- 29- 10- آزمون فرضیه دهم: بین ارزش های دینی و تمایل زوجین به برنامه های تنظیم خانواده رابطه وجود دارد 76
5- 29- 11- آزمون فرضیه یازدهم: بین نگرش نسبت به داشتن فرزند و تمایل زوجین به برنامه های تنظیم خانواده رابطه وجود دارد 76
5- 29- 12- آزمون فرضیه دوازدهم: بین میزان برابری در تصمیم گیری زوجین و تمایل آنان به برنامه‌های تنظیم خانواده رابطه وجود دارد 77
5- 29- 13- آزمون فرضیه سیزدهم: بین میزان استفاده از رسانه های جمعی و تمایل زوجین به برنامه‌های تنظیم خانواده رابطه وجود دارد 78
5- 29- 14- آزمون فرضیه چهاردهم: بین میزان سهولت دسترسی به وسایل جلوگیری و تمایل زوجین به برنامه‌های تنظیم خانواده رابطه وجود دارد 79
5- 30- تحلیل چند متغیره 80

فصل پنم: بحث و نتیجه گیری
6- 1- نتیجه-گیری 83
6- 2- بحث 88
6- 3- پیشنهادات 88
6- 4- محدودیت-ها

منابع 89

فهرست جدول ها
جدول 3-1: هزینه و فایده استفاده از وسایل جلوگیری از بارداری 30
جدول 3-2: نظام های کنشی پارسونز 33
جدول 4-1: میزان آلفای کرانباخ متغیرهای بعد برابری در تصمیم گیری زوجین 44
جدول 4-2: روایی بعد برابری در تصمیم گیری زوجین 45
جدول 4-3: میزان آلفای کرانباخ متغیرهای بعد ارزش های دینی 45
جدول 4-4: روایی بعد ارزش های دینی 45
جدول 4-5: میزان آلفای کرانباخ متغیرهای بعد نگرش نسبت به داشتن فرزند 46
جدول 4-6: روایی بعد نگرش نسبت به داشتن فرزند 46
جدول 4-7: میزان آلفای کرانباخ گویه های بعد میزان استفاده از رسانه های جمعی 46
جدول 4-8: میزان آلفای کرانباخ مفهوم میزان استفاده از وسایل ارتباط جمعی 47
جدول 4-9: میزان آلفای کرانباخ گویه های مفهوم تمایل زوجین به استفاده از برنامه های تنظیم خانواده 47
جدول 4-10: روایی مفهوم تمایل زوجین به استفاده از برنامه های تنظیم خانواده 48
جدول 4-11: میزان آلفای کرانباخ سوالات متغیر سهولت دسترسی به وسایل جلوگیری 48
جدول 4-12: میزان آلفای کرانباخ متغیر سهولت دسترسی به وسایل جلوگیری 48
جدول 5-1: توزیع فراوانی پاسخگویان بر حسب جنس 53
جدول 5-2: توزیع فراوانی پاسخگویان بر حسب میزان تحصیلات 54
جدول 5-3: توزیع فراوانی پاسخگویان بر حسب میزان تحصیلات همسر 54
جدول 5-4: توزیع فراوانی پاسخگویان بر حسب گروه سنی 55
جدول 5-5: توزیع فراوانی پاسخگویان بر حسب شغل 55
جدول 5-6: توزیع فراوانی پاسخگویان بر حسب شغل همسر 56
جدول 5-7: توزیع فراوانی پاسخگویان بر حسب تفاوت سنی زوجین 56
جدول 5-8: توزیع فراوانی پاسخگویان بر حسب سن ازدواج 57
جدول 5-9: توزیع فراوانی پاسخگویان بر حسب میزان درآمد 58
جدول 5-10: توزیع فراوانی پاسخگویان بر حسب تعداد فرزند زنده به دنیا آمده 58
جدول 5-11: توزیع فراوانی پاسخگویان بر حسب تعداد فرزند پسر زنده به دنیا آمده 59
جدول 5-12: توزیع فراوانی پاسخگویان بر حسب تعداد فرزند دختر زنده به دنیا آمده 60
جدول 5-13: توزیع فراوانی پاسخگویان بر حسب سقط جنین 60
جدول 5-14: توزیع فراوانی پاسخگویان بر حسب میزان استفاده از روش های جلوگیری از بارداری 61
جدول 5-15: توزیع فراوانی پاسخگویان بر حسب میزان استفاده از روش های جلوگیری از بارداری بین ازدواج و تولد اولین فرزند 61
جدول 5-16: توزیع فراوانی پاسخگویان بر حسب تعداد مطلوب بچه 62
جدول 5-17: توزیع فراوانی پاسخگویان بر حسب میزان فاصله گذاری ایده ال بین فرزندان 62
جدول 5-18: توزیع فراوانی پاسخگویان بر حسب دختر یا پسر بودن فرزند 63
جدول 5-19: توزیع فراوانی پاسخگویان بر حسب طبقه اجتماعی 63
جدول 5-20: توزیع فراوانی پاسخگویان بر حسب سن ایده آل دختر برای ازدواج 64
جدول 5-21: توزیع فراوانی پاسخگویان بر حسب سن ایده آل پسر برای ازدواج 64
جدول 5-22: توزیع فراوانی پاسخگویان بر حسب نگرش برابری در تصمیم-گیری 65
جدول 5-23: توزیع فراوانی پاسخگویان بر حسب نگرش نسبت به ارزش های دینی 66
جدول 5-24: توزیع فراوانی پاسخگویان بر حسب نگرش نسبت به داشتن فرزند 67
جدول 5-25: توزیع فراوانی پاسخگویان بر حسب میزان استفاده از رسانه های جمعی 67
جدول 5-26: توزیع فراوانی پاسخگویان بر حسب تمایل به استفاده از وسایل جلوگیری از بارداری 68
جدول 5-27: توزیع فراوانی پاسخگویان بر حسب میزان سهولت دسترسی به وسایل جلوگیری از بارداری 69
جدول 5-28: نتایج آزمون رگرسیون رابطه بین سن و تمایل زوجین به برنامه های تنظیم خانواده 69
جدول 5-29: نتایج آزمون ضریب همبستگی اسپیرمن 70
جدول 5-30: نتایج آزمون ضریب همبستگی اسپیرمن 70
جدول 5-31: نتایج آزمون رگرسیون رابطه بین تفاوت سنی زوجین و تمایل آن ها به برنامه های تنظیم خانواده 71
جدول 5-32: نتایج آزمون رگرسیون رابطه بین تعداد فرزندان و تمایل زوجین به برنامه های تنظیم خانواده 72
جدول 5-33: نتایج آزمون ضریب همبستگی اسپیرمن 72
جدول 5-34: نتایج آزمون تحلیل یک طرفه واریانس 73
جدول 5-35: نتایج مقایسه میانگین-ها 74
جدول 5-36: نتایج آزمون ضریب همبستگی اسپیرمن 74
جدول 5-37: نتایج آزمون تحلیل یک طرفه واریانس 75
جدول 5-38: نتایج مقایسه میانگین-ها 75
جدول 5-39: نتایج آزمون رگرسیون رابطه بین ارزش های دینی و تمایل زوجین به برنامه های تنظیم خانواده 76
جدول 5-40: نتایج آزمون رگرسیون رابطه بین نگرش نسبت به داشتن فرزند و تمایل زوجین به برنامه های تنظیم خانواده 77
جدول 5-41: نتایج آزمون رگرسیون رابطه بین میزان برابری در تصمیم گیری زوجین و تمایل آنان به برنامه‌های تنظیم خانواده 78
جدول 5-42: نتایج آزمون رگرسیون رابطه بین میزان استفاده از رسانه های جمعی و تمایل زوجین به برنامه‌های تنظیم خانواده 78
جدول 5-43: نتایج آزمون رگرسیون رابطه بین میزان سهولت دسترسی به وسایل جلوگیری و تمایل زوجین به برنامه‌های تنظیم خانواده 79
جدول 5-44: عناصر اصلی تحلیل چند متغیره به روش گام به گام برای پیش بینی متغیر وابسته 80
جدول 5-45: عناصر متغیرهای درون معادله برای پیش بینی متغیر وابسته 81

فهرست شکل ها

شکل 3-1: مدل تجربی تحقیق 34
شکل 4-1: فرمول کوکران جهت تخمین حجم نمونه