پایان نامه بررسی سمبل و سمبولیسم

سمبول و سمبولیسم، در اوایل قرن بیستم، سکّه رایج اصطلاحات علم روان‌شناسی بودند. کارل یونگ با انتشار کتابی تحت عنوان روانشناسی میل جنسی که در زبان انگلیسی به روان‌شناسی ضمیر ناخودآگاه شهرت یافت، توجّه‌ها را به واژگان سمبول و آرکتیپ جلب کرد.در این پایان نامه در قالب 5 فصل به بررسی کامل و جامع سمبل و سمبولیسم می پردازد. در ابتدا پس از تعاریف و پیشینه به بررسی معانی سمبولیسم می پردازیم و سپس مبانی سمبولیسم را خواهیم گفت و پس از آن ویژگی‌های صورت سمبولیک بیان می شوند و در فصل پنجم نیز سمبولیسم سنّتی در معماری مقدّس بررسی می شود.

فهم سمبولیسم مبتنی بر فهم دنیایی متفاوت از دنیایی است که امروز در آن زندگی می کنیم. درک معنای سنّت به علّت فاصله بسیاری که از زمانه و زمینه آن به وجود آمده است دشوارتر شده است؛ گرچه، این مشکل با دنیای مدرن نیز وجود دارد و ما هنوز آشنایی دقیقی با مبانی و لوازم دنیای جدید نیز نداریم. سرگشتگی میان این دو نیز عاقبت، یا سر از تقلید بی‌چون و چرا و فعلیّت محض در می‌آورد و یا به ارتجاع و تعصب بر داشته‌های تاریخی و فخر بر آنها می‌گذرد.

اما آیا این دو، امری جمع‌پذیرند؟ سنّت و تجدد از مبانی‌ای برخوردارند که گویی هم‌دیگر را به طور ریشه‌ای نفی می‌کنند. دست‌چین کردن عناصری از هرکدام برای ساختن دنیای امروز ، فکر خامی است که از عدم شناخت صحیح نسبت به جهان کنونی و کهن ناشی می شود. با توجه به این مسئله آیا می‌توان دنیای سنّت را امروزین کرد و می ‌کهن را در جام نویی ریخت.برای این کار نخست باید به مطالعه مسئله‌محور سنّت پرداخت. یکی از نحله‌هایی که در قرن بیستم به مطالعه گسترد سنن گذشته، پرداخته است جریان اصحاب حکمت خالده است.

فهرست مطالب
فصل اوّل کلّیات 1
طرح تحقیق 2
پیشینه تحقیق در سمبول و سمبولیسم 5

فصل دوم معانی سمبولیسم 11
معنای سمبول 12
سمبول به معنای صورت 16
صورت سمبولیک 21
تفاوت سمبول و نشانه 27

فصل سوم مبانیِ سمبولیسم 28
اصول صور سمبولیک 29
درآمد 29
اصل تناظر و تشابه 30
عالم کبیر و عالم صغیر 34
رابطه سمبول و معنایش 39
1.سمبولیسم و آموزه برین‌الگوها 39
2.ظهور و تجلّی در صور سمبولیک 43
1-2.سمبولیسم تضاد و دوگان‌های مکمّل 46
2-2. حجاب و مایا 52
3.سمبولیسم: علمِ نسبتِ مراتب وجود 58
4. سمبولیسم و علّت نمونه‌ای 68
ضرورت سمبول‌ها 71

فصل چهارم ویژگی‌های صورت سمبولیک 77
ویژگی‌های صورت سمبولیک 78
1.سمبول عین مدلول است 78
2. صور سمبولیک فایده‌مند هستند 81
3. صورت و معنا با هم مطابقت کامل دارند 84
4. سمبول‌ها خاصّیتِ فراتابی دارند 95
5. سمبول ازلی و غیرقراردادی است 99
6. سمبول‌ها معانی چندوجهی دارند 104

فصل پنجم سمبولیسم سنّتی در معماری مقدّس 107
درآمد 109
هندسه مقّدس در معماری سنّتی (سمبولیسم مربّع و دایره) 112
یادداشتها 128
فهرست منابع و مآخذ 132