جنبه‌های حقوقی حمایت از طرح‌های صنعتی در نظام بین‌المللی با نگاهی به قوانین ایران

فقه،حقوق،الهیات
جنبه‌های حقوقی حمایت از طرح‌های صنعتی در نظام بین‌المللی با نگاهی به قوانین ایران چکیده طرح‌های صنعتی یکی از مصادیق حقوق مالکیت صنعتی هسند که به جذابیت‌های ظاهری و زیباشناختی کالا می‌پردازند طرح‌های صنعتی بعد از جنبه‌های فنی و کیفی محصول بیشترین نقش را در انتخاب مصرف کنندگان و استراتژی شرکتهای تجاری دارد علی‌رغم اهمیت این مقوله از مالکیت صنعتی و علی‌رغم تعهد به حمایت از طرحهای صعتی براساس کنوانسیون پاریس تا سال 1386 و تصویب قانون اختراعات طرحهای صنعتی و علائم تجاری هیچ‌گونه حمایتی در سطح ملی از طرحهای صنعتی اعمال نمی‌گردید امّا به هر حال با تصویب قانون مذکور در کنار اختراعات و علائم تجاری که حمایت از آنها مورد بازبینی قرار گرفت حمایت از طرحهای صنعتی نیز پیش‌بینی گردید و امروزه طراحان صنعتی در سطح ملی و بین‌الملل می‌توانند انتظار داشته باشند که از طرحهای صنعتی آنها در ایران حمایت و در مقابل هرگونه نقص بتوانند مقابله کنند به علت اینکه حمایت از مقوله طرحهای صنعتی در نظام حقوقی ایران بسیار جدید و بدیع می‌باشد این نوشته به این بحث پرداخته و سعی دارد نظام حقوق حمایت از طرحهای صنعتی را در سطح ملی و بین‌الملل مورد بررسی قرار دهید. واژه‌های کلیدی: مالکیت صنعتی قانون اختراعات طرحهای صنعتی و علائم تجاری طرحهای صنعتی کپی راست کنوانسیون پاریسف سیستم لاهه موافقت‌نامه تریپس مقدمه: جنبه‌های حقوقی حمایت از طرحهای صنعتی طرح‌های صنعتی در مفهوم کلی به جنبه‌های ظاهری و زیبا شناختی و غیر فنی طرحهای ناشی از فعالیت‌های ذهنی بشر اشاره دارد. جنبه‌های ظاهری تولیدات بشری تنوع و زیبایی بیرونی امروزه بعد از کیفیت و جنبه‌های فنی تکنولوژیهای جدید بشری و تولیدات مصرفی و قیمت آنها در شرایط مساوی نقش اصلی را در تصمیم‌گیری مصرف کنندگان در انتخاب کالاهای دلخواه دارد به همین دلیل همواره رقابت شدیدی بین تولیدکنندگان کالاهای مختلف وجود داشته است. در مفهوم حقوقی طرحهای صنعتی مشتمل بر حقوق اعطایی ناشی از ثبت جنبه‌های ظاهری و زیبا شناختی کالاها می‌باشد در واقع حمایت از طرح‌های صنعتی حفاظت از تلاشهای صورت گرفته برای زیباتر نمودن ظاهر محصولات و در نتیجه حفاظت از حقوق یک مؤسسه در رقابت بازار می‌باشد و در نهایت حمایت از خالقان طرحهای جدید صنعتی سبب گسترش سرمایه‌گذاری و تحقیق در خلق و توسعه طرحهای متوع و جدید برای کالاها می‌شود. بطور تاریخی ضرورت حمایت از طرحهای صنعتی نخستین بار با گسترش صنعتی شدن و توسعه روشهای مختلف در تولید انبوه کالاها مطرح شد. نخستین قانون در این زمینه قانون حمایت از طرحهای جدید در صنعت منسوجات درسال 1787 در انگلستان به تصویب رسید با صنعتی شدن و گسترش تولید درسایر زمینه به تدریج قوانینی بخصوص در زمینه استفاده از شکلهای جدید در صنعت کوزه‌گری و چینی‌سازی به تصویب رسید در سال 1793 نیز قانون مشابهی در فرانسه در زمینه مالکیت‌های ادبی و هنری به تصویب رسید که بخشی از آن به طرحهای صنعتی جدید می‌پرداخت. فلسفه حمایت حقوقی از طرحهای صنعتی همانند دیگر جنبه‌های مالکیت معنوی در واقع به نوعب برقراری تعادل منافع طراح و مصرف کننده کنندگان و جامعه می‌باشد بدین ترتیب که حمایت بایستی تا حدودی باشد که بتواند سبب ترویج و گسترش نوآوری را در زمینه طرحهای صنعتی فراهم آورد بدون اینکه به منافع جامعه لطمه بزند. به گونه‌ای که ضمن اینکه نوآوری را در زمینه طرحهای صنعتی فراهم سازد در عین حال نبایستی خارج از آنچه جهت حفظ و توسعه خلاقیت در این زمینه لازم می‌باشد حمایت حقوقی را توسعه داد. دستیابی به این تعادل مستلزم دقت نظر در تعریف موضوعات قابل حمایت، حقوق قابل اعمال طراحان صنعتی، مدت حمایت و روشهای کسب این حقوق می‌باشد. فهرست مطالب جنبه‌های حقوقی حمایت از طرح‌های صنعتی در نظام بین‌المللی با نگاهی به قوانین ایران 1 چکیده 3 واژه‌های کلیدی 3 مقدمه: جنبه‌های حقوقی حمایت از طرحهای صنعتی 4 بخش اول) مفهوم طرح صنعتی 5 بخش دوم) شرایط طرحهای صنعتی 6 1- نو و جدید بودن (Novelty) 6 2- 2- اصیل بودن (Originality) 6 طرح صنعتی: 6 بخش سوم) نحوه کسب حق طرحهای صنعتی 7 بخش چهارم) طرحهای صنعتی و کپی رایت 8 بخش پنجم) حمایت بین‌المللی از طرحهای صنعتی 9 الف) کنوانسیون پاریس 9 ب) موافقت‌نامه تریپس 9 ج) سیستم لاهه 10 بند اول: اصول اساسی سیستم لاهه 10 تکالیف دفتر بین‌الملل و ادارات تعیین شده 11 مدت حمایت از طرحهای صنعتی 13 بند دوم: محدودیت‌های سیستم لاهه 13 بند سوم: موافقت‌نامه ژنو 1999 14 بند چهارم: شرط عدم تحفط (Anti safeguard clause) 15 بند پنجم: بررسی شکلی در سیستم لاهه 15 بند ششم: پرداخت‌ها در سیستم لاهه 16 بند هفتم: سیستم لاهه در عمل 17 منابع: 18