بررسی کاربرد درختان هایپراکیمولاتور در پاكسازی خاکهای آلوده به کروم

محیط زیست
بررسی کاربرد درختان هایپراکیمولاتور در پاكسازی خاکهای آلوده به کروم چكیده با افزایش جمعیت، گسترش صنعت و دخالتهای نادرست انسان روز به روز بر آلودگیهای محیط زیست افزوده می شود. از جمله این آلودگیها، آلودگی خاک می باشد که از عوامل مهم ایجاد آن می توان به فلزات سنگین و افزایش آنها در خاک اشاره نمود به نحوی که با ورود به زنجیره های غذایی و تجمع زیستی باعث بروز مشکلات و بیماریهای مختلفی در انسان و دام می-شوند. در این تحقیق میزان جذب عنصر کروم در خاک بوسیله گونه های درختی كاج الداریكا، سرو نقره ای، اقاقیا و زبان گنجشك در شهر تهران مورد بررسی قرار گرفت. برای این منظور در رویشگاههای آلوده و شاهد، نمونه برداری از برگها و ریشه های سطحی درختان در قالب طرح آماری كاملاً تصادفی در 3 تكرار صورت پذیرفت و میزان غلظت کروم موجود در هر یك از نمونه ها با استفاده از دستگاه جذب اتمی اندازه گیری شد. نتایج نشان داد که میزان غلظت کروم در برگ درختان کاج الداریکا و ریشه درختان زبان گنجشک بیشتر از سایر گونه ها بوده است. همچنین در بین گونه های مورد مطالعه، درختان کاج الداریکا و سرو نقره ای بیشترین غلظت کروم را در اندام هوایی و بیشترین ضریب انتقال از اندام زیر زمینی به اندام هوایی را دارا بوده اند. واژه های كلیدی: هایپراکیمولاتور آلودگی خاک کروم کاج الداریکا سرو نقره ای اقاقیا زبان گنجشک مقدمه خاک لایه بسیار نازکی از کره زمین را تشکیل می دهد که وجود و تغذیه موجودات زنده به آن وابسته است. خاکها علاوه بر نقشی که در تداوم حیات به عهده دارند در تکامل و حتی در پیدایش حیات نیز تأثیر عمده به جای گذاشته اند. خاک برای دفن بقایای آلوده کننده می تواند واسط بسیار سالم تری از هیدروسفر یا اتمسفر باشد به نحوی که خاک در مقایسه با آب توان بهتری برای اکسیده کردن و ابقای آلوده کننده ها و انتقال آنها از زنجیره غذایی به خاک دارد (5). استخراج زغال سنگ، تصفیه فاضلابهای شهری و صنعتی، آفت كشها، مواد رنگی و باتریها هر کدام به نحوی باعث آلودگی خاک به فلزات سنگین می شوند (4). میزان این فلزات در خاك تحت تأثیر عوامل مختلفی همچون سنگ مادر، منابع آلاینده صنعتی، كودهای شیمیایی مورد استفاده در كشاورزی و پسآب های صنعتی و شهری بوده که با توجه به خصوصیات فیزیكی و شیمیایی خاك و شرایط محیطی، روند تجمع و انباشت آنها در لایه های خاک متفاوت است. کروم عمدتاً در اثر خوردگی فلزات وارد خاک شده و از عوامل مؤثر بر پراكندگی آن در خاك می توان به نوع و سن خاك، غلظت در اتمسفر، جهت باد و نوع پوشش گیاهی اشاره نمود (1). به منظور اصلاح و بهسازی خاکهای آلوده می توان از روشهای بیولوژیک استفاده نمود به نحوی که در این روش از گونه های گیاهی با توان بسیار بالای جذب و انباشت عناصر کمیاب استفاده می گردد. این گیاهان که موسوم با ابرانباشتگر هستند در مناطق آلوده به فلزات سنگین رشد کرده و مقادیر متنابهی از این فلزات نظیر سرب، روی، مس، کروم، نیکل و کادمیوم را جذب می نمایند (5). فهرست مطالب چكیده 1 واژههای كلیدی 2 مقدمه 2 مواد و روشها 3 مشخصات منطقه مورد مطالعه 3 روش بررسی 4 نتایج 5 غلظت كروم در اتمسفر 5 نمودار1. میزان غلظت کروم موجود در اتمسفر در ایستگاههای مورد مطالعه 6 غلظت كروم در خاک 6 جدول1. مشخصات فیزیكی، شیمیایی و میزان غلظت کروم موجود در نمونه های خاك در رویشگاههای مورد مطالعه 6 غلظت كروم در اندام هوایی 7 نمودار2. میزان غلظت کروم در برگ گونه های درختی در رویشگاههای مورد مطالعه 8 جدول2. تجزیه واریانس غلظت کروم در برگ درختان تحت تأثیر رویشگاه و گونههای درختی 8 غلظت كروم در اندام زیرزمینی 8 نسبت غلظت کروم در اندام هوایی به زیرزمینی 10 بحث 10 منابع 11