روانشناسی،علوم تربیتی واجتماعی
دانلود مقاله کارشناسی ارشد رشته علوم اجتماعی بررسی تأثیر عوامل مختلف بر فرهنگ حجاب و عفاف و ارزشهای اخلاقی در دبیرستانهای شهرستان گرگان چکیده این پژوهش با عنوان بررسی تأثیر عوامل مختلف بر فرهنگ حجاب و عفاف و ارزشهای اخلاقی در دبیرستانهای شهرستان گرگان برآمده است و برای بررسی عوامل، به چهار منبع یا ابزار کتب درسی، تعامل اولیای مدرسه با دانشآموزان، فعالیت پرورشی و محتوای ساعات پرورشی در انتقال فرهنگ دینی عفاف و حجاب، با عنوان اهداف جزئی پرداخته است. روش پژوهش توصیفی، جامعه آماری مورد نظر در این پژوهش کلیه دانشآموزان دبیرستانهای شهرستان گرگان به تعداد 18433 نفر هستند که در سال تحصیلی 88-89 به تحصیل اشتغال دارند. این نمونه آماری برگرفته از جدول کرجسی و مورگان به تعداد 377 نفر که به روش تصادفی طبقهای برحسب جنسیت انتخاب شدند. ابزار گردآوری دادهها شامل پرسشنامه محقق، ساخته با 42 سؤال بسته پاسخ با پایایی 99 صدم در مقیاس 5 گزینهای لیکرت با سطوح پاسخ خیلی کم، کم، متوسط، زیاد و خیلی زیاد که به ترتیب از 5-1 نمرهگذاری شده است. برای سؤالات آزمون، از آزمون کای اسکوئر استفاده شده است. پس از تجزیه و تحلیل، یافتههای پژوهش نشان داد که هریک از ابزار انتخاب شده انتقال فرهنگ در آموزش و پرورش یعنی کتب درسی، تعامل اولیای مدرسه، ساعات پرورشی، فعالیت پرورشی در انتقال فرهنگ عفاف و حجاب مؤثر میباشند و دانشآموزان اطلاعات رفتار خود را از این منابع دریافت نمودهاند. کلیدواژگان: فرهنگ دینی ارزشهای اخلاقی عفاف و حجاب طرح مسئله قوام، استحکام و انسجام اجتماعی در هر جامعهای بسته به نظام فرهنگی و مجموعه عقاید و باورها، ارزشها و هنجارهای آن جامعه است. بدون التزام و پایبندی به آن مجموعه، نه تنها جوهره آن جامعه و تمایزش با دیگر جوامع و اجتماعات مشخص نمیشود، بلکه کنش اعضای جامعه نیز دستخوش نابسامانی و در نهایت، کشمکش و نارضایتی و ... میگردد. از منظر اسلام، زندگی و حیات آدمی یک زنجیره طولانی به هم متصل است که بخشی از آن در دنیای مادی قرار دارد و بخش دیگر متعلق به ماوراء ماده است. بنابراین، نظام فرهنگی اسلام عهدهدار بایدها و نبایدهای مطابق با سراسر این حیات است. اگر دین در عرصه اجتماع حضور فعال داشته باشد، روابط فردی و اجتماعی به شکل کاملاً هنجاری تجلی میکند. در غیر این صورت، هیچگونه تضمینی برای پاسداری از هنجارهای دینی وجود ندارد. در نتیجه، نظام کنش اعضا برهم خورده و با اختلال و بحران مواجه میگردد (ر.ک: انصاری، 1389ش، ج1، صص84-86). ارزشهای الهی فرهنگ اسلامی در امتزاج با فرهنگ و تمدن 4000 ساله ایرانی، غنای عمیقی یافته است و در رأس همه ارزشها، ارزشهای اخلاقی قرار میگیرد؛ چرا که پیامبر اسلام فرمود: «من برای برپایی مکارم اخلاق برانگیخته شدهام». ارزشهای اخلاقی عفاف و حجاب، ضامن سلامت جامعه هستند و آموزش و پرورش، یکی از مهمترین نهادهایی است که در آموزش این ارزشها، برای جلوگیری از پیامدهای اجتماعی، میتواند مؤثر باشد. در این پژوهش بنا به اهمیت موضوع، ابزارهای انتقال این ارزشها در آموزش و پرورش مورد بررسی قرار میگیرد. به علت توجه اسلام به ارزشهای اخلاقی، در جامعه اسلامی ما، پیش از آنکه مفاسد اقتصادی یا مشکلات سیاسی مورد توجه قرار گیرد، مفاسد اجتماعی و فرهنگی خصوصاً عدم رعایت عفاف و حجاب جلب توجه میکند. هرچند با توجه به اهمیتی که این موضوع دارد، برنامه خاصی برای آن ارائه نشده است؛ چرا که شواهد و قرائن نشان میدهد معضلات فرهنگی و اجتماعی ما بسیار جدی است. آمارهایی که شاخصهای آسیب در نهادینه کردن ارزشهای عفاف و حجاب محسوب میشوند و مستقیم و غیرمستقیم عدم رعایت این ارزشها را نشان میدهد، شامل: روابط غیراخلاقی دختران و پسران در کشور، فرار دختران در کشور، افزایش سن ازدواج، اولویتهای ارزشهای دینی در جوانان و میزان اعتقادات مذهبی آنها (رحیمینژاد و احمدی، 1387ش، ص27). براساس آمارها، نرخ فرار دختران از خانه سیری صعودی را طی میکند: از 01/3 در هر صد هزار نفر جمعیت در سال 1376 به 3/4 در هر صد هزار نفر جمعیت در سال 1383 و سپس با جهشی ناگهانی به 33/6 در سال 1385 که موجب میشود تا به آن به عنوان یک مسئله اجتماعی نگریسته شود (عبدالهی، 1382ش، ص102).سن ازدواج یکی از شاخصه‌های مهم برای ارزیابی میزان سلامت و بهداشت جسمی و روانی افراد یک جامعه محسوب میشود. طبق اعلام مرکز پژوهشهای مجلس شورای اسلامی، سن ازدواج برای پسران 29 و دختران 28 است. این اعداد و ارقام هرچه که باشد، از بالا بودن نامعقول سن تأهل خبر میدهد. براساس تحقیقات انجام شده، نیافتن همسر ایده‌آل از نظر اخلاقی و اعتماد نداشتن به پسران به علت شیوع بی‌بند و باری اجتماعی در برخی از آنها، علت بالا رفتن سن ازدواج است (کاظمیپور، 1386ش، ص58).
