معماری
معماری و شهرسازی تهران 16 و 17 میلادی مقدمه معماری و شهرسازی جنوب آسیا مرهون حمایت گوركانیان است كه توانستند یكی از خلاق ترین و غنی ترین دورانها را به وجود آورند. هر یك از خاندانهای مسلمان كه از اواخر قرن دوازده به بعد در شبه قاره هند به فرمانروایی می رسیدند سبك خود را خلق می كردند، هیچ دوره ی دیگری از معماری هندو – اسلامی پیش از مغول چنین ثروتی از بناهای برجسته و دینی و غیر دینی به جای نگذارده است. بابر (1526-1530) همایون (1555-1556) اكبر (1556-1605) جهانگیر (1605-1627) شاه جهان (1628-1658) اورنگ زیب (1658-1707) آخرین دوره معماری گوركانی نسبت بابر بنیانگذار سلسله گوركانی هند از سوی مادر به چنگیز خان و نسبت پدری بابر به تیمور فاتح بزرگ آسیا در اواخر قرن 14 و اوایل قرن 15 بود می رسید.گوركانیان تا حدود سال 1600 از هندی شدن جلوگیری می كردند و خصوصیات تاتاری آنها نمایان بود اما از دورانهای سلطنتی با شاهزادگان راجپوت تأثیر فرهنگ و خصوصیات هندی قرار گرفتند.بابر دوران زندگی سیاسی خود را به عنوان حاكم از حكومت بر ناحیه كوچكی از قلمرو تیموری در آسیای میانه موسوم به فرغانه شروع كرد. بابر همچون نیای بزرگ خود تیمور كه در سال 1398 به دهلی حمله كرد توجه خود را به سوی جنوب هند معطوف داشت. او كابل را به اشغال خود درآورد و از آنجا طی نبردی مشهور در پانیپات 1526 سلطان دهلی را شكست داد و نواحی شمالی هند را تصرف كرد . او پس از 4 سال حكومت درگذشت و در كابل دفن شد. ارزیابی دوره نخست معماری و شهرسازی گوركانی در عصر بابر دشوار است زیرا بین نوشته های او كه به معیارهای والای معماری تیموری اشاره كرده و چند بنایی كه باقی مانده اختلاف وجود دارد. از بین باغ های بابر در هند بخشی از باغ صخره ای نیلوفر در دلپور (1527) جنوب آگرا باقی مانده است و تقریباً مقابل تاج محل واقع شده است. این باغ در هند معرف طرح تیموری – ایرانی و باغ محصوری است كه به وسیله خیابان (معبر) و نهرهای آب به چند قسمت تقسیم شده است این باغها در واقع زیر بنای توسعه آگرا به عنوان یك شهر ساحلی (كنار رودخانه جمنا) بانوردی از باغهای محصور در هر دو سوی جمنا درآمد. بنابر گفته درست بابر (زیان خان) بازماندگان بابر از شیوه او پیروی كرده و باغ هایی با شیوه عمارت های خراسانی ساختند. کلمات کلیدی: معماری شهرسازی معماری قدیم تهران 16 و 17 میلادی
