مبانی نظری علل و عوامل بروز مفاسد اداری و نقش قانون در جهت پیشگیری از آن

این نوشتار در مورد مبانی نظری فساد اداری می باشد.که در آن به بررسی علل بروز فساد اداری و بررسی تاثیرآراء دیوان عدالت اداری در پیشگیری از آن می پردازیم.بر حسب نگرش‌ها و برداشت‌ها از فساد اداری تعاریف متعددی ارائه شده است. ارائة تعريفي واحد، كامل و جامع از اصطلاح «فساد اداري»، كاري بسيار سخت و دشوار است؛ زيرا فساد اداري، يك شيء، رفتار، يا نهاد نيست كه بتوان مصاديق آن را نشان داد و به‌سادگي آن را تعريف كرد؛

بلكه مفهومي است كه مصاديق آن را تنها در نمودهاي آن مي‌توان يافت و از طريق نشانه‌ها و عوارضش آن را شناخت. همچنين فساد اداري، ابعاد مختلفي دارد که به برخی از این تعاریف‏ اشاره می‏شود تا عناصر اصلی آن مشخص شوند.ساموئل هانتینگتون فساد اداری را به رفتار آن دسته از کارکنان بخش عمومی که برای منافع خصوصی خود ضوابط پذیرفته شده را زیر پا می گذارند اطلاق می کند. (هانتینگتون، 1370، ص90).

پس از بررسی علل و عوامل بروز فساد اداری به عوامل بروز فساد اداری از دید اسلام خواهیم پرداخت و پس از عوامل موثر بر کاهش فساد اداری و روشهای پیشگیری از فساد اداری بصورت کامل بررسی می کنیم.در یک بخش جداگانه ای به تاثیر دیوان عدالت اداری در پیشگیری از فساد اداری می پردازیم و از این طریق در آخر به یافته ها و نتایج می رسیم.

چکیده :
فساد اداري، پديده اي است كه كم و بيش در كليه كشورهاي جهان وجود دارد و امروزه گریبانگیر دولت ها،ملت ها و سازمان ها گردیده و یکی از معضلاتی است که اکثر جوامع با آن روبرو هستند.با اين حال، نوع، شكل، ميزان وگستردگي آن در هر كشور متفاوت است(عباس زادگان،1383). امروزه فساد اداري و مالي به يك معضل جهاني مبدل شده و دولت ها آگاهند كه فساد باعث آسيب هاي بسياري مي شود و هيچ حد ومرزي هم نمي شناسد.

در یک نظام اداری فاسد، کارمندان از موقعیت انحصاری خود در ارائه خدمات بهره می گیرند وبا شغل خودبه تجارت می پردازند که این امرعلاوه برتضییع حقوق مردم وآسیب زدن به توسعه،مانع رشد رقابت سالم وعدالت اجتماعی می شود.

این نوشتار با هدف بررسی مفهوم فساد اداری ، علل بروز و آثار آن و بررسی تاثیر آراء دیوان عدالت اداری در پیشگیری از آن به نگارش درمی آید . ضمن بیان علل فساد اداری ، برخی از این دلایل را در ابهام مقررات قوانین و روشها، کیفیت کار نظام دیوان سالاری، سطح دستمزدها در بخش دولتی و نظارت های سازمانی می توان دید و از این حیث جایگاه دیوان عدالت اداری در رسیدگی به شکایات مردم از دستگاه های دولتی را در پیشگیری از مفاسد اداری، برقراری عدالت اداری ، احقاق حقوق مردم و امنیت شغلی در نهادهای دولتی را مورد بررسی قرار می دهد . در نهایت مدل مبارزه با فساد اداری مبتنی بر راهبردهای مدیریتی، فرهنگی ، اقتصادی و سیاسی مدنی بر اساس مبانی نظری و نیز یافته های تحقیق ارائه شده است.

واژه های کلیدی: دیوان عدالت اداری، برقراری عدالت اداری ، احقاق حقوق مردم (قانون کار، کارگر، کارفرما)، امنیت شغلی، فساد اداری ، پیامدهای فساد اداری

فهرست مطالب
چکیده 1

فصل دوم: مروری بر تحقیقات انجام شده 12
مقدمه 13
گفتار اول: فساد اداری 14
2-1-1- تعاریف اداره و فساد اداری 14
2-1-1-1- تعاریف اداره 14
2-1-1-2-تعاریف فساد 15
2-1-1-3- تعاریف فساد اداری از دیدگاه های مختلف 16
2-1-2- تاریخ رشوه و فساد اداری در تاریخ ایران 19
2-1-3-گزارش سازمان شفافیت بین الملل 22
2-1-4- اشکال فساد اداری 24
2-1-5- انواع و سطوح تقسیم بندی فساد 31
2-1-6- نظريه‌ها دربارة پيامدهاي فساد اداري 35
2-1-7- نتایج و پیامدهای فساد اداری 36
2-1-8- زیان های فساد اداری 37
2-1-9- عوامل فساد اداری 39
2-1-10- روشهای مبارزه با فساد اداری 41
2-1-11- جلوگیری از بروز انواع فساد اداری 43
2-1-12- ضرورت و اهمیت برخورد بافساد اداری 44
2-1-13- ریشه یابی برخی عوامل سازمانی در ترویج فساد 46

2-2-1- انواع فساد از دیدگاه اسلام 49
2-2-2- مبانی اعتقادی (ارزشی) اسلام در خصوص فساد 51
2-2-3- ریشه های فساد اداری از نظر اسلام 54
2-2-4- عوامل مؤثر در پیدایش مفاسد اداری از دیدگاه اسلام 58
2-2-4-1- راهكارهاي مربوط به حاكمان و صاحبان قدرت 58
2-2-4-2- راهكارهاي مربوط به نظام اداري سالم و كارآمد 65
2-2-4-3- راهكارهاي مربوط به وضعيت فرهنگي و هنجارهاي حاكم 69
گفتار سوم : دیوان عدالت اداری 71
2-3-1- پیشینه دیوان عدالت اداری 71
2-3-2- اركان ديوان 73
2-3-3- اختيارات اداري رئيس ديوان عدالت اداری 74
2-3-4- فلسفه وجودی دیوان عدالت اداری 75
2-3-5- اهداف تشکیل دیوان عدالت اداری 76
2-3-6- آسیب های روانی و اجتماعی ناشی از عدم امنیت شغلی 82
2-3-7- موانع و علل تأخیر در رسیدگی پرونده های اداره کار وکارگری دردیوان عدالت اداری 82
2-3-8- مساله نظارت و كنترل در دستگاه اداري 91

منابع