بررسی تعهدات و قراردادهای سنتی و الکترونیک

انعقاد قرارداد در فضاي مجازي به طور کلي، مشابه با انعقاد قرارداد در دنياي واقعي است و از اين لحاظ، تفاوت عمده اي بين اين دو فضا وجود ندارد و لذا حقوق دانان از ارائه تعريفي جداگانه براي قراردادهاي الکترونيکي پرهيز مي کنند. در بحث بیع، بیع الکترونیکی تمام مراحل بیع سنتی را چون: ایجاب، قبول دارد.

با توجه به خصوصیات قانون تجارت الکترونیکی، می توان گفت که اصولا کاربرد قراردادهای الکترونیکی بر مبنای سیستم اطلاعاتی و تبادل داده های پیامی می باشد که این اطلاعات، یا مفاد بیان اراده (ایجاب و قبول) محتوای محصول الکترونیکی قابل داد و ستد در قرارداد الکترونیکی را تشکیل می دهد. قرارداد الکترونیکی بالقوه جزو قراردادهای کتبی محسوب می شود وامضاء الکترونیکی نیز بعنوان محور اساسی اعتبار بیان اراده در معاملات الکترونیکی معتبر شناخته شده است. این امر اساسا می بایست در ضمن قواعد حقوق مدنی مقرر می شد که شامل جمیع معاملات الکترونیکی باشد.

تحول مهمی که در انجام معامله با بکار گیری سیستم رایانه ای در کنار سیستم اطلاعاتی به وقوع پیوسته، استفاده از نرم افزار جهت دریافت و ارائه سفارش کالا و هنچنین دریافت و پرداخت ثمن کالاهای مورد معامله و اقداماتی از این قبیل است.

فهرست مطالب
چکیده 1
فصل اول:کلیات تحقیق 3
1-1- مقدمه 4
1-2- بيان مسأله اساسي 5
1-3- اهمیت و ضرورت انجام تحقيق 9
1-4- مرور ادبیات و سوابق مربوطه 9
1-5- اهداف کلی 12
1-5-1- اهداف اصلی 12
1-5-2- اهداف فرعی 12
1-6- سوالات 12
1-6-1- سوال اصلی 12
1-6-2- سوالات فرعی 12
1-7- فرضیه ها 12
1-8- تعريف واژه‏ها و اصطلاحات 13
1-9- روش تحقیق 15
1-10- ساختار پژوهش 15

فصل دوم:مفاهیم و مبانی نظری 16
2-1- مقدمه 17
2-2- مفهوم بیع 17
2-3- مفهوم فضای مجازی 18
2-4- مفهوم تجارت سنتي 21
2-5- مفهوم تجارت الكترونيك 22
2-6- تاریخچه تجارت سنتی و الکترونیک 25
2-6-1- سیر تحول قانون گذاری در سازمانهای بین المللی 33
2-6-2- سیر تحول قانون گذاری تجارت الکترونیکی در حقوق ایران 35
2-7- انواع قرارداد الکترونیک 37
2-7-1- تجارت الکترونیک کسب و کار، کسب و کار 38
2-7-2- تجارت الکترونیک کسب وکار با مشتری 39
2-7-3- تجارت الکترونیک مشتری با مشتری 40
2-8- منابع حقوقی قراردادها و تعهدات سنتی و الکترونیک 41
2-8-1- آنسیترال 42
2-8-2- موسسه بین المللی برای وحدت حقوق خصوصی 43
2-8-3- اتحادیه اروپا 44
2-8-4- سازمان توسعه همکاری اقتصادی 45
2-8-5- اتاق بازرگانی بین المللی 45
2-8-6- سازمان های واضع استاندارد 45
2-8-7- قوانین داخلی کشورها 46

3-1- مقدمه 49
3-2- اسباب تحقق تعهدات در بیع سنتی و الکترونیک 49
3-2-1- شکل انعقاد 50
3-2-1-1- انعقاد تعهدات و قرارداها بواسطة صفحه وب سایت 55
3-2-1-2- بواسطة پست الکترونیکی 56
3-2-1-3- بواسطة تبادل داد ه ها 56
3-2-1-4- بواسطة حضور مجازی در اتاق صحبت الکترونیکی 57
3-3- جنبه های تعهد در بیع سنتی و الکترونیکی 57
3-3-1- موضوع 58
3-3-2- فروش کالا 58
3-3-3- ارائه خدمات 58
3-3-4- فروش محصول دیجیتالی 59
3-3-5- تامین اطلاعات 59
3-3-6- متعهدین (متعاقدین) 61
3-3-6-1- نحوه احراز اهلیت طرفین در معاملات الکترونیکی 64
3-3-6-1-1- راه حل فنی 64
3-3-6-1-2- راه حل حقوقی 66
3-3-7- زمان ارسال داده پیام 66
3-3-8- زمان دریافت (وصول) داده پیام 68
3-3-9- مکان ارسال داده پیام 71
3-4- عوامل تحقق بیع سنتی و الکترونیکی 75
3-4-1- اعتبار بیان اراده 75
3-4-1-1- عقود رضایی 75
3-4-1-2- عقود تشریفاتی 77
3-4-1-2-1- منبع تشریفات 77
3-4-1-2-2- اشکال تشریفات 79
3-4-1-2-3- بررسی امکان تأمین تشریفات در قراردادهای الکترونیکی 81
3-5- ایجاب و قبول 83
3-5-1- ایجاب 83
3-5-1-1- تمييز ايجاب 87
3-5-1-2- دوره اعتبار ایجاب 91
3-5-2- قبول 92

4-1- نظریه های نفوذ قبولی تعهدات 97
4-1-1- نظریه اعلام قبول 97
4-1-2- نظریه ارسال 97
4-1-3- نظریه وصول 98
4-1-4- نظریه اطلاع 98
4-2- تحويل کالا و خدمات 98
4-3- عمليات پرداخت 100
4-3-1- روش های پرداخت الکترونيکي 101
4-3-1-1- پرداخت مستقيم مانند پول 101
4-3-1-2- پرداخت مستقيم بر مبناي حساب 101
4-3-1-3- کارت هاي اعتباري 102
4-3-1-4- چک الکترونيکي 102
4-3-1-5- پول الکترونيک 103
4-3-2- سيستم هاي پرداخت خرد 103

فصل پنجم:نتیجه گیری و پیشنهادات 106
5-1- جمع بندی 107
5-2- مشکلات، چالش ها و کمبودها 108
5-3- پیشنهادات 110
منابع 111
منابع فارسی 111
منابع لاتین 115