مبانی نظری برنامه ریزی برای بهبود کیفیت زندگی در سطح شهر

حیطه مطالعات مربوط به کیفیت زندگی و سنجش آن در هیچ زمانی به اندازه امروز وسیع نبوده است. اقتصاددانان، دانشمندان علوم اجتماعی و دولتمردان هرکدام از دیدگاه خاصی به این مقوله مینگرند. تفاوت دیدگاهها در ارتباط با کیفیت زندگی از آنجا ناشی می گردد که شاخص های مربوط به کیفیت زندگی، طیف وسیعی را در بر میگیرد. موضوع کیفیت زندگی شهری، تعریف، شاخص سازی و سنجش آن در یک محدوده مشخص کاری دشوار است. کمپ و همکارانش (2003) نیز معتقدند که تاکنون چارچوب جامعی برای مطالعه کیفیت زندگی به صورت یکپارچه و کل گرایانه و متکی بر شاخص های فیزیکی، مکانی و اجتماعی ارائه نشده است (Kamp et al,2003:5).

این فصل شامل 4 بخش در ارتباط با کلمه کلیدی این مطالعه، یعنی انگاشت کیفیت زندگی می باشد. در بخش اول پایه های نظری مرتبط با انگاشت کیفیت زندگی تشریح می گردد. در بخش دوم با عنوان تشریح چارچوب تجربی بکارگیری انگاشت کیفیت زندگی در برنامه ریزی شهری، تجارب کشورهای دیگر در بکارگیری انگاشت کیفیت زندگی در برنامه ریزی شهری ، در دو گروه بیشتر توسعه یافته و کمتر توسعه یافته، مورد بررسی قرار می گیرد. در بخش سوم با عنوان معرفی روشها و فنون مرتبط با بکارگیری انگاشت کیفیت زندگی در برنامه ریزی شهری، روشها و فنون سنجش کیفیت زندگی شهری و مدل های بکارگیری این انگاشت در برنامه ریزی شهری بررسی می شود. سرانجام در بخش پایانی یک جمع بندی از چارچوب های فوق الذکر بیان می شود و در پایان این جمع بندی، چارچوب مفهومی پژوهش ارائه می گردد.

فهرست مطالب

فصل دوم- تشریح چارچوب نظری، تجربی و فنی مرتبط با انگاشت کیفیت زندگی 18
1-2- مقدمه 19
2-2- هدف 19
3-2- روش کار 19
4-2- معرفی و تشریح پایه های نظری مرتبط با انگاشت کیفیت زندگی 21
1-4-2- مقدمه 21
2-4-2- هدف 21
3-4-2- روش کار 21
5-3-2- معرفی تعاریف پایه انگاشت کیفیت زندگی 22
1-5-3-2- ابعاد کیفیت زندگی 23
2-5-3-2 تعاریف ناظر بر ابعاد عینی و ذهنی کیفیت زندگی 23
6-3-2- معرفی سیر تحول تفکر انگاشت کیفیت زندگی 25
1-6-3-2- تعریف استاندارد زیست 25
2-6-3-2- مقایسه استاندارد زیست و کیفیت زندگی 26
3-6-3-2- تفاوت استاندارد زیست و کیفیت زندگی 27
4-6-3-2- سیر تحولات انگاشت کیفیت زندگی 27
7-3-2- معرفی و تعریف انگاشت های مرتبط با انگاشت کیفیت زندگی 33
8-3-2- رویکردهای کیفیت زندگی 35
9-3-2- بررسی انگاشت کیفیت زندگی در برنامه ریزی شهری 36
1-9-3-2- تعریف کیفیت زندگی در چارچوب تفکر و عمل برنامه ریزی 36
2-9-3-2- تاثیر مفهوم کیفیت زندگی بر برنامه ریزی 36
3-9-3-2- اهمیت مطالعه کیفیت زندگی در برنامه ریزی شهری 37
4-2- معرفی و تشریح پایه های تجربی مرتبط با انگاشت کیفیت زندگی 39
1-4-2- مقدمه 39
2-4-2- هدف 39
3-4-2- روش کار 39
4-4-2- معرفی تجارب بکارگیری انگاشت و شاخص های کیفیت زندگی در کشورهای بیشتر توسعه یافته 40
1-4-4-2- مطالعه شاخص کیفیت زندگی در گرند تراورس آمریکا موسوم به Q1998 40
2-4-4-2- مطالعه شاخص کیفیت زندگی در آنتاریو کانادا 42
5-4-2- معرفی تجارب بکارگیری انگاشت و شاخص های کیفیت زندگی در کشورهای در حال توسعه 43
1-5-4-2- مطالعه شاخص کیفیت زندگی در شهر لیما در کشور پرو 43
2-5-4-2- مطالعه شاخص کیفیت زندگی در شهر آدیس آبابا در کشور اتیوپی 44
3-5-4-2- مطالعه شاخص کیفیت زندگی در مناطق 22 گانه شهر تهران در کشور ایران 46
4-5-4-2- کیفیت زندگی مردم شهر تهران بر اساس پرسشنامه WHOQOL-BREF 46
6-4- 2- شواهد تجربی در سنجش کیفیت زندگی عینی و ذهنی 47

منابع و ماخذ

فهرست جدول ها
جدول شماره 1-2- نمونه هایی از تعاریف کیفیت زندگی 24
جدول شماره2-2- تحول تاریخی شکل گیری انگاشت کیفیت زندگی 31
جدول شماره3-2- مطالعات مربوط به کیفیت زندگی 31
جدول شماره 4-2- خلاصه ای از تعاریف ارائه شده از بهزیستی در منابع مختلف 33
جدول شماره 5-2- خلاصه مطالعات کیفیت زندگی شهری 47
جدول شماره 6-2- عرصه های کیفیت زندگی 51
جدول شماره 7-2- قوت ها و ضعف های دو رهیافت کیفیت زندگی 59
جدول شماره 8-2- حالت های کیفیت زندگی 61
جدول شماره 9-2- خلاصه شاخص ها: نمونه هایی از سراسر جهان 73
جدول شماره 10-2- خلاصه مطالعات بکارگیری انگاشت کیفیت زندگی 74

فهرست نمودارها
نمودار شماره 1-2-روش کار فصل 2 20
نمودار شماره 2-2-چارچوب انگاشتی پژوهش 77

فهرست شکل ها
شکل شماره 1-2- مدل نمایش ارتباط بین رضایتمندی در عرصه ها و رضایتمندی از زندگی 63
شکل شماره 2-2- مدل نشان دهنده روابط بین رضایت عرصه مسکونی و کیفیت زندگی 64
شکل شماره 3-2- مدل نمایش دهنده ارتباط بین شرایط عینی، پاسخ های ذهنی و رضایت از همسایگی 65
شکل شماره 4-2- مدل متصل کننده فعالیت ها ومنابع تفریحی به بهزیستی فردی (کیفیت زندگی) و کیفیت اجتماع 65
شکل شماره 5-2- کیفیت زندگی که بر، ارتباطات بین نیازهای انسانی، ادراکات ذهنی از تامین نیاز و فرصت های ارائه شده دلالت می کند. 67
شکل شماره 6-2- چارچوب مفهومی (تسفازقی،2009) 68