علوم اجتماعی
مقاله روان درمانی خانواده
مقدمه: به طور کلی می توان گفت که در چهل سال گذشته آن هم بیشتر تحت نهضت انسان گرایانه (اگزیستانسیال) انحراف محسوسی از درمان فردی و فرایند های روانی به سمت عوامل اجتماعی، محیطی و بین الاشخاصی به وجود آمده است، تحولی که از جمله ثمرات آن پیدایش روش های گروهی در آموزش، مدیریت و درمان است. بی شک نهضت «گروه درمانی» مهمترین تحولی است که در کار روان درمانی به وجود آمده است. محبوبیت این نوع درمان عمدتا ناشی از این اعتقاد جاری است که مشکلات روانی اساسا مشکلات بینالاشخاصی است یعنی در رابطه با دیگران بروز می کند لذا درمان آنها هم باید در جو بینالاشخاصی یعنی در رابطه با «دیگران» صورت بگیرد. دیگران ممکن است «اشخاص مهم» زندگی شخص باشند که در این صورت واحد دو نفری زن و شوهر یا کل اعضای یک خانواده متفقا مورد درمان قرار می گیرند. شاید بتوان گفت، خانواده درمانی، یک روش سیستماتیک مداخلة درمانی است که هدف آن رفع اختلالات پیچیده و متقابل عاطفی در گروه خانواده است. (هی لی 1976، ثنایی 1377، ص 19،20)
کلمات کلیدی: گروه درمانی خانواده درمانی روان درمانی خانواده شکل گیری و تحول خانواده درمانی در اواخر دهه 1940 ناتان اکرمن از جمله بنیانگذاران روان درمانی خانواده مقالهای به نام «خانواده به عنوان یک واحد اجتماعی و عاطفی» به چاپ رساند که در آن روابط متقابل افراد و وابستگی آنان مورد توجه قرار داشت. اکرمن در درمان مشکلات رفتاری و بزهکاری کودکان دریافت که بدون در نظر گرفتن روابط اعضای خانواده با هم نمی توان رفتار فرد را تغییر داد؛ به همین دلیل به جای مصاحبه فردی با کودکان و اعضای خانواده او، مصاحبه خانواده را با هم مورد تأکید قرار داد. در دهه 1950 عده ای از روان درمانگران روشهای رایج را در درمان بیماران کنار گذاشتند. تحقیقات بیتسون، هی لی، جکسون و ویکلند درباره ارتباط بیماران اسکیزوفرنیک و خانواده آنها باعث شد تا تغییراتی در نظریات مربوطه به درمان این گونه بیماران پدید آید. مدد کاران اجتماعی هم در پیدایش خانواده درمانی سهم مهمی داشته اند. از آن جمله ویرجینیا سیتیر را می توان نام برد. او در سال 1959 برنامه کارآموزی «خانواده درمانی» را در کالیفرنیا بنیانگذاری نمود. در سال 1957 در جلسه انجمن روان شناسی در شیکاگو گروه خانواده به سرپرستی اکرمن تشکیل شد. اکرمن همچنین در سال 1960 «موسسه خانواد» را در شهر نیویورک تأسیس کرد. در سال 1962 با همکاری جکسون مجله «روند خانواده» را چاب و منتشر ساخت و به دنبال آن انجمن خانواده درمانی به ریاست موری بوئن در امریکا شکل گرفت (رحیمیان، 1381 ص 289، 299).
فهرست مطالب مقدمه ای بر روان درمانی خانواده 3 شکل گیری و تحول خانواده درمانی 4 افرادی که به نظریه سیستم های خانواده کمک کرده اند 5 پیشینة تاریخی 8 نظریه ها و روش ها 8 درمان روان تحلیلی 10 اهداف درمان روان تحلیلی 10 نظریه سیستمی 11 ویژگی های سیستم خانواده 11 نظریه نظام های کلی 12 خانواده درمانی ساختی 13 مفاهیم خانواده درمانی ساختی 13 هدف خانواده درمانی ساختی 15 فرایند خانواده درمانی ساختی 15 خانواده درمانی استراتژیک (راهبردی) 17 مفاهیم درمان استراتژیک 18 هدف درمان استراتژیک 18 فنون خانواده درمانی استراتژیک 19 خانواده درمانی تجربی 20 فرایند تجربی 21 خانواده درمانی بین نسلی 22 مفاهیم خانواده درمانی بین نسلی 22 هدف های درمان بین نسلی 25 فنون خانواده درمانی بین نسلی 25 رویکرد انسان گرایانه 27 خانواده درمانی آدلری 29 نوآوریهای اخیر 29 رویکرد ادغامی در درمان نظام های خانوادگی 30 مراحل پیشگیری از بازگشت 31