بررسی تطبیقی نگارگری مکتب تبریز و مکتب گورکانی هند

هنر و گرافیک
دانلود مقاله رشته هنر بررسی تطبیقی نگارگری مکتب تبریز و مکتب گورکانی هند ( قرن 10 هجری) چکیده : مكتب نگارگری تبریز در قرن دهم هجری بر پایه دستاوردهای هنری تركمانان و مكتب هرات شكل گرفت. در پی دست کشیدن دربار صفوی از حمایت گسترده خود از هنر و هنرمندان، نگارگری تبریز رو به افول نهاد و برخی از هنرمندان دربار صفوی به دعوت حکمرانان گورکانی به هند مهاجرت کردند. حضور این هنرمندان و نظارت آنها بر کارگاههای کتاب آرائی وابسته به دربار گورکانیان، سبب انتقال و بسط بسیاری از دستاوردهای زیباشناختی نگارگری تبریز در مکتب نوپای نگارگری گورکانی شد. در کارگاه گورکانی به تدریج شیوه ای التقاطی متشکل از عناصر ایرانی، هند و اروپائی رخ نمود که همین امر سبب گردید با وجود تشابهات چشمگیر در بین نگاره های دو مکتب تبریز و گورکانی ، تفاوتهای بارزی ظهور یابد. این پژوهش با هدف بررسی میزان تاثیر پذیری نگارگری مکتب گورکانی هند از مکتب نگارگری معاصر خود در تبریز (قرن 10 ه.) انجام و وجوه تشابه و تفارق میان این دو با بررسی منتخبی از نگاره های آنها مشخص و معرفی شده است. روش تحقیق این پژوهش بر پایه استدلالهای تحلیلی و ارائه جداول آماری می باشد که از ابزارهای دیجیتالی جهت سنجش دقیق ویژگیهای موجود در نگاره ها استفاده شده است . فرضیات تحقیق بر این استوار است که مکتب نگارگری گورکانی هند به دلیل جذب گروهی از ممتازترین اساتید مکتب هنری تبریز به دربار خود و نظارت این هنرمندان بر کارگاههای کتاب آرائی گورکانیان ، ویژگیهای چشمگیری را از هنر ایران اخذ نموده است؛ اما با این وجود تفاوت های بارزی نیز در بین نگاره های دو مکتب به چشم می خورد که عمده این موارد بر کیفیت ممتاز و غنای نگارگری مکتب تبریز در تقابل با مکتب گورکانی هند تاکید دارند. نتیجه گیری نهایی مقاله این فرضیه را به اثبات میرساند. واژگان کلیدی : نگارگری ایران مکتب نگارگری تبریز مکتب نگارگری گورکانی 1- مقدمه : تاریخ ایران ، در آغاز قرن 10 ه. شاهد جهش های بزرگی در زمینه های مختلف علوم و فنون از جمله هنر بود. شاه اسماعیل صفوی و پس از آن شاه تهماسب با حمایت های بی دریغ خود از هنرمندان و پیشه وران ، سبب رونق و گسترش هنرهایی همچون کتاب آرائی و به موازات آن نگارگری در پایتخت جدیدالتاسیس خود، تبریز گردیدند.شاه اسماعیل اول پس از استقرار حكومت خود در تبریز به حمایت هنرمندان پرداخت و بسیاری از آنها را در كارگاه های وابسته به دربار گردآورد. سلطان محمد تبریزی ، نقاش توانمند دربار ترکمانان بود که پس از سرنگونی این حکومت، توسط شاه اسماعیل مورد حمایت قرار گرفت و شاگردان بسیاری را در مکتب نگارگری تبریز تحت تعلیم قرار داد. شاه تهماسب نیز که خصلت هنرپروری پدر را ارج می نهاد، به حمایت هنرمندان پرداخت. در سال 928 ه. هنگامی که وی ، پس از یکدوره اقامت در هرات جهت فراگیری علوم و فنون، به تبریز بازمی گشت ، جمعی از هنرمندان و صنعتگران طراز اول را با خود از هرات به تبریز منتقل کرد. از این بین می توان به استاد کمال الدین بهزاد نابغه مکتب درخشان نگارگری هرات اشاره کرد. وی پس از اقامت در تبریز، در سال 928ه. از سوی شاه اسماعیل صفوی به سمت ریاست کتابخانه سلطنتی منصوب گردید و همچون سلطان محمد به تعلیم شاگردانی پرداخت که هر کدام سهم بزرگی در اشاعه و رونق کتاب آرائی مکتب تبریز به عهده داشتند. محصول این گردهمائی عظیم هنرمندان، آثار و نسخه های نفیسی است که نقطه اوج هنر کتاب آرائی و بالاخص نگارگری دوران صفوی را به نمایش می گذارد. فهرست مطالب بررسی تطبیقی نگارگری مکتب تبریز و مکتب گورکانی هند ( قرن 10 هجری) 1 چکیده : 2 واژگان کلیدی : 3 1- مقدمه : 3 2- سبک نگارگری تبریز 5 3- مکتب نگارگری گورکانی هند 6 4- تجزیه و تحلیل آثار 7 مكتب نگارگری تبریز: 7 1) نسخه خمسه نظامی: 7 2) نسخه ظفرنامه تیموری: 8 3) نسخه شاهنامه شاه تهماسب: 8 مكتب نگارگری گوركانی: 9 1) نسخه حمزه نامه: 9 2) نسخه اکبرنامه: 9 3) نسخه بابرنامه: 9 5-2- وجوه افتراق: 19 6- نتیجه گیری 21 فهرست منابع : 23