رابطه مالک با غار و مغرور و مصادیق مسئولیت غار

فقه،حقوق،الهیات
دانلود مقاله کارشناسی ارشد رشته حقوق رابطه مالک با غار و مغرور و مصادیق مسئولیت غار مقدمه: در این مبحث به رابطه مالك با غار و مغرور می‌پردازیم. گفتیم كه در غرور ضمان و مسؤلیت برعهده غار است و هیچ اختلافی میان فقیهان ندیدیم. اما اینكه مغرور نیز در برابر مالك ضامن است یا نیست؟ و یا اینكه ضمان از ابتدا بر غار‌ است؟ و یا اینكه ضمان غار و مغرور در عرض هم دیگرند؟ میان فقیهان اختلاف است و منشأ اختلافات نیز روایات می‌باشد كه در برخی روایات وارده، ضمان را از ابتداء بر غار ‌قرار داده و در برخی روایات وارده به ضمان مغرور دلالت می‌كنند و برخی روایات وارده هم غار و هم مغرور ضامن می‌باشند و در عرض هم دیگرند، دلالت می‌كنند.1-غار در برابر مالك ضامن است. و مغرور در برابر مالك ضامن نیست. پس مالك فقط حق دارد به غار ‌مراجعه كند و ضرر و زیانهایش را از غار ‌مطالبه كند. در تعلیل این گفته شده كه غار ‌سبب در اتلاف است و مغرور مباشر ضعیف می‌باشد و سبب اقوا از مباشر است. بنابراین مغرور به علت ضعف مباشر از ضمان معاف است. این نظریه مستلزم آن است كه برای مسؤلیت غار ‌به قاعده «تسبیب» تمسك كنیم در حالی كه قاعده «غرور» قاعده‌ای مستقل است و برای اثبات مسؤلیت غار نیازی به قواعد دیگر نیست مخصوصاً قاعده «تسبیب» كه بر آن اشكالات زیادی وارد شده است. از طرفی، اگر ضمان را بر غار ‌بدانیم و مغرور را از ضمان معاف كنیم باید روایاتی كه در آنها ضمان بر مغرور دانسته شده، كنار بگذاریم چرا كه روایت‌های رفاعه‌بن موسی، زرارة و.. دلالت بر ضمان و مسؤلیت مغرور می‌كنند. 2- مغرور در برابر مالك ضامن است و فقط مالك حق دارد به مغرور مراجعه كند. اما در صورتی می‌تواند به غار مراجعه كند كه استیلاء مغرور، استیلاء ضمان‌آور نباشد. صاحب جواهر این نظر را از كتاب الدروس شهید ثانی نقل می‌كند و می‌گوید ظاهر غرور این است كه بر آن دلالت می‌كند. اما برخی به روایات استناد می‌كنند كه روایت جمیل‌بن دراج و زرارة بر ضمان مغرور دلالت می‌كند هرچند كه او نیز حق دارد به غار‌مراجعه كند. اما در صورتی كه مغرور، استیلاء ضمان‌آور بر مال داشته باشد، به علت ید غاصبانه، ضامن است و ضمان هیچ یك دیگری را از میان نمی‌برد. 3-میان موردی كه غار بر مال استیلاء داشته یا در اتلاف آن به گونه‌ای دخالت داشته است با مردی كه جز گول زدن و فریب دادن نقشی در اتلاف نداشته است، تفاوت گذاشت، كه در حالت اول، مالك حق دارد به هركدام مراجعه كند و غار ‌و مغرور هر دو در برابر مالك ضامن هستند زیرا، مغرور به علت مباشرت در اتلاف و مغروركننده، به علت داشتن ید غاصبانه، مسؤول هستند و ضمان هیچ یك دیگری را از میان نمی برد، ولی در حالت دوم، تنها مغرور در برابر مالك ضامن است زیرا سبب اقوا از مباشر است، رابطه علیت میان فعل او و تلف وجود دارد و مالك نیز فقط حق رجوع به مغرور را دارد. کلمات کلیدی: مسئولیت غار مصادیق مسئولیت غار رابطه مالک با غار و مغرور فهرست مطالب بررسی رابطه مالك با غار و مغرور و مصادیق مسئوولیت غار. 2 مبحث اول: رابطه مالك با غار و مغرور: 2 مبحث دوم: مصادیقِ مسؤلیتِ «غـّار»: 6 گفتار اوّل: بیع: 6 گفتار دوّم: اجاره: 10 گفتار سوّم: عاریه: 16 گفتار چهارم: قرض: 17 گفتار پنجم: مضاربه: 18 گفتار ششم: مزارعه و مساقات: 20 گفتار هفتم: جعاله: 21 گفتار هشتم: هبه: 22 گفتارِ دهم: وكالت: 26