مبانی جزای نقدی و بررسی عوامل تاثیرگذار در تعیین و اجرای آن در حقوق ایران

فقه،حقوق،الهیات
دانلود پایان نامه کارشناسی ارشد رشته علوم جزائی و جرم شناسی مبانی جزای نقدی و بررسی عوامل تاثیرگذار در تعیین و اجرای آن در حقوق ایران چکیده: انسان محتاج به جامعه، جامعه نیازمند قانون و استقرار قانون منوط به وجود ضمانت اجراهاست. ابتداء مجازاتهای بدنی ضمانت اجرای نقض بسیاری از مقررات بود.بتدریج افکار تازه با احتیاجات نوین وضع کیفرها را تغییر داد به نحوی که از خشونتهای قبلی تا حدی کاسته شد. متعاقب آن فکر ایجاد مجازاتهایی اثربخش با توجه به نوع جرم ارتکابی و سایر عوامل دیگر مورد توجه قرار گرفت و کیفرها تنوعی چشمگیر یافتند. با این تنوع، تفکرات اصلاحی، دیگر گزینش بی ضابطه کیفرها را برای هر جرمی نمی پذیرد. ازاین میان امروزه جزای نقدی به عنوان ضمانت اجرای بسیاری از جرائم و حتی در نقش مجازات جانشینی میدان عمل وسیع و اهمیت شایانی یافته است؛ زیرا از یک سو نهایتاً با اجرای آن دولت منتفع می شود و از سوی دیگر به عنوان ضمانت اجرای بر هم زدن نظم عمومی ابزاری است در دست مقنن که نقش کیفری خود را در میان دیگر مجازاتها ایفاء می کند. چنین طبع دوگانه ای که خاص جزای نقدی است، مباحث زیادی را در بین حقوقدانان برانگیخته، بطوری که حتی در ماهیت آن تشکیک شده است. همین امر باعث گردیده که بسان سایر مجازاتها بی اختلاف و مناقشه اعمال و اجراء نگردد. از اینرو گاه اهداف و اصول مسلم حقوق کیفری نیز در ارتباط با اعمال و اجرای این کیفر نادیده گرفته شده است. حتی با آن به چهره ای متفاوت از سایر مجازاتها در برخورد با نهادهای حقوقی حقوق کیفری از قبیل تعدد، تکرار، تخفیف و تعلیق.نگریسته شده است. سرانجام اجرای آن طریق عادی و روند طبیعی را طی نکرده بطوری که بازداشت بدل از جزای نقدی در صورت عدم پرداخت جانشین آن شده و توسل به مفاهیم حقوق مدنی در اجرای این مجازات نقش بارزی پیدا کرده است. کلمات کلیدی: جزای نقدی تعیین جزای نقدی ضمانت اجرای جرائم نحوه اجرا جزای نقدی مقدمه چندی است قانونگذار ما گرایش ویژه ای به گزینش جزای نقدی به عنوان ضمانت اجرای بسیاری از جرائم داشته است. به نحوی که با نگاهی اجمالی به قوانین تازه تصویب، فزونی این کیفر بر سایر مجازاتها مشاهده می شود. با این وجود، قانونگذار مقررات حاکم بر آن را بیان نداشته است. اگر چه مواردی در این خصوص به طور پراکنده در لابلای قوانین جزائی دیده می شود؛ اما این مقررات ابهام و اجمال حاکم بر این مجازات را از حیث اعمال و اجرای آن نمی زداید. جدای از قوانین، نویسندگان کتب حقوق جزائی نیز یک یا چند صفحه را بیشتر اختصاص به این موضوع نداده اند. چند مقاله ای هم که در این خصوص راجع به پاره ای از مباحث آن انتشار یافته، غالباً در زمان لازم الاجراء بودن قانون مجازات عمومی 1304 بوده است. از این میان رساله دکتری آقای بهروز تقی خانی که تحت عنوان « مجازات غرامت در حقوق ایران » در زمان لازم الاجراء بودن قانون مذکور نوشته شده است، با وجود جامع بودن در زمان خود، تغییر مکرر قوانین کیفری صیغه ای تاریخی به آن داده است. به هر حال، در سازمان دهی این تحقیق، مباحث به سه بخش تقسیم شده است: بخش نخست تحت عنوان کلیات، به پنج فصل تقسیم گردیده است. در فصل اول تعریف، ماهیت و خصائص جزای نقدی پرداخته شده است. مزایا و معایب این کیفر همچنین شیوه های رفع معایب آن موضوع فصل دوم را تشکیل می دهد در فصل سوم به اقسام این کیفر اشاره شده و فصل چهارم، اهداف و اصول حاکم بر جزای نقدی بررسی شده است. ضرورت تفکیک این نجازات از دیگر موضوعات ما را بر آن داشت تا فصل پنجم اختصاص به مفاهیم مشابه جزای نقدی داده شود. در بخش دوم تحت عنوان عنوان عوامل موثر در تعیین جزای نقدی به تأثیر نهادهای حقوق کیفری بر این مجازات پرداخته شده است، بطوری که فصل اول به تشدید جزای نقدی، فصل دوم به احتساب بازداشت قبلی و تخفیف این کیفر اختصاص یافته است. تعلیق و تبدیل حبس به جزای نقدی نیز به ترتیب فصل سوم و چهارم این بخش را تشکیل داده اند. اجرای جزای نقدی و عومل موثر در آن عنوان بخش سوم را تشکیل می دهد. این بخش که شامل دو فصل می باشد، ابتداء مباحثی از قبیل مقامات صلاحیتدار اجرای این کیفر، نحوه وصول جزای نقدی و بازداشت بدل از جزای نقدی مطرح گردیده است، آنگاه از عوامل موثر در جزای نقدی به عواملی از قبیل فوت و جنون محکوم علیه اشاره شده است. سرانجام نتایج مهم حاصله و پیشنهادات در چند بند مطرح گردیده اند. فهرست مطالب مقدمه بخش نخست: کلیات فصل اول: تعریف، ماهیت و خصالص جزای نقدی گفتار اول: تعریف جزای نقدی گفتار دوم: ماهیت جزای نقدی گفتار سوم: خصائص جزای نقدی فصل دوم: مزایا، معایب و شیوه های رفع معایب جزای نقدی گفتار اول: مزایای جزای نقدی گفتار دوم: معایب جزای نقدی گفتار سوم: شیوه های رفع معایب جزای نقدی الف- کاربدل از جزای نقدی ب- رژیم روزهای جزای نقدی فصل سوم: اقسام جزای نقدی گفتار اول:جزای نقدی ثابت و نسبی الف- جزای نقدی ثابت ب- جزای نقدی ثابت گفتار دوم: جزای نقدی اصلی و تکمیلی (تتمیمی) تکمله- تبدیل مجازات تتمیمی به جزای نقدی فصل چهارم: اهداف و اصول حاکم بر جزای نقدی گفتار اول: هدف کیفری گفتار دوم: هدف مالی گفتار سوم: هدف مقنن در تعیین جزای نقدی گفتار چهارم: اصل قانونی بودن گفتار پنجم: اصل شخصی بودن الف- عدم پذیرش پرداخت از سوی ثالث ب- عدم پرداخت به صورت تضامن ج- عدم انتقال به ورثه د- مجازات اشخاص حقوقی گفتار ششم: اصل فردی کردن و نقش قاضی فصل پنجم:مفاهیم مشابه جزای نقدی گفتار اول: معیار تشخیص جزای نقدی از مفاهیم مشابه گفتار دوم: تفکیک بین جزای نقدی و خسارت ناشی از جرم گفتار سوم: تمیز بین جزای نقدی و دیه گفتار چهارم: تمیز بین جزای نقدی و جریمه مالیاتی گفتار پنجم: تمیز بین جزای نقدی و جریمه بدنی گفتار ششم: تمیز بین جزای نقدی و جریمه انتظامی بخش دوم: عوامل موثر در تعیین جزای نقدی فصل اول:تشدید جزای نقدی گفتار اول: تعدد جرم و جزای نقدی الف- تعدد جرم بر اساس قانون مجازات عمومی 1304 ب- تعدد جرم بر اساس ماده 2 الحاقی مصوب 1311 ج- تعدد جرم بر اساس قانون مجازات عمومی 1352 د- تعدد جرم بر اساس قانون مجازات اسلامی 1370 گفتار دوم: تکرار جرم و جزای نقدی الف- تکرار جرم به موجب قانون مجازات عمومی 1304 ب- تکرار جرم به موجب قانون مجازات عمومی 1352 ج- تکرار جرم به موجب قوانین مجازات اسلامی فصل دوم: احتساب بازداشت قبلی و تخفیف جزای نقدی گفتار اول: احتساب بازداشت قبلی الف- احتساب در زمان حکومت قوانین مجازات عمومی ب- احتساب در زمان حکومت قوانین مجازات اسلامی گفتار دوم: تخفیف جزای نقدی الف- تخفیف در قانون مجازات عمومی 1304 ب- تخفیف در قانون مجازات عمومی 1352 ج- تخفیف به موجب قانون راجع به مجازات اسلامی د- تخفیف به موجب قانون مجازات اسلامی فصل سوم: تعلیق جزای نقدی فصل چهارم: تبدیل حبس به جزای نقدی بخش سوم: اجرای جزای نقدی و عوامل موثر در آن فصل اول: اجرای جزای نقدی گفتار اول: فوریت اجرای حکم جزای نقدی و موارد تأخیر آن الف- فوریت اجرای حکم جزای نقدی ب- موارد تأخیر اجرای جزای نقدی 1-اعطای مهلت پرداخت از سوی قانونگذار 2-فرار محکوم علیه 3-تقسیط جزای نقدی 4-اجتماع حبس با جزای نقدی گفتار دوم: مقامات صلاحیت دار اجرای جزای نقدی گفتار سوم: تقدم حق محکوم له بر وصول جزای نقدی گفتار چهارم: نحوه وصول جزای نقدی الف- طریقه وصول از ددگاه مدنی ب- وصول به صورت تضامنی ج- پرداخت از طرف شخص ثالث د- تقسیط جرای نقدی 1- جواز و عدم جواز تقسیط 2- مرجع اعطای تقسیط 3- شرایط تقسیط 4- عدول از تقسیط گفتار پنجم: بازداشت بدل از جزای نقدی و شیوه های معافیت از آن الف- بازداشت بدل از جزای نقدی 1- ماهیت بازداشت 2- مدت بازداشت 3- تجزیه پذیری و عدول از بازداشت به جزای نقدی ب- شیوه های معافیت 1- معافیت از بازداشت 2- اعسار فصل دوم: عوامل موثر در اجرای جزای نقدی گفتار اول: گذشت متضرر از جرم الف- در جرائم قابل گذشت ب-در جرائم غیرقابل گذشت گفتار دوم: جنون محکوم علیه گفتار سوم: فوت محکوم علیه گفتار چهارم: عفو نتایج و پیشنهادات