اهمیت و جایگاه مسئولیت پذیری از منظر اسلام و سایر دیدگاه ها

این پایان نامه در مورد مسئولیت پذیری و با موضوع اهمیت و جایگاه مسئولیت پذیری از منظر اسلام و سایر دیدگاه ها می باشد. نظام حقوقی اسلام یک نظام تکلیف گرا است و تکلیف هر فرد همان مسئولیتی است که در قبال خود و دیگران دارد. در واقع مسئولیت پذیری یکی از موضوعات و مؤلفه هایی است که در دین مبین اسلام بر آن تأکید بسیار می شود؛ از جمله برعهده گرفتن مسئولیت رفتار و اعمال خویش، مسئول بودن درقبال خود و جامعه و... که دارای بار ارزشی و اخلاقی است، همچنین باید گفت انسان اشرف مخلوقات است و برای رسیدن به جایگاهی که استحقاق آنرا دارد باید مسئولیت هایی را که خداوند در اختیار وی نهاده است را بشناسد و بعد از آشنایی با حقوق و مسئولیت ها، از طریق عمل، کمر به همت آن ببندد. در مباحث پیشین مفاهیمی از مسئولیت پذیری بیان گردید و در این بخش به بیان اهمیت و جایگاه مسئولیت پذیری در آیات و روایات می پردازیم.

همان طور که آذرمهر (1391) بیان می دارد، در معارف اسلامی، مسئولیت و مسئولیت پذیری با واژگانی چون تکلیف، حقوق، وظیفه و تعهد ملازم است. امام سجاد می فرمایند: بدان که خدای عزّوجلّ را بر تو حقوقی است که در هر جنبشی که از تو سر می زند و هر آرامشی که داشته باشی و یا در هر حالی که باشی یا در هر منزلی که فرود آیی یا در هر عضوی که بگردانی یا در هر ابزاری که در آن تصرّف کنی، آن حقوق اطراف تو را فرا گرفته است. بزرگترین حقّ خدای تبارک و تعالی همان است که برای خویش بر تو واجب کرده؛ همان حقّی که ریشه همه حقوق است.

وی در توضیح حدیث مذکور تأکید می کند که: امام سجّاد (ع) نمی فرماید تو بر گردن دیگران حقّی داری که آنها باید در مورد تو رعایت کنند بلکه می فرماید؛ حقوقی تو را احاطه کرده؛ یعنی حقوقی که دیگران بر گردن تو دارند و تو باید از عهدۀ آنها برآیی. همانطور که دیدیم اسلام دینی تکلیف گراست و اصولا̋ دینداری بدون مسئولیّت پذیری و تعهّد معنایی ندارد. در قرآن مجید آیات فراوانی وجود دارد که اهمیّت مسئولیّت پذیری و وظیفه-شناسی را برای انسان بیان کرده است؛ ابعاد این پاسخگویی به قدری وسیع است که حتّی اعضاء و جوارح انسان را نیز در بر می گیرد و

خداوند در قرآن می-فرماید:
وَلا تَقفُ ما لَیسَ لَکَ بِهِ عِلمٌ اِنَّ السَّمعَ وَ البَصَرَ وَالفُؤادَ کُلُّ اولئکَ کانَ عَنهُ مَسئولاً
از آنچه نمی دانی پیروی نکن ؛ چرا که گوش و چشم و دلها همه مسئولند ( اسراء آیه 6)

فهرست مطالب

مسئولیت پذیری 50
2-3-1 تعریف مسئولیت پذیری 50
2-3-2 تبیین مفهوم مسئولیت و مسئولیت پذیری 50
2-3-3 مسئولیت پذیری از منظر جامعه شناختی و روان شناختی 55
2-3-3-1 هابرماس 55
2-3-3-2 هومنز 55
2-3-3-3 ویکرز 55
2-3-3-4 آدلر و روانشناسی فردی 56
2-3-3-5 دیدگاه پرز گشتالت درمانی 56
2-3-3-6 دیدگاه تحلیل تبادلی اریک برن 57
2-3-3-7 دیدگاه واقعیت درمانی گلاسر 57
2-3-3-8 دیدگاه مراجع- محوری راجرز 57
2-3-3-9 دیدگاه وجود گرایان فرانکل 58
2-3-4 اهمیت و جایگاه مسئولیت پذیری از منظراسلام 58
2-3-5 مسئولیت پذیری اجتماعی 60
2-3-6 ابعاد و مؤلفه های مسئولیت پذیری اجتماعی 62
2-3-6-1 بعد شناختی 62
2-3-6-2 بعد عاطفی 63
2-3-6-3 بعد عملکردی 63

پیشینه تحقیق
2-4-1 تحقیقات داخلی
2-4-2 تحقیقات خارجی

منابع فارسی
منابع لاتین