عناصر و ابعاد مدیریت دانش در سازمان های دولتی و روشهای دانش آفرینی در آنها

مدیریت
دانلود پایان نامه رشته مدیریت عناصر و ابعاد مدیریت دانش در سازمان های دولتی و روشهای دانش آفرینی در آنها مقدمه مدیریت دانش به هرنوع فعالیتی که به تجربه و دانش ذهنی افراد توجه کرده به گونه ای که بتواند با آشکار سازی و به اشتراک گذاری آن به هم افزایی دانش کمک کند، گفته می شود. هم افزایی دانش می تواند به دانش آفرینی مشترک نسبت داده شود. این اشتراک در خلق دانش، همکاری مستقیم در خلق دانش نیست بلکه به خلق دانش بر مبنای دانسته ها (دانش خلق شده پیشین) که به اشتراک گذاشته شده اشاره دارد. بنابراین مدیریت دانش به فرایندی اشاره دارد که دارای یک نقطه اغازین و روند تکاملی است. این روند مراحلی چون کسب اگاهی نسبت به دانش نهان، عیان سازی، به اشتراک سازی گسترش و درک و بهره گیری از آن در خلق دانش جدید را طی می کند. در این روند مرحله آغازین که به شناسایی و آگاهی از دانش نهفته در ذهن اختصاص دارد، به مرحله بلوغ که درک، استفاده و خلق مجدد است، می رسد. این فرایند یعنی اشکار شدن دانش نهان، نهان شدن دانش آشکار و باز خلق دانش که نوناکا و تاکوچی آن را چرخه مدیریت دانش می نامند(نوناکا و تاکوچی، 2009). مدیریت دانش که همواره با کشف و خلق با قلمرو دانستنی های کشف نشده سروکار دارد، عامل و فرایندی است برای تحول، توسعه و رشد، مفهومی چند بعدی و گسترده دارد. در فرایند مدیریت دانش و در ابعاد مختلف آن دانش عامل اصلی برای گذار از یک مرحله و ورود به مرحله دیگر است. از سوی دیگر، این حرکت مهارت های چندی را طلب می کند تا هماهنگ با دانش مربوطه بتوان مراحل را یک به یک سپری کرد. برای نمونه در مرحله کسب، به دانش و مهارت لازم در مورد چگونگی کسب دانش نهان و یا چگونگی کسب آن نیاز است؛ یعنی باید مجهز به دانش و مهارت مورد نیاز در مورد چگونگی استفاده از فنون گفتگو، مصاحبه و یا طراحی ابزارهایی مانند پرسشنامه، فرم نظر سنجی و نیز مشاهده بود تا بتوان دانش ذهنی همکاران و یا کاربران عیان ساخت و با بهره گیری از دانش و مهارت سازماندهی به عیان سازی و نظم دادن به آن پرداخت (افشار زنجانی، 1383).

كانگ و پاندیا (2003) استدلال می‌كنند كه برای شناسایی عناصر و ابعاد مدیریت دانش در سازمان‌های دولتی باید پژوهش‌های متعددی انجام شود. با این وجود آنها عناصر زیر را به عنوان عناصر پیشنهادی برای چارچوب مدیریت دانش در سازمان‌های دولتی ارائه كرده‌اند (ابطحی و صلواتی، 1385: 127).

مردم و فرهنگ سازمانی

ایجاد یك فرهنگ سازمانی (شامل ارزش‌ها و رفتارها) صحیح برای مدیریت دانش، مهم‌ترین و در عین حال مشكل‌ترین چالش مدیریت دانش است، از آنجا كه مدیریت دانش یك موضوع انسانی است، موفقیت آن وابسته به این است كه مردم برای توزیع دانش، اول: برانگیخته شده باشند، دوم: توانایی آن را داشته باشند، سوم: توانایی استفاده از دانش دیگران را هم داشته باشند. با توجه به سلسله مراتبی بودن سازمان‌های دولتی و تعامل ضعیف بین اجزای سازمان، به نظر می‌رسد ایجاد چنین فرهنگی با موانع متعددی روبرو می‌شود. برای ایجاد فرهنگ توزیع دانش، چهار‌چوب مدیریت دانش در سازمان‌های دولتی باید: در خصوص مزایای مدیریت دانش آگاهی دهد، محیطی مبتنی بر اعتماد ایجاد نماید، به افراد پاداش‌های رسمی داده و قدردانی نماید، تیم دانش تشكیل دهد.

- فرایند

ترسیم متدولوژی مدیریت دانش با توجه به پیشینه موجود، این فرایندها را در بر می‌گیرد:

تعیین و شناسایی، كسب دانش، انتخاب، ذخیره، توزیع دانش، به كارگیری، ارزیابی و سنجش

فناوری

دانش سازمانی باید به گونه‌ای مناسب حفظ و نگهداری شود. فناوری باید به گونه‌ای انتخاب شود كه دانش مورد نیاز افراد را در اختیار آنها قرار دهد. برای مدیریت دانش سازمان‌های دولتی باید به سراع فناوری‌های رفت كه برقراری تعاملی پویا با شهروندان را امكان‌پذیر سازد.

همچنین كارل ویگ (2000) در مقاله‌ای با عنوان كاربرد مدیریت دانش در مدیریت دولتی عناصر ذیل را برای چارچوب مدیریت دانش در مدیریت دولتی پیشنهاد كرده است:

الف) بهبود كیفیت خدمات دولتی: مدیریت دانش باید ارتقای كیفیت خدمات دولتی را در رأس برنامه‌های خود قرار دهد، به عبارتی، با توجه به آنكه بخش دولتی با عامه مردم و نه قشر خاصی از آنها در ارتباط است، ارتقای كیفیت این بخش اثری عمده بر میفیت زندگی مردم دارد.

ب) آماده كردن شركای خط‌مشی گذاری: كارل دیك معتقد است كه شهروندان مهم‌ترین شركای خط‌مشی گذاری سازمان‌های دولتی هستند. از نظر ویگ، یك شهروند دانا به منزله یك شریك خط‌مشی گذاری خوب است، به همین خاطر، مدیریت دانش باید توسعه نیروهای دانشی مستعد و توسعه سرمایه‌های هوشمند در میان شهروندان را نیز مورد توجه قرار بدهد (ابطحی و صلواتی، 1385: 129- 128).

فهرست مطالب چکیده 1 2-1- مقدمه 13 2-2- دانش 13 2-3- اطلاعات 14 2-4- تفاوت اطلاعات و دانش 14 2-5- طبقه‌بندی انواع دانش 15 2-5-1- انواع دانش از نظر نوناكا 16 2-5-2- انواع دانش از نظر نوناكا و تاكه‌اوچی 17 2-5-3- انواع دانش از نظر وارنك و دیگران 17 2-5-4- طبقه‌بندی انواع دانش از نظر فایر استون 18 2-5-5- انواع دانش از نظر جورنا 18 2-5-6 - انواع دانش از نظر بلاكر 19 2-5-7- انواع دانش از نظر لیدنر و علوی 19 2-5-8- انواع دانش از نظر ارسطو 19 2-5-9- دانش اصلی و دانش فرعی 20 2-6- سیر مراحل تبدیل داده به دانش و خرد سازمانی 20 2-7- جریان دانش 20 2-8- فرآیند دانش 21 2-8-1- در اختیار گرفتن دانش 21 2-8-2- ذخیره‌سازی 21 2-8-3- پردازش 21 2-8-4- انتقال 21 2-9- خصوصیات دانش 22 2-10- منابع دانش 23 2-11- دانش سازمانی 25 2- 12- مفهوم مدیریت دانش 27 2- 13- تاریخچه مدیریت دانش 29 2-14- تئوری‌های مدیریت دانش 31 2-14-1- تئوری مدیریت دانش جامع (CKMT) 31 2-14-2- تئوری مدیریت دانش تیمی (TKMT) ...32 2-14-3- تئوری مدیریت دانش جامعه‌گرا 32 2-15- هدف های مدیریت دانش 33 2-16- عناصر و ابعاد مدیریت دانش در سازمان های دولتی 33 2-16-1- مردم و فرهنگ سازمانی 34 2-16-2- فرایند 34 2-16-3- فناوری 34 2-17- عوامل كلیدی موفقیت مدیریت دانش 34 2-18- مدل‌های مدیریت دانش 37 2-18-1- مدل عمومی دانش در سازمان 37 2-18-2- مدل بویسوت 34 2-18-3- مدل نوناكا 35 2-18-4- مدل نوناکا و تاکه اوچی 40 2-18-5- مدل فلاین 41 2-18-6- مدل چو 42 2-18-7- مدل استیو هالس 43 2-18-8- مدل پیتر گوتشاک 44 2-18-9- مدل لیانج 45 2-19- روش‌های دانش آفرینی در سازمان 47 2-19-1- كسب دانش 47 2-19-2- اجاره دانش 47 2-19-3- منابع متعهد 48 2-19-4- هم جوشی 48 2-19-5- تطابق 48 2-20- چرخه‌ی مدیریت دانش 48 2-20-1- نیاز به دانش 50 2-20-2- توسعه و بهبود دانش 50 2-20-3- توزیع و نشر دانش 51 2-20-4- بهره‌برداری از دانش 51 2-20-5- حفظ و ذخیره دانش 52 2-20-6- ارزیابی دانش 52 2-21- موانع و چالشهای مدیریت دانش 53 2-22- پیشینه‌ تحقیق 57 2-22-1- پژوهش‌های خارجی 57 2-22-2- پژوهش‌های داخلی 58 2-23- چارچوب نظری تحقیق 63 2-24- مدل نظری تحقیق 68 منابع فهرست جدول ها جدول(2-1) كاربرد انواع دانش در ساختارهای پنج گانه مینتزبرگ (جورنا، 2001) 18 جدول (2-2) عوامل مؤثر بر موفقیت مدیریت دانش 35 جدول (2-3) مدل SECL تعامل دانش نهفته و صریح نوناکا 40 جدول(2-4) چارچوب نظری تحقیق 63