پایان نامه کارشناسی ارشد زبان و ادبیات انگلیسی با عنوان تحلیل خطاهای نوشتاری زبان آموزان ایرانی در کاربرد همایندهای زبان انگلیسی

زبان و ادبیات
پایان نامه کارشناسی ارشد زبان و ادبیات انگلیسی با عنوان تحلیل خطاهای نوشتاری زبان آموزان ایرانی در کاربرد همایندهای زبان انگلیسی The Collocational Errors in the Written English of Adult Iranian EFL learners: A Corpus-Based Analysis نویسنده / محقق: مهدی حاجت پور بهبید چکیده الف. موضوع و طرح مسئله (اهمیت موضوع و هدف): ورود رایانه به حوزه تحقیق و پژوهش را می توان زمینه ساز تحولی شگرف در علوم برشمرد. به موازات بهره مندی علوم مختلف از این فناوری، علم زبانشناسی نیز در شناخت و تجزیه عناصر مختلف زبانی و کمک به آموزش زبان دوم به زبان آموزان، تا جایی پیشرفته است که امروزه زبانشناسی رایانه ای جایگاه تثبیت شده ای را در کنار گرایشات مختلف این رشته بدست آورده است. یکی از موارد بهره مندی این رشته از رایانه، شناسایی واژگانی است که به دلیل تمایل به مجاورت با واسطه یا بی واسطه با یکدیگر در یک بافت زبانی مشخص، از آنان تحت عنوان «واژگان همایند» یاد می شود. اهمیت کاربرد صحیح واژگان همایند در نوشتار و گفتار به اندازه ای است که کلیه زبانشناسانی که در حوزه آموزش زبان دوم به تحقیق و مطالعه مشغولند، استفاده صحیح این واژگان را یکی از ملاکهای اصلی تشخیص گویشور بومی از گویشور غیربومی ارزیابی می کنند. تحقیق حاضر کاربرد همایندهای زبان انگلیسی را در انگلیسی نوشتاری زبان آموزان ایرانی مورد تحلیل قرار می دهد. ب. مبانی نظری شامل مرور مختصری بر منابع، چارچوب نظری و پرسشها و فرضیه ها: یکی از شاخصه های اصلی زبان گویشوران غیربومی زبان، استفاده از واژگانی است که هرچند به لحاظ زبانشناختی و معناشناختی انحرافی در همسویی آنها با استانداردهای زبان دوم مشاهده نمی شود اما از دید گویشوران بومی زبان به عنوان نمونه ای از «استفاده غیربومی از واژگان» قابل تشخیص می باشند. از این رو، با فرض مشکل آفرین بودن کاربرد همایندهای زبان انگلیسی برای زبان آموزان ایرانی، سؤالات زیر به عنوان سؤالات اصلی تحقیق مطرح گردید: 1- مشکل سازترین نوع همایندهای زبان انگلیسی برای زبان آموزان ایرانی کدامند؟ به بیان دیگر، آیا انواع مختلف همایندها به یک اندازه زبان آموزان ایرانی را با مشکل مواجه می کنند؟ 2- آیا زبان آموزانی که در سطوح مختلفی از توانش زبانی قرار دارند، در کاربرد همایندهای زبان انگلیسی به یک اندازه با مشکل مواجه می شوند؟ به بیان دیگر، آیا مهارت زبانی زبان آموزان بر توانش همایند گزینی آنان تأثیرگذار است؟ 3- میزان تأثیرگذاری زبان اول بر خطاهای نوشتاری زبان آموزان ایرانی در کاربرد همایندهای زبان انگلیسی چقدر است؟ 4- آیا زبان آموزانی که در سطوح بالاتری از توانش زبانی قرار دارند، به همان نسبت از همایندهای بیشتری در انگلیسی نوشتاری خود استفاده می کنند؟ پ. روش تحقیق شامل تعریف مفاهیم، روش تحقیق، جامعه مورد تحقیق، نمونه گیری و روشهای نمونه گیری، ابزار اندازه گیری، نحوه اجرای آن و شیوه گردآوری و تجزیه و تحلیل داده ها: اصطلاح «همایند» به واژگانی اطلاق می شود که به گفته «فیرث» (1957)، استفاده همزمان و مکرر آنها در یک بافت زبانی مشخص به یکی از عادات زبانی گویشوران بومی زبان تبدیل شده و جایگزینی هر یک از آنها با واژگان مترادف، نوعی انحراف از گونه زبانی معیار به شمار می رود. بر همین اساس، هدف از تحقیق حاضر، ارزیابی توانش همایند گزینی زبان آموزان ایرانی از طریق جمع آوری، طبقه بندی و تحلیل خطاهای نوشتاری آنان در کاربرد همایندهای زبان انگلیسی است. به منظور تحقق این هدف، 87 زبان آموز ایرانی از دانشگاه علامه طباطبایی، دانشگاه تهران، دانشگاه آزاد اسلامشهر و مؤسسه آموزش زبان کیش در تحقیق حاضر شرکت کردند که پس از شرکت در آزمون زبان انگلیسی میشیگان، 72 تن از آنان برای شرکت در مرحله نهایی تحقیق انتخاب و در 3 سطح مبتدی، متوسط و پیشرفته طبقه بندی شدند. پس از برگزاری آزمون تعیین سطح و تقسیم بندی شرکت کنندگان به 3 گروه مبتدی (Low)، متوسط (Mid)، و پیشرفته (High)، توانش زبانی زبان آموزان در زمینه انتخاب همایندهای صحیح در زبان انگلیسی از طریق ارائه موضوع و بررسی کنش نوشتاری آنان مورد ارزیابی قرار گرفت. در این راستا، کلیه ترکیبات 2 واژه ای تولید شده توسط زبان آموزان ایرانی از متون نوشتاری آنان استخراج و در 6 گروه مختلف شامل: فعل+ حرف اضافه، اسم+ حرف اضافه، صفت + اسم، قید + صفت، فعل+ قید و اسم+ فعل طبقه بندی شدند. پس از استخراج و طبقه بندی این ترکیبات، قابلیت همایندی آنان در زبان انگلیسی با استفاده از منابعی چون دیکشنری همایندهای زبان انگلیسی آکسفورد، دیکشنری همایندهای زبان انگلیسی Collins COBUILD English Dictionary و بانک اطلاعات زبانی بریتانیا British National Corpus مورد ارزیابی و خطاهای زبان آموزان ایرانی در کاربرد همایندهای زبان انگلیسی به لحاظ منشأ خطا (زبان اول یا زبان دوم) مورد تحلیل قرار گرفت. ت. یافته های تحقیق: تحقیق حاضر نشان داد که: 1) از میان 6 گروه مختلف همایندها، همایند «فعل + حرف اضافه» مشکل سازترین نوع همایند برای زبان آموزان ایرانی به شمار می رود؛ 2) زبان آموزانی که در سطح بالاتری از توانش زبانی قرار دارند، در انتخاب صحیح همایندهای زبان انگلیسی با دشواری کمتری مواجه می شوند؛ 3) زبان اول به میزان قابل توجهی (4/34 درصد) بر خطاهای نوشتاری زبان آموزان ایرانی در کاربرد همایندهای زبان انگلیسی تأثیرگذار است و 4) زبان آموزانی که در سطوح بالاتری از توانش زبانی قرار دارند، به همان نسبت از همایندهای بیشتری در انگلیسی نوشتاری خود استفاده می کنند. ث. نتیجه گیری و پیشنهادات: در هر زبان، بسیاری از واژگان تابع مجموعه ای از محدودیتهای معنایی می باشند که تعامل آزادانه آنان با یکدیگر در یک بافت زبانی مشخص را با محدودیت مواجه می سازد. از این رو، با توجه به اهمیت کاربرد صحیح همایندها در موفقیت زبانی زبان آموزان، یکی از راهکارهای مهمی که می توان در عرصه آموزش زبان دوم از آن بهره جست، همزمان ساختن آموزش یا یادگیری یک واژه با همایندهای خاص آن واژه است. تحقیق حاضر نشان می دهد که یکی از مشکلات شایع زبان آموزان ایرانی، استفاده از واژگان مترادف در بافتهای زبانی متفاوت است؛ در صورتی که به عنوان مثال، افعال و صفتهای مترادف بعضاً با مجموعه مختلفی از اسمها همراه می شوند. افزون بر این، با توجه به نقش غیرقابل انکار زبان اول در کاربرد ناصحیح همایندهای زبان انگلیسی، انتقال عادات زبانی از زبان اول به زبان دوم را نیز باید یکی از فاکتورهای مهم و اثرگذار در فرایند آموزش زبان دوم برشمرد. همچنین، ضعف مشهود زبان آموزان ایرانی در کاربرد صحیح همایندهای زبان انگلیسی و تأثیر بازدارنده آن بر مهارت های ارتباطی آنان با گویشوران بومی زبان ایجاب می کند که واژگان همایند به عنوان ضروری ترین قالب از «قالب های زبانی پیش ساخته» نظیر کلیشه ها و اصطلاحات زبانی در مواد درسی و کتب آموزشی مورد توجه قرار گیرند. کلید واژه ها به زبان فارسی: پیکره زبانی تحلیل پیکره ای زبان توانش همایند گزینی زبانشناسی پیکره ای زبانشناسی مقابله ای همایند، واژه های همایند