زندگینامه ی زنان شاعر اندلس و بررسی ویژگیها و مضامین شعری آنها

تاریخ و ادبیات
دانلود پایان نامه رشته ادبیات زندگینامه ی زنان شاعر اندلس و بررسی ویژگیها و مضامین شعری آنها مقدمه: زنان اندلس درادبیات تأثیرگذار بوده اند اکنون تأثیر این زنان را از دو دیدگاه بررسی می کنیم: 1- یکی از دلایل رونق و پیشرفت ادبیات در اندلس زیبایی زنان اندلس بود که باعث تحریک احساسات و عواطف شعرا و ادبا می شد و به همین دلیل شاعران به غزلسرایی می پراختند و مجالس ادبی را برپا می نمودند. شعرا غزلخوانی می کردند و در وصف زنان اغراق می نمودند کنیزان نیز در این اشعار وغزل سهم زیادی داشتند و شعر زیادی در مورد آنها گفته شد. (خلیل جمعه، 1421، 12؛ سلیمان علی، 1426، 232) 2- دلیل دوم تأثیرپذیری خودزنان اندلس از جنبش و حرکت ادبی است که تمام اندلس را فراگرفت به گونه ای که مصادر ومراجع عربی نام تعداد زیادی از این زنان شاعر را ذکر کرده اند. برخی از مورخان روایت می کنند که در اندلس 60 هزار شاعر زن بودکه بیشتر آنها در غرناطه زدگی می کردند و به زنان عرب معروف بودند نه زنان غرناطه. زیرا این زنان در نظم و شعر شیوه ی عرب را برگزیده بودند و در معنا پایبند به فصاحت بوده اند. (تنیر، 1988، 55) در این زمینه «مقری» می گوید:«از ذکر نام شاعرانی که به دوران هشام دوم و منصور بودند می گذریم که شمارشان از ریگ دریا بیشتر بوده است.« (مقری، 1968، 2/632) البته باید گفت که بیشتر این زنان شاعر از زنان آزاد بوده و در سرودن شعر مهارت داشتند چرا که امرا و خلفا برای تربیت زن در تمام انواع علوم تلاش می کردند و آنها را به سرودن شعر و نظم آن تشویق می نمودند. آن زن فرهیخته و دانش آموخته را بر دیگر زنان ترجیح می دادند. . این مطلب به این معنی نیست که زنان کنیز و برده در این زمینه سهمی نداشتند بلکه اغلب آنها در شعر ، موسیقی ، آوازخوانی و غنا نقش موثری داشته و امرا و خلفا این کنیزان تربیت یافته را بردیگر زنان ترجیح می دادند و آنها را برتر می-دانستند و گاهی در خرید آنها قیمتهای گران و بالایی پرداخت می کردند. (خلیل جمعه، 1421، 21-22؛ سلیمان علی، 1426، 230-232) در منابع آمده است که امیر«عبدالرحمن اوسط» از کسانی بود که کنیزان زیادی خرید و در زمان او تمدن در اندس رشد کرده و به لذت گرایی کشیده شد. امیر «هذیل بن رزین» کارگزار «سهله» نیز تمام همت خودرا صرف این موضوع کرد و کنیزان زیادی را در اطراف خود جمع نمود. نقل شده او برای خرید کنیز (ابن الکتانی) سه هزار دینار پرداخت کرد. (فروخ، بیتا، 4/99)این کنیزان اگرچه نزد اندلسی ها ارزش داشتند اما به جایگاهی که زنان همپایه خود در مشرق از آن برخوردار بودند نرسیدند حتی در آوازخوانی هم به آن درجه ومقام نرسیدند. به طوریکه قبلاً اشاره شد زنان آزاد به تمام فنون در ادبیات پرداختند. فنونی از قبیل شعر، روایت، حفظ اخبار و اشعار کمیاب. به طور کلی می توان گفت که در تمام علوم و دانش و ادب بامردان به رقابت برخاستند بخصوص در مشاعره کردن و پاسخگویی به ابیات شعری. باید یادآور شد که این مشاعره و مناظره ی شعری بیشتر در عصر ملوک الطوائف بوده است چنانکه «ابن خطیب» درکتاب «الاحاطه» در رابطه با مشاعره می گوید: «به نظر می رسد عصر طوائف عصر مشاعره و مناظره ی شعر بین کنیزان و شعرای مرد بود و عصر مناظره و بدیهه گویی بین شاعران آزاد زن و شعرای مرد.» (ابن خطیب، 1974، 1/433-435؛ سلیمان علی، 1426، 232-233) تحقیق موردنظر از فصلهای زیر تشکیل شده است: فصل اول: شامل شعر اندلسی، ویژگی ها و تفاوت های آن با شعر شرقی، فنون شعری از قبیل (وصف، غزل فخر، مجون، حکمت، موشح و زجل) و نقش زن در ادبیات اندلس می باشد. - فصل دوم: به «بررسی زندگینامه ی زنان شاعر ،ویژگی و مضامین شعری آنها» اختصاص دارد. در این فصل سعی کردم تعداد سی تن از زنان شاعر را که آزاد و یا کنیز بوده اند معرفی کنم و این شاعران را برحسب قرونی که در آن می زیسته اند، دسته بندی نمایم. کلمات کلیدی: زنان شاعر اندلس جنبش ادبی زنان اندلس مضامین شعری در اندلس نقش زنان در ادبیات اندلس سروده های زنان شاعر اندلس فهرست مطالب فصل اول:- شعراندلس - مراحل شعر اندلس - ویژگی‌های شعر اندلسی - مضامین شعری در اندلس - موشح و زجل - زجل در ادب اندلسی - نقش زنان در ادبیات اندلس فصل دوم:بررسی زندگینامه ی زنان شاعر ،ویژگی و مضامین شعری آنها - شاعر قرن دوم حسانه التمیمیه - شاعران قرن‌های سوم و چهارم قمر عائشه بنت احمد القرطبیه حفصه بنت حمدون الحجاریه أنس القلوب مریم بنت یعقوب الأنصاریه - شاعران قرن پنجم الغسانیه البجانیه زینت المریه اعتماد الرمیکیه بشینه بنت المعتمد العبادیه غایه المنی ام الکرام بنت المعتصم بن صمادح أمه العزیز صفیه بنت عبدالله الرّیی ام العلا بنت یوسف ولاده بنت المستکفی مهجه بنت التیانی القرطبیه عتبه - شاعران قرن ششم و هفتم حفصه بنت الحاج الرکونیه حمده بنت زیاد بن بقی العوفی نزهون بنت القلاعی غرناطیه شلبیه الأندلسیه هندکنیز أبی محمد عبدالله بن مسلمه الشاطبی أسماء العامریه أم الهناء بنت القاضی قسمونه بنت اسماعیل الیهودی ام السعد بنت عصام الحمیری سلمی بنت القراطیسی کلید تمرکز زنان شاعر اندلس نتیجه گیری فهرست منابع