رشته فناوری اطلاعات (IT)
این نوشتار مبانی نظری و پیشینه تحقیق یادگیری الکترونیکی می باشد. در بخش اول چارچوب و مبانی نظری یادگیری الکترونیکی تشریح می شود و در بخش دوم پیشینه نظری تحقیق یادگیری الکترونیکی در پژوهش های داخلی و خارجی مورد بررسی قرار می گیرد.
گسترش تحولات در عرصه فناوری اطلاعاتی و ارتباطی تاثیرات چشمگیری بر روی جنبه های مختلف زندگی بشر بر جای گذاشته است که در این میان نیز بر روی آموزش بی تاثیر نبوده است تا جایی که موجبات پیدایش نوع جدیدی از یادگیری را به نام
یادگیری الکترونیکی فراهم آورده است. این در حالی است که
آموزش و یادگیری الکترونیکی به عنوان پارادایمی جدید توانسته است پاسخگوی حجم عظیمی از نظام آموزشی و یادگیری کنونی باشد .
یادگیری الکترونیکی پارادایم جدیدی در حوزه آموزش و یادگیری پدید آورده است و امکان یادگیری را در هر زمینه ،برای هر فرد ،در هر زمان و در هر مکانی به صورت مادام العمر فراهم آورده است. (فرهادی ، 1389 ). 2-17- تاریخچه یادگیری الکترونیکی
یادگیری الکترونیکی برای اولین بار در قرن 19 به عنوان تحصیلات مکاتبه ای شناخته شد. پس از چندی تحصیلات مکاتبه ای با استفاده از سیستم پستی فراگیر شد .مدارس و دیگر موسسات دارای صلاحیت به ارائه آموزش از راه دور از طریق پست پرداختند و و ارتباط نوشتاری معلمان و دانش آموزان را برقرار کردند. ایالات متحده تنها کشور ارائه دهنده تحصیلات مکاتبه ای نبود بلکه کشورهای اروپایی نیز از اوایل دهه 1840 دوره هایی برای آموزش خلاصه نویسی و زبان ارائه می کردند. (بنی مهد 1385 )
ایده آموزش الکترونیکی که به طرح دانشگاه باز ارتباط پیدا می کند از سوی کشور انگلیس مطرح شده است . طبق این طرح علاقه مندان با استفاده از برنامه های تلویزیونی آموزش های علمی لازم را پشت سر می گذاشتند و مدرک دریافت می کردند . در دهه 70 به علت افزایش دسترسی عمومی به رایانه در آمریکا تدریس غیر حضوری رایج شد و برای اولین بار ارائه واحد های درسی به شیوه آنلاین در اوایل دهه 1980 ابداع گردید. در سال 1988 نیز برای اولین بار یک برنامه نرم افزاری به نام "استاد دیجیتال" که یکی از استفاده های اولیه از رایانه را در امر آموزش پیشنهاد می کرد در آمریکا مورد استفاده قرار گرفت تفکر استفاده از رایانه ها و شبکه های ارتباطی برای کارهای مدرسه ای و علمی به قرن بیستم و اوایل دهه 1960 بر می گردد. البته یادگیری الکترونیکی به شکل امروزی و در این گستره کاربرد در اوایل دهه 1990 و با ظهور شبکه جهانی اینترنت شکل گرفت و با توجه به قابلیت های بسیار زیاد وب ،یادگیری الکترونیکی به سرعت رشد کرد و امروزه جایگاه خود را در ساختار آموزشی بسیاری از کشورها تثبیت کرده است (بنی مهد 1385). 2-18- یادگیری الکترونیکی در ایران: مرکز آموزش های مجازی اولین مرکز آموزش عالی در کشور است که با استفاده از شبکه اینترنت پذیرش و آموزش دانشجو را به عهده دارد و برای اولین بار آموزش الکترونیکی را در قالب یک دانشگاه در کشور نهادینه نموده است . این دانشگاه مبتنی بر آموزش الکترونیکی است و می تواند به کمک دستاورد های فناوری اطلاعات به تدریج طیف وسیعی از رشته های تحصیلی را تحت پوشش خود قرار دهد. این دانشگاه به عنوان یکی از دانشگاه های وابسته به وزارت علوم،تحقیقات و فناوری بوده و به طور کلی از آیین نامه های آموزشی و اجرایی این وزارتخانه تبعیت می کند. با ایجاد و توسعه شبکه های ارتباطی،تحولات شگرفی در یادگیری الکترونیکی به وجود آمده است. دانشگاه بین المللی ایران که ترکیبی از امکانات موجود و بالقوه دانشگاهیان و فناوران ایرانی در خارج از کشور است با همکاری مراکز دانشگاهی ایران، ترکیبی را به وجود آوردند که پیش نیاز یادگیری الکترونیکی در ایران در سطح دانشگاه فراهم گردد.در سال 2002 میلادی این دانشگاه نیروهای خود را ساماندهی کرده و در پی همایش آموزش مجازی این دانشگاه در اوت 2002 ،به عنوان اولین دانشگاه مجازی ایران معرفی شد (آقا زاده 20033) پس از آن دانشگاه های مختلف دیگری در سطح کشور طرح یادگیری الکترونیکی را اجرا کردند . می توان گفت موج رو به گسترش آموزش الکترونیکی در ایران در حال شکل گیری است و به نظر می رسد که در سالهای آینده ارائه اغلب رشته ها از طریق آموزش الکترونیکی نیز صورت گیرد . وزارت علوم،تحقیقات و فناوری طرح توسعه دانشگاه های مجازی در کشور را به امید تحقق نتایج زیر دنبال می کند : _ همگانی کردن آموزش عالی _ شکوفایی استعداد های افراد خارج از قلمرو رسمی دانشگاهها _ کاهش تعداد متقاضیان ورود به دانشگاه از طریق کنکور _ حرکت به سمت کوچک سازی فیزیکی دانشگاه ها _ افزایش توان رقابتی کشور فهرست مطالب ادبیات نظری و پیشینه پژوهش یادگیری الکترونیکی بخش اول: ادبیات نظری یادگیری الکترونیکی 4 2-17- تاریخچه یادگیری الکترونیکی 6 2-18- یادگیری الکترونیکی در ایران: 7 2-19- مفهوم و تعریف یادگیری الکترونیکی 8 2-20- تکامل یادگیری الكترونیکی 12 2-21- روشهای متفاوت یادگیری الکترونیکی 14 2-22-مزایای یادگیری الکترونیکی 20 2-23- معایب یادگیری الکترونیکی 24 2-24- بخش دوم: تحقیقات انجام شده یادگیری الکترونیکی 28 منابع : 39