روانشناسی و علوم تربیتی
پیشینه پژوهش و چارچوب نظری هوش معنوی موضوع این نوشتار است. مفهوم هوش معنوی در بردارنده نوعی سازگاری و رفتار حل مسأله است كه بالاترین سطح رشد را در حیطه های مختلف شناختی، اخلاقی و هیجانی شامل می شود و فرد را در جهت هماهنگی با پدیده های اطرافش و دستیابی به یكپارچگی درونی و بیرونی یاری می نماید این هوش به انسان دیدی كلی در مورد زندگی و محیط كار می دهد و او را به چار چوب بندی و تغییر مجدد تجارب خود قادر می سازد تا شناخت و معرفت خویش را عمیق بخشد(ایمونز،2000). هوش معنوی نوعي دانش است كه سبك زندگي را بيان مي كند و شناختي را مشخص مي كند كه اعمال انساني را در پديده اصلي وجود الويت بندي مي كند و گستره زندگي را در عشق توسعه مي دهد(Crichton,2008: 25)
نمونه پیشینه تحقیق داخلی در مورد هوش معنوی
معصومعلی (1390)، در پژوهشی به بررسی رابطه هوش معنوی با استرس شغلی کارکنان در شهرداری مشهد پرداخت. هوش معنوی به عنوان عالی ترین هوش شناخته شده از سوی بشر، به فرد ظرفیتی برای مقابله با سختی ها، تطابق با تغییرات و .. عطا می نماید؛ و این ویژگی ها به فرد این توان را می دهد که استرس خود را مدیریت نماید. پژوهش حاضر، به منظور بررسی رابطه هوش معنوی با استرس شغلی کارکنان انجام شد. نوع پژوهش، کاربردی و روش آن توصیفی – همبستگی می باشد. جامعه آماری این پژوهش نیز شامل 748 نفر از کارکنان مناطق شهرداری مشهد بود، که از میان آن ها نمونه ای به حجم 250 نفر به روش نمونه گیری خوشه ای دو مرحله ای انتخاب گردید. همچنین، جهت گردآوری داده ها از و استرس شغلی و برای تجزیه و تحلیل داده ها از نرم افزار spss استفاده شد. یافته ها نشان داد: بین هوش معنوی و استرس شغلی کارکنان رابطه ی معنی داری وجود دارد. همچنین از بین ابعاد هوش معنوی، دو بعد توانایی مقابله و تعامل با مشکلات و پرداختن به سجایای اخلاقی، با استرس شغلی کارکنان رابطه ی معنی داری داشته و بین تفکر کلی و بعد اعتقادی و خودآگاهی و عشق و علاقه، با استرس شغلی کارکنان رابطه ی معنی داری دیده نشد.
فهرست مطالب
2-2)هوش معنوی 2
2-2-1) هوش 2
2-2-2)معنویت 3
وگان بعضی از خصوصیات معنویت را چنین عنوان کرده است: 5
از سوي دیگر، معنویت داراي سه بعد است: 5
2-2-3)هوش معنوي 6
فریدمن و مک دونالد پس از مرور معانی مختلف معنویت، مؤلفه های مهم آن را چنین عنوان می نمایند: 11
بروس لیچفیلد مشخصات هوش معنوی را چنین مطرح می کند: 12
جدول 1 : تعاريف هوش معنوي به همراه نام و سال ارائه (محقق) 12
2-2-4)جايگاه هوش معنوي در سازمان 14
2-2-5)مقايسة رفتار افراد داراي هوش معنوي قوي و افراد داراي هوش معنوي ضعيف 17
جدول 2.مقایسه رفتار افراد داراي هوش معنوي قوي و افراد داراي هوش معنوي ضعیف 17
2-2-6)بررسي الگوهاي رايج هوش معنوي 19
۱. الگوي ايمونز 19
۲. الگوي امرام و دراير 21
۳. الگوي سيسك و تورنس 21
۴. الگوي زوهار( ۲۰۰۴) 22
2-2-7)ابعاد هوش معنوی بر اساس دیدگاه زوهر و مارشال 25
2-2-8)مولفه های ۱۲ گانه هوش معنوی : 25
2-2-9)برخي از مؤلّفه هاي هوش معنوي در آموزه هاي ديني 28
2-2-10)رشد هوش معنوی 30
2-2-11)هوش معنوی و سلامت روانی 33
2-2-12)مقایسه هوش معنوی با هوشهای دیگر 33
شکل شماره 1ـ رابطه هوشها (ویگلزورث، 2004) 34
جدول شماره 3ـ مقايسه هوش معنوي و هوش متعارف (مک هاوک، 2002). 35
2-2-13)اجزاء هوش معنوی: 36
2-2-14)مدل های هوش معنوی 37
2-2-14-1) مدل وگان: 37
2-2-14-2)مدل بروس لیچفیلد 38
2-2-14-3)مدل ایمونز 38
پیشینه تحقیق در مورد هوش معنوی 2-3-1) تحقیقات انجام شده هوش معنوی در داخل کشور 41 2-3-2)تحقیقات انجام شده هوش معنوی در خارج کشور 44
منابع 45