نظریه های شخصیت
اگر ما درباره بعضی از نظریه های مهم شخصیت بحث نکنیم برررسیها برای درک معنی و ماهیت شخصیت کامل نیست. این نظریه میکوشند که ساختار اصلی و مطالب مهمی که در موردش هستند و همچنین فرایندهایی که بر هم تأثیر میگذارند را توصیف میکند (منگال[1]، 2002، ترجمه کاظمی، 1388).
2-2-5-1 نظریه یونگ
کارل کوستار یونگ[2] همکار سابق فروید، ارتباط خود را با روانکاوی مرسوم قطع کرد و نظریه شخصیت مجزایی را به نام روانشناسی تحلیلی[3] به وجود آورد. یونگ انسانها را موجوداتی پیچیده با قطبهایی متضاد میدید. نظر او درباره انسان نه بد بینانه و نه خوش بینانه بود. از نظر او انسانها تا اندازهای به وسیله افکار هشیار، تا اندازهای توسط تصورات ناشی از ناهشیار شخصی، و تا اندازهای به وسیلهای ردهای نهفتهی حافظهی مربوط به گذشتهی نیاکانشان برانگیخته میشوند. از نظر یونگ، هرکسی آمیزههای از نیروهای متضاد است. هیچکس به طور کامل درون گرا یا برون گرا، زن یا مرد، فقط متفکر، احساسی، حسی و یا شهودی نیست و هیچکس همیشه پیشروی یا پسروی نمیکند.
«پرسونا»[4] پارههایی از فرد است. آنچه که یک فرد دوست دارد به دیگران نشان دهد، فقط جنبه جامعه پسندش نیست. هرکس جنبهی تیزهای دارد که همان سایه[5] است و اغلب افراد سعی میکنند تا آن را از جامعه و خودشان پنهان کنند. علاوه بر این هر مردی از آنیما[6] و هر زنی از آنیموس[7] برخوردار است. آنیما، جنبه زنانه مردان و مسئول بسیاری از خلقها و احساسهای غیر منطقی آنها است. آنیموس، جنبه زنانه مردان و مسئول تفکر و عقاید غیر منطقی زنان است (شولتز، 1998).
تأکید یونگ بر پیشرفت و تکامل شخصیت انسان از کودکی تا بزرگسالی است. هدف نهایی تکامل چیزی است که یونگ به آن خود شکوفایی[8] میگوید. خود شکوفایی یعنی رسیدن به حداکثر وحدت هماهنگی و تکامل تمام قسمتهای شخصیت انسان در این مرحله، مرکز و محور شخصیت انسان از «خود[9]» به «خویشتن[10]» انتقال مییابد. تکامل شخصیت انسان مانند تمام موجودات زنده، از صورت ابتدایی به سوی حالت پیشرفته در جریان است. برای یونگ پیشرفت و آیندهی بشر، مسئلهای بسیار مهم و انسانی است و در تمام نوشته های او این مسئله بیان میشود (فیست، 2002؛ ترجمه سیدمحمدی، 1388).
2-2-5-2 نظریه عاملی آیزنک
به نظر آیزنک شخصیت انسان تشکیلاتی دارد که با در نظر گرفتن سلسله مراتب می توان گفت که تیپ ها در سطح بسیار عمومی و کلی مطرح هستند. در سطح پایین تر از آن صفات[11] قرار دارند. پایین تر از این سطح پاسخ های عادت شده[12] و در آخرین سطح شخصیت پاسخ های خاص[13] که همان رفتار های قابل مشاهده هستند قرار دارن. در سطح تیپ ها، شخصیت در سه بعد کلی مورد بررسی قرار می گیرند. این سه بعد عبارتند از «روان نژندی گرایی» ، «برون گرا- درون گرایی» و «روان پریشی». تحقیقات آیزنک بیشتر در دو بعد اول بوده است.
2-2-5-3 نظریه عاملی شخصیتی نئو[14]
نسخه تجدید نظر شده پرسش نامه شخصیتی نئو NEO-PI-R (کاستا و مک کری، 1992) نوعی پرسشنامه خودسنجی ویژگیهای شخصیتی است که مبتنی بر یک الگوی معروف شخصیتی است به نام مدل پنج عاملی است (گلدبرگ[15]، 1993).
مدل پنج عاملی چهار دهه سابقهی تحول داشته است. (دیگمن[16]، 1990) طبق نسخه تجدید نظر شده در پرسش نامه نئو، پنج عامل یا حیطه مذبور عبارتند از «روان نژندی» ، برون گرایی، گشودگی، موافق بودن و با وجدان بودن. هر حیطه شش جنبه یا مقیاس فرعی دارد، یعنی صفات شخصیتی خاصی که جنبه های مختلف هر حیطه را نشان می دهند. در جدول شماره 2-1 جنبههای هر حیطه مشخص شده است.
کاستا و مک کری یک رویکرد از بالا به پایین در ساختن پرسشنامه خویش اتخاذ کردند. آن ها ابتدا آن دسته از عوامل یا ابعاد شخصیتی رده بالا را انتخاب کردند که معتقد بودند بیشترین اهمیت و سودمندی را دارند. سپس صفات یا جنبه هایی را مشخص کردند که ذیل هر بُعد قرار می گیرد. در نسخه پرسشنامه اولیه آنها، فقط سه عامل از پنج عامل وجود داشت (یعنی روان نژندی، برون گرایی و گشودگی). امّا نسخه تجدید نظر شده پرسشنامه شخصیتی نئو هر پنج حیطه مدل پنج عاملی را می سنجد و برای هر یک، مقیاسهای فرعی دارد.
فهرست مطالب
مبانی نظری و پیشینه تحقیق شخصیت2-2 ویژگی های شخصیت 18
2-2-1 تعاریف ویژگی های شخصیت 18
2-2-2 عوامل به وجود آورنده شخصیت 19
2-2-3 ساختار شخصیت 20
2-2-4 تاریخچه نظریه عاملی شخصیت 21
2-2-5 نظریه های شخصیت 22
2-2-5-1 نظریه یونگ 22
2-2-5-2 نظریه عاملی آیزنک 24
2-2-5-3 نظریه عاملی شخصیتی نئو 24
2-2-5-3-1 شاخص روان آزرده گرایی 25
2-2-5-3-2 شاخص برون گرایی 26
2-2-5-3-3 شاخص گشودگی 26
2-2-5-3-4 شاخص با وجدان بودن 27
2-2-5-3-5 شاخص موافق بودن 28
پیشینه تحقیق ویژگی های شخصیت
منابع
| قيمت فايل: | 19000 تومان |
|---|---|
| تعداد صفحات: | 30 |
| تعداد اسلايدها: | 30 |
| خريد فايل از سايت مرجع |